obiàta obiàda
obidàre , vrb Definizione fàere abbitu, pigare o ocupare unu logu Frasi sas iscarpas las apico po non fàchere a brotzolu a bobborrotis e sisajas chi las obidant debbadas.
obidúra , nf Sinonimi e contrari aportzedhadura, ocridura Etimo srd.
óbiga, óbighe , nf, nm: ópica,
ópiche,
ópicu,
úpigu Definizione
arretza a forma de sacu, acapiada a una pértia, po piscare trota, fata cun pigionatzos de ollastedhu de erriu (ma a logos fintzes gamu, àghimu); in cobertantza, brulla mala, fura / min. obighedhu
Sinonimi e contrari
arraciallu,
arretza,
filau,
ganghiledhu,
trotiadore
/
ghelea,
giogada
Modi di dire
csn:
fàghere s'óbiga = nadu in suspu, fàghere una cosa in debbadas, fàghere una cosa seguramente irballada; tortu che un'óbiga = dortu a unu gantzu (nadu de ccn., chi no arrexonat e no ponet mente)
Frasi
fint in su riu trazendhe s'óbiga prena de trota e ambidha ◊ tiu Gabini abiat pistau àndhalas de piscadore, cun arretzas a codhu, su berticale e s'ópiche
2.
si cumandhas a isse già la faghes s'óbiga: mancu t'iscurtat! ◊ si ti pones a isse a sótziu già la faghes s'óbiga!…◊ bi est istada sa ruina de s'annada mala e de sas óbigas
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
filet de pêche en forme de sac
Inglese
sack net
Spagnolo
red en forma de saco
Italiano
réte a sacco
Tedesco
sackförmiges Netz.
obighédhu , nm: opighedhu,
pighedhu Definizione
min de óbiga: genia de arretza pitica, intéssia craca, intrada in d-una frochidha de ferru posta in màniga
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
petit filet de pêche
Inglese
small creel with a handle
Spagnolo
red pequeña
Italiano
cóppo
Tedesco
Kescher.
obilàre obbilài
obílu obbíbi
obínu , nm: opinu,
pinu,
upinu Definizione
totu is diferentes calidades de una genia de mata chi faet manna, de oros de mare a montes, a fogighedhas che agos, longas e, segundhu sa calidade (pinu bonu), faet su campíngiu (pinu de papare, coment'e unu frutu a bisura de bardúfola, acupau, chi candho cumprit e sicat si aperit e lassat andhare su sèmene, coment'e nencioledha pitica longhita): est linna de òpera, modhe / opinu burdu (abbarrat prus bàsciu) = Pinus halepensis
Sinonimi e contrari
campíngiu
Frasi
suta de s'obinu mi setzo tota die ◊ is opinus zúmiant cun su bentu ◊ bi at chercos, élighes e opinos
Cognomi e Proverbi
smb:
Obinu, Obino
Terminologia scientifica
mtm, Pinus canariensis, P. nigra, P. pinaster, P. pinea, P. silvestris
Etimo
ltn.
sappinus
Traduzioni
Francese
pin
Inglese
pine
Spagnolo
pino
Italiano
pino
Tedesco
Kiefer.
obínu 1 obbíbi
obiòni , nm: alidone,
illione,
lidone,
olidone,
olidoni,
olione,
olioni,
orioni,
ulioni Definizione
genia de mata, no tanti manna, chi faet unu frutu (upm) prus matucu de una cheréssia, orrúbiu candho est cotu (acabbandho s'atóngiu) e totu arrasposu, coment'e a granighedhos a parte de fora
Sinonimi e contrari
onioni
Frasi
su meli de s'olioni est marigosu meda, est achina! ◊ segat chessa, mudeju e olidone, curret, brincat pedra e ispina
2.
s'olioni dhu faint a marmellata
Terminologia scientifica
mt, Arbutus unedo
Etimo
ltn.
unedo, -one
Traduzioni
Francese
arbousier
Inglese
arbutus
Spagnolo
madroño
Italiano
corbézzolo
Tedesco
Erdbeerbaum.
obiónzu , nm Definizione su obiare, acapiadura sa bide noa (is pértias apare e fintzes a su frucagedhu o raiga).
obióstri , nm Definizione iscoba màsciu, o màscina, genia de linna chi no faet tanti manna, ma a cotzina grussa, bona po crabone e a fàere pipas, faet sa fògia pitichedhedha e fine fine Sinonimi e contrari cantentarzu, castagnarza, ghidhostra*, idhostra, salinavémina, túfera Terminologia scientifica mt.
obíre , vrb: ovire Definizione
fàere is oos, ma nau de is linnas, ammadurare, fàere is ogos po isparare e fàere linna noa
Sinonimi e contrari
aoare
/
aoghire,
aportzedhare,
butonire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bourgeonner
Inglese
to bud
Spagnolo
brotar
Italiano
ovare,
gemmare
Tedesco
knospen.
obíru obbíbi
obíscu , nm: obispu Definizione
gradu e autoridade in sa gerarchia de sa Crésia católica chi tenet su contivígiu de una diócesi
Sinonimi e contrari
píscamu
Frasi
ant apariciau sa festa po s'intrada de s'obispu ◊ seus andaus a udiéntzia cun su Papa e s'ant acumpangiau is obiscus sardus
Terminologia scientifica
prdc
Etimo
spn.
obispo
Traduzioni
Francese
évêque
Inglese
bishop
Spagnolo
viudo
Italiano
véscovo
Tedesco
Bischof.
obispàu , nm Definizione
s'incàrrigu o ufíciu de obispu; is domos chi istat o bivet s'obispu in sa sede de sa diócesi
Sinonimi e contrari
piscobia
Frasi
cussa santa est diadema de s'obispau de Usedhus ◊ s'arrenda de s'obispau destis a Deus po amori
Traduzioni
Francese
évêché,
épiscopat
Inglese
bishopric
Spagnolo
obispado
Italiano
vescovato,
vescovado
Tedesco
Bischofsamt,
Bischofsitz.
obíspu obíscu
obíu , pps, agt Definizione de obire Sinonimi e contrari ocriu.
óbiu óbia