lachítu , nm Definizione min. de lacu Sinonimi e contrari lachedhu.
làcia , nf Sinonimi e contrari sabboga Terminologia scientifica psc, alosa fallax Etimo itl. laccia.
laciàda , nf: lantzada,
latada,
latzada Definizione
tira larga de orrobba po imbodhigare su pipiedhu in chintzu
Sinonimi e contrari
fasca
Frasi
tocat a preparai cambuscedhus, pannitzus e latzadas po candu nascit su pipiu ◊ latzadas po is pipius no si ndi usat prus ◊ tèngiu ancora is pannitzus e is latzadas de candu iu tentu a tia ◊ sa latzada imbodhigàt a istrintu su pipiu dea chintzu fines a is benugos
2.
e ita chi dhi ghetu sa lantzada a su gúturu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
langes
Inglese
swaddling-bands,
belt
Spagnolo
pañales
Italiano
fasce,
cintura
Tedesco
Windeln.
lacína, lacínu , nf, nm: lagina,
latzina,
latzinu Definizione
genia de terra finevine po fàere cícheras e àteros vasos; istrégiu de lacina, nau fintzes in su sensu de zínzilis, belleis, cosa chi paret bella ma chi est de perunu contu
Sinonimi e contrari
porcellana,
tintinna
/
ghísciu
Frasi
fiat un'animaledhu piticu chi luxiat coment'e una làntia de lacina ◊ lah ca mi segas is cícaras de lacinu! ◊ est che tzíchera de latzina ◊ sa santa giuchet sa cara de latzinu ◊ ge ses essia fini, no ses mancu de lacinu!…◊ sa credentza est prena de servítzios de latzinu ◊ po pràndhere aus postu pratos de lacinu
2.
sa piatza fit totu semenada de brajeris e lapiolos, cristallos, porcellanas, lacinas, tassas e tassones
3.
su chi mi timo meta est chi finamentas sos chi sont restatos in bidha si sient bénnitos pro sas matessi laginas chi còmporant a ghisa de bestiàmine minutu sa tzente de tzitate (M.Pira)◊ bella pupia: pilos anedhados, cara de lagina cun càvanos che rosa, laras de coradhu!
Terminologia scientifica
mnr, stz
Etimo
itl.
della Cina
Traduzioni
Francese
porcelaine
Inglese
porcelain
Spagnolo
porcelana
Italiano
porcellana
Tedesco
Porzellan.
lacínu 1 , nm Definizione sfilau, frocu de cosa po pònnere a is feridas Sinonimi e contrari sesta Etimo spn. lechino.
làciu , nm Definizione
genia de aparíciu de filu zingau po cassare pigionedhos: candho est parau abbarrat coment'e duas mesas lunas apertas chi si serrant a s'ingrundha, a cropu, comente su pigione cricat de papare s'arimedha o bobboi postu in mesu, in sa paradòrgia
Traduzioni
Francese
trébuchet
Inglese
trap
Spagnolo
trampa,
lazo,
cepo
Italiano
tràppola,
tagliòla
Tedesco
Falle.
lacòna , nf, nm: lacone Definizione foradedha, fossu prenu de abba Sinonimi e contrari lacuedha, lacuina, làcuna, paule Frasi su camminu est totu prenu de laconas (E.Nieddu)◊ is laconas fuant beladas e totu su logu imbussau de cilixia Etimo srd.
laconàlzu, laconàrgiu lacanàrzu 1
lacòne lacòna
làcrima , nf: làgrima,
làmigra Definizione
istídhigu coment'e de abba chi sumit de is ogos (dhu bogant is gràndhulas chi s'ogu portat acanta), pruschetotu candho si pranghet (ma fintzes erriendho), o po unu sentidu forte, lastimandho a unu, o po cosa chi faet male a is ogos: pruschetotu est singiale de dolore, de dispraxere / min. lagrimedha
Sinonimi e contrari
làmbria
Modi di dire
csn:
zúghere sos ogros a làgrima = falendhe a làgrima, chi sumint donzi tantu carchi làgrima; ghetai sa làgrima = bídere su bene anzenu cun ódiu
Frasi
portat sa cara acarrerada de làgrimas ◊ ue bides làgrimas a rios, frímmadi inie, chi sunt sorres mias, chi ambas sunt pianghendhe a pilu isortu! ◊ candho bidia a santa Teresa, una làmigra semper mi at fuiu (A.Calledda)
Etimo
ltn.
lacrima
Traduzioni
Francese
larme
Inglese
tear
Spagnolo
lágrima
Italiano
làcrima
Tedesco
Träne.
lacrimàre , vrb: lagrimai,
lagrimare Definizione
nau de un'ogu arteriau, sumire, bogare làmbrigas, fàere a làmbriga; fintzes prànghere
Sinonimi e contrari
lambrigai,
piànghere
Frasi
cun totu custu fumu semus fintzas lagrimendhe! ◊ mi làgrimant sos ogros de su refriu
Etimo
ltn.
lacrimare
Traduzioni
Francese
larmoyer
Inglese
to water
Spagnolo
lagrimear
Italiano
lacrimare
Tedesco
tränen.
lacrimíta , nf: lagrimita Definizione min. de làcrima / is lagrimitas de Tamindandu, chi prangiat si no teniat binu! = tropu pibincosu e iscioloriau a pràngiri po cosas de pagu contu! Sinonimi e contrari lagrimedha.
lacrimónzu , nm Definizione su èssere a làmbrigas Sinonimi e contrari lagrimadura, lambrigadura Etimo srd.
lacrimósu , agt: lagrimosu Definizione chi est a làmbrigas Sinonimi e contrari lambrighitosu, lambrigosu.
làcu , nm Definizione
genia de istrégiu de linna o de pedra, de fatura diferente segundhu a ite serbit: su l. de linna po catzigare s'àghina est unu truncu de mata buida de unos duos metros, isperrau de longu mesu mesu a manera de pònnere su sacu de s'àghina e de calare su mustu a una cobedina; su l. de sa mola est una pedra manna, tundha e arta, prus istrinta in fundhu e larga in pitzu, picada a imbuidadura fata coment'e istrégiu, cun d-un'apertura a paris de su fundhu po ndhe pòdere bogare sa farra, duas partis in artu agiummai a oros chi essint a bandha de aintro po cicire o agguantare su coru cun sa túnica; su l. po pònnere abba o a papare a is animales est de pedra picada, longu o fintzes cuadrau (in is crésias po s'abbasanta est tundhu)/ min. lachedhu, lachighedhu
Sinonimi e contrari
scifedha,
tavania,
tuva
/
pica
/
abbasantera
Frasi
su lacu de sa mola si est de linna si narat "cubedhu" puru ◊ su lachedhu a su porcu li cheret pienadu a manigare ◊ at cumintzatu a iscarchiare supra de su sacu de s'àchina collocatu in su lacu ◊ in crésia si ponit sempri arrimau acanta a su lacu de s'acuasanta ◊ sa pudha at criau un'ou mannu coment'e unu lacu de mola…
Cognomi e Proverbi
smb:
Laccu, Lacu
Etimo
ltn.
laccus
Traduzioni
Francese
bassin,
lavoir,
auge
Inglese
trough
Spagnolo
lagar,
gamellón,
solera,
pila,
artesa,
batea
Italiano
truògolo
Tedesco
Trog.
làcu 1 , nm Definizione crocadórgiu po pipiu piticu / min. lachedhu Sinonimi e contrari acinnedhu, bàncigu, barciolu, chíglia, giógulu Frasi su pipiu totu trogau fut dormendu in unu lacu Etimo ltn. lacus.
làcu 2 , agt Definizione its, lecu? fadhina po locu? (loca) Frasi sa dimandha laca li at ammentadu sa prima proa coment'e mascritu.
làcu 3 , nm: lagu Definizione
paule manna meda de abba chi si arregollet in terrenu arresurtau a fossu, o fintzes po àere tupau un'erriu cun diga (naturale o fata apostadamente) in logu chi faet a badhe manna, in mesu de montes / min. laghixedhu, laghitu
Frasi
bellu su locu e bellu su lacu: sas barcas annant e torrant rucrànnelu de un'ala a s'àtera ◊ est passadu in s'istrada chi ant abbertu oros oros de su lagu ◊ de sos lagos, in Sardinna, petzi unu est naturale: su Lagu o Pischina de Baltza ◊ si fint sicados sos rios, sos lagos e sas funtanas
Terminologia scientifica
slg
Etimo
ltn.
lacus
Traduzioni
Francese
lac
Inglese
lake
Spagnolo
lago
Italiano
lago
Tedesco
See.
lacuèdha , nf, nm: lecuedhu Definizione
lurtzina, abba apaulada, isciustura
Sinonimi e contrari
lacone,
lacuina,
làcuna,
lazu,
paulata,
paule,
tónchine
Frasi
seu spricuendi su sciampitai allirgu de una piga aintru de una lacuedha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flaque
Inglese
puddle
Spagnolo
charco
Italiano
pozzànghera
Tedesco
Pfütze.