A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ladarússa , nf Definizione genia de pane, una de is ladas Frasi una ladarussedha babbai dh'at pratzia e ndi at ingortu sa metadi.

ladàrza , nf Definizione css. cosa lada bastat chi siat (pedra, banca, tàula o àteru) Sinonimi e contrari pianu Frasi sa pedhitza s'isterret a pilu a intro in d-una ladarza ◊ in d-una ladarza de tàula si che puntzitat sa pedhitza peri sos anchiles ◊ a unu chilu de símula fine de trigu, ammuntonada in d-una ladarza de linna, si annanghet una pitzigada de salipa e si cumassat.

ladèdha , nf Definizione preugu ladu, genia de bobboi pitichedhu chi faet in tretos pilosos de sa carena; in cobertantza, persona iscioloriada e ifadosa mala a iscabbúllere; a logos est una pedrighedha ladita po giogare 3. sa ladedha est una codighedha istrecada e unu depet intzertare e chie dha giughet in is manos unias in mesu de is benugos Terminologia scientifica crp, phtirius pubis Traduzioni Francese blatte, morpion Inglese crab (louse) Spagnolo ladilla Italiano piattóne Tedesco Filzlaus.

ladedhiósu , agt Definizione chi portat ladedha, prenu de ladedha Sinonimi e contrari alladedhiau Etimo srd.

ladédhu , nm Definizione genia de pasta, fata cun farra ínnida de trigu e patata, segada a tzapuedhus (orrughedhos) e cundhia cun bagna e casu Sinonimi e contrari tzapuedhus Terminologia scientifica mng.

làdera , nf Definizione orroca lada, lisa, a paris de terra Sinonimi e contrari ladina Terminologia scientifica slg Etimo srd.

làdere , vrb Definizione su naschire de una vida noa, su si cumenciare a bíere, a pàrrere; rfl., ammostare, fàere bíere / pps. làdidu Sinonimi e contrari ladire Frasi sa mala mirada de s'istranzu no podet frimmare su làdere, cupire cabadhos de focu chi cherjo issedhare (N.Demurtas)◊ est comintzendhe a si làdere su frore de s'olia 2. si làdidos si sunt in su trampare, continu sunt leados che pazeris! (P.Canu) Etimo ltn. latere.

làdere 1 làdaru

ladérru , nm: liderru Sinonimi e contrari aiverru*, arradebi, litarru Frasi amus bidu ghiníperos, liderru, chessa e ramusinu (N.Nieddu).

ladhagiòne, ladhajòne, ladhajòni , nm: ladharione, ladharone, ladherone Definizione ladamíngiu a orrugu grussu e tostau chi is animales (mescamente lanosos) portant pèndhe pèndhe apicigau a sa lana, a su pilu; ladharione funt puru a logos is birillas chi faet su crecu (bonas fintzes po giogare) Sinonimi e contrari àdhara, cadhajoni, dhàdhara, gradhajone, ghiritoni / cdh. tzacadhoni Frasi est tundhendhe lana e ladharione! Etimo srd. Traduzioni Francese éclaboussure Inglese dung Spagnolo sirle pegado a la lana Italiano pillàcchera Tedesco Kotfleck.

ladhaína , nf Sinonimi e contrari cacaredha, laina.

ladhajósu , agt Sinonimi e contrari cadhóciu, cadrangiosu, mugosu, sodrigosu | ctr. netu Etimo srd.

ladhajúmene , nm Sinonimi e contrari brutore, cadhossímini Etimo srd.

làdhara , nf: làdhera, làllara, laradha Definizione ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) comente dhu faent candho papant pàsculu asciutu; birilla de crecu, de tziníbiri; in calecunu logu, essendho cosa tundha, dhu narant a sa pupia de s'ogu Sinonimi e contrari cadhajoni, dhàdhara, ghiritoni, gradhajone, ladhagione Modi di dire csn: cotu che làdhara, che làllara = imbriagu pérdiu; fàgheresi a una làdhara = leàresi una bella imbriaghera 2. sos becos in conca li fato essire: ello gioghendhe a làdheras semus?!… 3. no bit chi cussu est cotu che làdhara?! ◊ est cotu chei sa làdhera ◊ fit imbriacu, cotu a una santa làllara Etimo srd. Traduzioni Francese crottes Inglese dirt Spagnolo sirle Italiano càccola Tedesco Kot, Rotz, Augenbutter.

ladharàre , vrb Definizione isprapedhare is ogos; in cobertantza, coment'e lampare, iscúdere, nàrrere cosa 2. cummentzat a ti dimandhare sas novas e issu puru a ti che ladharare su chi ischit Etimo srd.

ladhàrica, ladhàriga , nf Definizione ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) Sinonimi e contrari làdhara Frasi si bi at mancamentu ponent ifatu a sas orminas e a sas ladhàricas de cascasina ◊ sas crabas ant lassadu sa ladhàriga in su terighinu Etimo srd.

ladhariòne, ladharòne ladhagiòne

ladharósu , agt Definizione chi est coment'e làdhara, allomborau, chi portat coment'e làdhara; chi est totu brutu Sinonimi e contrari abbotzichedhau / mugosu Etimo srd.

làdharu , nm Definizione muga, brutore; birilla de crecu Sinonimi e contrari aradadhu, cacaradhu, cragadhu / gàdhara 2. zogare a garici o a làdharos.

làdhera làdhara