marchèta , nf Definizione marca de pònnere in is libberetos de trebballu coment'e assiguratzione po pensione o àteru (po su tanti de trebballu serbiu a ccn.)/ betare marchetas = pònniri, apicigai m. in su libbretu Frasi pro su dischente commo su mastru pacat peri sas marchetas pro s'assicuratzione.
marchidàre , vrb: ammarchidare* Definizione essire modhe, nau mescamente de frutuàriu tostau chi, lompendho méngius, si faet bonu de pòdere papare Sinonimi e contrari abbambagare, ammodhiae.
màrcia màcia
màrcia 1 , nf: martza 1 Definizione
camminada longa e lestra a passu cumandhau (mescamente de militares); genia de mecanísimu chi permitit a is màchinas de cambiare andhadura e de regulare su motore cunforma a s'andhadura; fintzes una genia de cumponimentu musicale
Sinonimi e contrari
caminada
Frasi
tandho, a sos sordaos, a denterdie, lis ant imparau a fàchere sa martza ◊ fut unu regimentu chi totu a s'in prus fiat calincuna màrcia
Traduzioni
Francese
marche,
vitesse marche (aut.)
Inglese
march
Spagnolo
marcha
Italiano
màrcia
Tedesco
Marsch.
màrcia 2 màcia 1
màrcia 3 , nf, nm: màrciu, martzu 1 Sinonimi e contrari ansile, assíbile, bassili, birru, cassí, grassíbile, ibbirru, ischirru Terminologia scientifica anra, martes martes latinorum.
marciapiédi , nm Definizione
in is orrugas e istradas aintru de bidha, logu, tretu largu prus che àteru a oru a muru, fatu adatu po passare sa gente a pei a bandha de s'istrada (ma podet èssere fintzes incodau in mesu de s'orruga a parte e àtera de sa mesania)
Frasi
sos marciapiedis in bidha sunt de granitu
Traduzioni
Francese
trottoir
Inglese
pavement
Spagnolo
acera
Italiano
marciapiède
Tedesco
Gehsteig.
marciàre , vrb Definizione camminare o andhare a passu de màrcia.
marcíre, marcíri maltzíre
marcitài , vrb: martzidare,
martzitare Definizione
fàere a sàngia, fàere sàngia, matéria, nau de freaduras, trincos e partes malàidas; nau de su casu, fàere, ammodhigare / pps. marcitau; cdh. malcitatu
Sinonimi e contrari
ammagagnare,
maltzire,
prudicare
Frasi
as a martzidare intro de sa losa ◊ comente poto martzidare in letu, si est die de maju festosa e lúghida?! ◊ sica ti podes restare, o sas fozas des lassare o in breve ti martzitas
2.
su saltaredhu ponit in su casu martzu fintzas a candu est marcitau in totu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
pourrir
Inglese
to rot
Spagnolo
marchitar
Italiano
marcire
Tedesco
vereitern.
màrciu màrcia 3
màrciu 1 màltzu
marciulàri , vrb Definizione nau de erbas, pèrdere s'abba, asciutare sicandhosi, igragalare Sinonimi e contrari acalamai, allacanae, allizare, assichillonai Frasi s'erba segà est cumenciandho a marciulari 2. candu sa figu est cota e portat su picone marciulau ndi calat a terra.
marcónzu , nm Definizione su marcare, betare o pònnere sa marca Sinonimi e contrari marconzu, sinnadolzu Etimo srd.
marcoriàre , vrb Definizione astrare, fàere marcóriu, astrau Sinonimi e contrari astragare Frasi nontesta at marcoriau s'abba in is tubbos Etimo srd.
marcóriu , nm: marcúriu 1 Definizione abba astrada Sinonimi e contrari arragore, astra, àstragu, bedhia, belu, celexia Etimo itl. mercurio.
màrcu màcru
marcudèlla, marcurèlla , nf: mercurella Definizione erba púdia o mercurina, assimbígiat a s'aghedone o cadone (ma sa fògia, cota ca sinono est toscosa, faet a dha papare) Terminologia scientifica rba, Mercurialis annua Etimo itl. mercorella.
marcúriu , nm: mercúriu Definizione
prata bia: genia de metallu lícuidu a temperadura de ambiente, in colore craru, de símbulu Hg, númeru atómicu 80 e pesu atómicu 200,61
Terminologia scientifica
mtl
Traduzioni
Francese
mercure
Inglese
mercury
Spagnolo
mercurio
Italiano
mercùrio
Tedesco
Quecksilber.