leschixèdha , nf Definizione min. de lesca, orrugu, bículu Frasi cussa leschixedha de turta no dh'apu digiria ◊ papadí duas leschixedhas de musteba!
lesciòne leisciòne
lésciuva , nf Definizione abba fata budhire cun chinisu Sinonimi e contrari léssia.
lescósu , agt: liscosu Definizione chi portat lisca o coment'e filighedhos coment'e lescas Frasi su linu est lescosu ◊ custa petza est lescosa (Z.Porcu).
lésdina , nf Definizione aina de sabbateri po fàere istampos e cosire Sinonimi e contrari lésina*, sua 2.
lési , nm: lessi Definizione genia de pischighedhu piticu Sinonimi e contrari latarina, muscione Terminologia scientifica psc.
lesiadúra , nf Definizione su lesiai, su fàere dannu mescamente morale, faendho o naendhe cosas chi ofendhent Sinonimi e contrari aggràbiu, ofesa Etimo srd.
lesiài , vrb Definizione
fàere dannu a unu in s'onore, in sa fama, in is diritos
Etimo
ctl., spn.
lesiar, lisiar
Traduzioni
Francese
porter atteinte (à),
léser
Inglese
to harm
Spagnolo
menoscabar
Italiano
lédere
Tedesco
schädigen,
verletzen.
lésina , nf Definizione aina de su sabbateri po istampare e cosire, genia de agu posta in màniga: dhue ndhe at de duas calidades, una a ferru tundhu e unu pagu fàrchinu po cosire pedhe, un’àtera a ferru iscanalau po cosire gomma Sinonimi e contrari lésdina, sua 2 Modi di dire csn: mainga de l. = in cobertantza, cosighedha de perunu contu, minudedha; no ndi bogai una mainga de l. (de unu, de carchi cosa) = própiu nudha, no ndhe fàghere ne crau e ne tzou Frasi cussu no serbit mancu a mainga de lésina! ◊ in cussa famíglia no dhoi nd'at unu bonu a mainga de lésina ◊ no ndi at bogau una mainga de lésina de is fillus, cussa cristiana! Terminologia scientifica ans Etimo itl. lesina.
lésinu , agt: Definizione
chi est lenu, no tenet gana, volontade, disígiu: nau de s'ómine, chi no cricat fémina
Sinonimi e contrari
acallofau,
masanu,
priu
| ctr.
imbideadu,
inganatzidu
Frasi
cussu est lésinu, iscabudadu e tiracoa!
2.
cussu mascru est lésinu
Traduzioni
Francese
aboulique,
indolent
Inglese
abulic,
weak-kneed
Spagnolo
abúlico,
indolente
Italiano
abùlico,
indolènte
Tedesco
energielos.
lesòni , nf Definizione genia de lóriga de corria chi si ponet a su giuale po dhue intrare e arrèschere sa punta de sa timona de su carru o sa canna de s'arau Sinonimi e contrari agione, alasoni, giussòrgia, sesúgia.
lesòrgia, lesòrja, lesòrza , nf: rasògia* Definizione aina cun d-una lama de ferru o de atzàrgiu, puntuda, segante a un'ala (atza) e grussa a s'àtera (tolu), cun sa màniga prus che àteru de ossu cun isperradura a un'ala po serrare sa lama cun s'atza aintru: cussa de is braberis est a lama prus fine, de grussària parívile e chentza punta / l. de mare = gragallu, arrasoja, genia de animali croxudu, longu, a duas perras (solen siliqua) chi assimbillant a su mànigu de una resoja Sinonimi e contrari brotzu, lepa Terminologia scientifica ans.
lespàe , vrb Definizione pigare, afarrancare Sinonimi e contrari lespuxae.
léspida , nf Definizione cosa, bene chi si tenet Frasi issas non connosciant su possessedhu, s'úrtima léspida de su patrimóniu insoru (P.Doneddu).
lespuxàe , vrb Sinonimi e contrari lespae.
lesséntzia , nf: licensa,
licéntzia,
lissénsia,
lissentza,
lisséntzia Definizione
genia de permissu chi si giaet e tempus chi s'istat chentza atèndhere a calecunu dovere, fintzes su fógliu chi dhu giaet e dhu precisat; genia de permissu de s'autoridade púbblica po pòdere fàere calecuna faina (es. bèndhere, portare gente e àteru)
Frasi
pro nois fit istadu gosu e gustu si ti aiant dadu sa lissénsia! (Pirastru)
2.
siu Giuanni fut andau a iscola po biri chi arrennesciat a si ndi pigai sa licensa de cassa ◊ istanote che ndh'amus de armonia a modulassione de frecuentza, como chi s'ant bogadu sa lissentza sos poetedhos de sa Baronia!…(Sassu)
Traduzioni
Francese
licence,
permis,
permission,
congé
Inglese
permission,
licence
Spagnolo
licencia
Italiano
licènza
Tedesco
Erlaubnis,
Schein.
léssi lési
lessía, léssia , nf: liscia,
líscia (lí-sci-a,
lí-scia)
lissa 1,
lissia,
líssia,
líssiba Definizione
abba fata budhire cun chinisu po samunare orrobba, e fintzes ammodhigare calecunu laore (es. moriscu) po dhu còere
Sinonimi e contrari
lésciuva
Modi di dire
csn:
pòniri in l. = incovonai; dogna tzàpulu bolit intrai in lissia = nau de unu coredheri chi bolit manixai cosas difícilis; fàghere in líssia = pònnere a modhe, samunare in líssia; pàrrere unu tzàpulu cotu in sa lessia = zúghere sa cara che sa tela (de assuconu, de maladia)
Frasi
lu sàmunant in líscia pro essire netu ◊ depu fai sa lissia ca mi frigu is pannus ◊ gheta chisina a s'abba ca fachimus sa líssiba!◊ is féminas faiant lessias angenas e andhànt a frúmene po isciucare is pannos
Cognomi e Proverbi
smb:
Liscia, Lissia
Etimo
ltn.
lixiva
Traduzioni
Francese
lessive
Inglese
lye (-wash)
Spagnolo
lejía
Italiano
cenerata,
liscìvia,
ranno
Tedesco
Aschenlauge.
lessiàtzu , nm: lissiaciu, lissiatzu Definizione léssia etotu ma prus che àteru fata po giare lughentesa a is colores de sa lana Sinonimi e contrari léssia Frasi si cun cussu dinai s'iat cuncodrau unu cradhaxu de lissiatzu po s'isciacuai iat fatu mellus bèni! Etimo srd.
léssicu , nm Definizione is foedhos de una limba e totu su chi pertocat sa naschia, s'istória e is significaos chi tenent.