ladarússa , nf Definizione genia de pane, una de is ladas Frasi una ladarussedha babbai dh'at pratzia e ndi at ingortu sa metadi.
ladàrza , nf Definizione css. cosa lada bastat chi siat (pedra, banca, tàula o àteru) Sinonimi e contrari pianu Frasi sa pedhitza s'isterret a pilu a intro in d-una ladarza ◊ in d-una ladarza de tàula si che puntzitat sa pedhitza peri sos anchiles ◊ a unu chilu de símula fine de trigu, ammuntonada in d-una ladarza de linna, si annanghet una pitzigada de salipa e si cumassat.
ladèdha , nf Definizione
preugu ladu, genia de bobboi pitichedhu chi faet in tretos pilosos de sa carena; in cobertantza, persona iscioloriada e ifadosa mala a iscabbúllere; a logos est una pedrighedha ladita po giogare
3.
sa ladedha est una codighedha istrecada e unu depet intzertare e chie dha giughet in is manos unias in mesu de is benugos
Terminologia scientifica
crp, phtirius pubis
Traduzioni
Francese
blatte,
morpion
Inglese
crab (louse)
Spagnolo
ladilla
Italiano
piattóne
Tedesco
Filzlaus.
ladedhiósu , agt Definizione chi portat ladedha, prenu de ladedha Sinonimi e contrari alladedhiau Etimo srd.
ladédhu , nm Definizione genia de pasta, fata cun farra ínnida de trigu e patata, segada a tzapuedhus (orrughedhos) e cundhia cun bagna e casu Sinonimi e contrari tzapuedhus Terminologia scientifica mng.
làdera , nf Definizione orroca lada, lisa, a paris de terra Sinonimi e contrari ladina Terminologia scientifica slg Etimo srd.
làdere , vrb Definizione su naschire de una vida noa, su si cumenciare a bíere, a pàrrere; rfl., ammostare, fàere bíere / pps. làdidu Sinonimi e contrari ladire Frasi sa mala mirada de s'istranzu no podet frimmare su làdere, cupire cabadhos de focu chi cherjo issedhare (N.Demurtas)◊ est comintzendhe a si làdere su frore de s'olia 2. si làdidos si sunt in su trampare, continu sunt leados che pazeris! (P.Canu) Etimo ltn. latere.
làdere 1 làdaru
ladérru , nm: liderru Sinonimi e contrari aiverru*, arradebi, litarru Frasi amus bidu ghiníperos, liderru, chessa e ramusinu (N.Nieddu).
ladhagiòne, ladhajòne, ladhajòni , nm: ladharione,
ladharone,
ladherone Definizione
ladamíngiu a orrugu grussu e tostau chi is animales (mescamente lanosos) portant pèndhe pèndhe apicigau a sa lana, a su pilu; ladharione funt puru a logos is birillas chi faet su crecu (bonas fintzes po giogare)
Sinonimi e contrari
àdhara,
cadhajoni,
dhàdhara,
gradhajone,
ghiritoni
/
cdh. tzacadhoni
Frasi
est tundhendhe lana e ladharione!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éclaboussure
Inglese
dung
Spagnolo
sirle pegado a la lana
Italiano
pillàcchera
Tedesco
Kotfleck.
ladhajósu , agt Sinonimi e contrari cadhóciu, cadrangiosu, mugosu, sodrigosu | ctr. netu Etimo srd.
ladhajúmene , nm Sinonimi e contrari brutore, cadhossímini Etimo srd.
làdhara , nf: làdhera,
làllara,
laradha Definizione
ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) comente dhu faent candho papant pàsculu asciutu; birilla de crecu, de tziníbiri; in calecunu logu, essendho cosa tundha, dhu narant a sa pupia de s'ogu
Sinonimi e contrari
cadhajoni,
dhàdhara,
ghiritoni,
gradhajone,
ladhagione
Modi di dire
csn:
cotu che làdhara, che làllara = imbriagu pérdiu; fàgheresi a una làdhara = leàresi una bella imbriaghera
2.
sos becos in conca li fato essire: ello gioghendhe a làdheras semus?!…
3.
no bit chi cussu est cotu che làdhara?! ◊ est cotu chei sa làdhera ◊ fit imbriacu, cotu a una santa làllara
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crottes
Inglese
dirt
Spagnolo
sirle
Italiano
càccola
Tedesco
Kot,
Rotz,
Augenbutter.
ladharàre , vrb Definizione isprapedhare is ogos; in cobertantza, coment'e lampare, iscúdere, nàrrere cosa 2. cummentzat a ti dimandhare sas novas e issu puru a ti che ladharare su chi ischit Etimo srd.
ladhàrica, ladhàriga , nf Definizione ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) Sinonimi e contrari làdhara Frasi si bi at mancamentu ponent ifatu a sas orminas e a sas ladhàricas de cascasina ◊ sas crabas ant lassadu sa ladhàriga in su terighinu Etimo srd.
ladhariòne, ladharòne ladhagiòne
ladharósu , agt Definizione chi est coment'e làdhara, allomborau, chi portat coment'e làdhara; chi est totu brutu Sinonimi e contrari abbotzichedhau / mugosu Etimo srd.
làdharu , nm Definizione muga, brutore; birilla de crecu Sinonimi e contrari aradadhu, cacaradhu, cragadhu / gàdhara 2. zogare a garici o a làdharos.
làdhera làdhara