A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

obrigài , vrb: abbrigai*, orbigai Sinonimi e contrari arrubiai, cardiare, cardigiai, ingrujare.

óbru , nm Definizione trebballu de agu chi si faet po bellesa in s'orrobba, ricamu Sinonimi e contrari abbordau, bordadura, borderia Etimo srd. Traduzioni Francese broderie Inglese embroidery Spagnolo bordado Italiano ricamo Tedesco Stickerei, Sticken.

óbu , nm: ou, ovu Definizione céllula fémina chi, si est ingendrada e aguantada in caente, giaet unu fedu nou: matucu o piticu segundhu s'animale, si narat mescamente de su chi criant is pigiones (o fintzes animales, es. sa tziligheta, su coloru, chi fedant che is pigiones), a corgioledhu tostau e fine a fora, tundhatzu ma longhitu, e prus puru si narat de su chi criant is pudhas, unu de is méngius alimentos / pl.: oos, obos, ous; min. oighedhu, ovedhu; partes de s'ou: còrgia, làpara, arbu, oidedhu, ànima Modi di dire csn: iscroxu o corza de ou = su pizu tostu de s'ala de fora; ou cun s'ànima = inzendradu, crochidu; ou sentza ànima = chi no bi inzendrat, chi no faghet a crochire; ou bitzu = cun sa corza modhe, a pilloncu, chentza cumprida; ous a duus ollanus = a duos oidedhos; ou assurau = chi est guastu, isciaculadori; ou pàbaru o ortíciu = criadu cun sa corza chentza lómpida, a pizolu modhe, chentza su pizu tostu; ou in gioca = chi est crochidu; ou late late = cotu a modhe; ou cotu a tostu = cun s'arbu e cun s'oidedhu belados, tostos; ispíritu de ou, s'animedha de s'ou = ovu abbatatu, minau, oidedhu abbatadu cun túcaru fintzas a candho custu est bene sortu; iscumbàtere o cariare obos = abbatare, murigai a forti (e cun tzúcuru); pitzinna d'ovu, o pipia cun s'ou = cotzuledha de s'ou, zenia de pane pintadu chi faghent a Pasca cun s'ou intreu in mesu, cotu totu paris; s'obu de sa gula o de sa gorgobena = orgumedhu, sa mela de su gúturu, zenia de nodu in s'oru de s'ingullidorzu; èssere prenu che ou = prenu a intipu; èssere a os (nadu de nidos) = chi dhoi sunt is ous frucendi; bènnere in ou = (nadu de sa pudha) chi est a tretu de criare e comintzendhe a criare, (nadu de fémina) chi est a tretu de bènnere ràida (e li at comintzadu su mese); segai is ous a ccn. = istrobbare Frasi gei megat de si biri s'arrisurtau, ca no scit coi mancu un'ou! ◊ cussu nci calat cincu ous a budhiu! ◊ parides pudhighinos essidos dae s'ou ◊ su puzone est crochindhe sos ovos in su nidu ◊ a su pipiu sa mama dhi at giau a papare s'ou cotu a modhe in su chinisu 2. li dabat sa parte de cada disizu, fintzas azicu de ispíritu de obu chi fachiat pro s'irmurzare 3. ita s’apu, segau is ous? nau ca fustis colessendi! Cognomi e Proverbi prb: chie furat ou furat pudha Terminologia scientifica mng Etimo ltn. ovum Traduzioni Francese œuf Inglese egg Spagnolo huevo Italiano uòvo Tedesco Ei.

obúru , cng: opuru Definizione o puru, o fintzes: congiuntzione chi serbit a pònnere duas cosas a iscéberu pigandho s'una in parte de s'àtera, s'una contra a o chentza s'àtera Sinonimi e contrari o, sinono Frasi po su dolore de origas si ponet un'istídhigu de ógiu de olia caente opuru chinisu caente ◊ dèu no isciu si dh'iat mandau in Sardigna po is méritus, opuru po punitzioni ◊ custu dhi cumbenit oburu dhi faet piaghere ◊ podeus andai oburu dhoi at cosa de fai? ◊ si fis istadu a su fiancu meu, oburu a su costazu de Tucone, ti aia dadu unu pagu 'e resone! (Piras)◊ fut a seidare a s'argiola de Paules oburu a S'Ena ◊ su fresi s'intinghiat a niedhu po su costúmene de is fiudas, opuru àteros colores po su costúmene orrúbiu de Désulu.

óbus , nm Definizione atzione, faina, su chi si faet Sinonimi e contrari faina, òbera, trabàgiu Frasi candho faghes obus de bonu faghennollu ischire! Etimo ltn. opus.

ocalítu , nm: ucalitu Definizione genia de linna chi benit de s'Austràlia e faet a mata manna meda Terminologia scientifica mtm, Eucalyptus camaldulensis, E. globulus Etimo itl. Traduzioni Francese eucalyptus Inglese eucalyptus Spagnolo eucalipto Italiano eucalipto Tedesco Eukalyptus.

ocànno, ocànnu , avb Definizione s'annu chi seus passandho, cust'annu / o. chi benit = s'annu chi depet bènnere, su fatante de su chi semus Frasi mi aia fatu contu chi ocannu mi devia cogiuare ◊ già l'ischis ca ocanno est annada mala: at piópidu pagu! ◊ est ora de tocare su vinu de ocannu! ◊ ocannu, genti meda bandat a sa festa? ◊ ocannu no est pruendi! ◊ si no si moveus, patata a domu no ndi portaus nimmancu ocannu chi benit! Etimo ltn. hoc + anno Traduzioni Francese année courante Inglese this year Spagnolo este año Italiano quest'anno, l'anno corrènte Tedesco dieses Jahr.

ocàrgiu , nm: barcaxu*, ecaxu, ocraxu, orcaxu Definizione tretu apertu, apertura po passare, in d-una cresura, in d-unu muru; a logos, fintzes bighinau Sinonimi e contrari àghedu, ciassu, ingiassu Frasi me is murus fatus a perda de bullu dhoi fiant is orcaxus.

ocasionài , vrb Definizione fàere naschire o fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu; giare ifadu a s'àteru de dh'annervare Sinonimi e contrari causai / intzidiare, ispurtighisonai, purruntzare, suberiare Frasi cussu mali nos at ocasionau dannus ◊ no depeis ocasionai dannu a nisciunus! 2. no mi ocasionis, oi, ca seu de ispétzia mala! Traduzioni Francese causer, provoquer Inglese to cause Spagnolo causar, ocasionar Italiano causare, provocare Tedesco verursachen, bewirken, veranlassen.

ocasionàu , pps, agt Definizione de ocasionai; chi dh'ant giau ocasione, oféndhiu, istrobbau, chi ndhe ant foedhau male 2. s'ómini bivit sen'e seguresa, sempri ocasionau de is malis Traduzioni Francese causé, provoqué Inglese to have designs Spagnolo ocasionado, insidiar Italiano causato, insidiato Tedesco verursacht, bewirkt, gefährdet.

ocasiòne , nf: acasione, ocaxone, ocasioni Definizione su capitare o acontèssere a sola de ccn. cosa, pruschetotu de una possibbilidade Sinonimi e contrari possibbilidade Modi di dire csn: donai o dare o. = dare ifadu, faedhare male, fàghere carchi cosa de fàghere arrennegare o dispiàghere a s'àteru; apartai is ocasionis = chircare de fàghere a mancu de si pònnere in arriscos de fàghere male Frasi amus tentu s'ocasione de pòdere comporare unu terrinu e comporadu l'amus ◊ ocasione menzus de cussa cherias, sendhechei fizu tou a ti azuare, pro fàghere cudha faina?! 2. isperaus chi no dhi donint prus ocasioni! ◊ a su tzurrundedhu dhi donat ocasioni sa luxi meda ◊ dimandhabbilu a bídere si deo li apo mai dadu ocasione: mancu peràula, mai! Traduzioni Francese occasion Inglese chance Spagnolo ocasión Italiano occasióne Tedesco Gelegenheit.

ocasionéri , agt, nm Definizione chi o chie cun foedhos o atziones istat giaendho ifadu, ofendhendho, faendho arrennegare a s'unu e a s'àteru, buscandhosidha puru Sinonimi e contrari atropegliadori, atzitzadori, derreri, insulladori, intzidiante, mintzidiarzu, tzuntzulladore Frasi sa musca est ocasionera meda ◊ calincunu fiat ocasioneri e mandroni ispaciau ◊ segadhi s'atza a is ocasioneris! Etimo srd. Traduzioni Francese importun Inglese importunate, nuisance Spagnolo importuno Italiano importuno Tedesco lästig, aufdringlich, störend.

ocasiòni ocasiòne

ocaxòne ocasiòne

océanu , nm Definizione istérria de mare deasi manna tanti de inghiriare is continentes Traduzioni Francese océan Inglese ocean Spagnolo océano Italiano ocèano Tedesco Ozean.

ocedhàre , vrb Definizione su si bíere unu pagu a lampalughe, coment'e ogu chi si aperit e tancat dónnia tanti; fàere s'ocedhu Sinonimi e contrari lampai, lampigiai Frasi a largu ocedhavat petzi una luche de carvonajos e s'istedhu de chito.

ocèras , nf pl: ogheras, orcieras, otzeras, uceras Definizione genia de lentes chi si ponent a loba in ogos po crèschere sa capacidade de sa vista, o fintzes solu a badrare sa lughe tropu forte de su sole Sinonimi e contrari atzales, ochiales Frasi zughiat sas otzeras nighedhas che a su trumentu Etimo srd. Traduzioni Francese lunettes Inglese glasses Spagnolo gafas Italiano occhiali Tedesco Brille.

ocèta , nf Definizione genia de mógliu de su ferreri po fàere s'ogu a is ferramentas Terminologia scientifica ans.

ochiàles , nm pl Sinonimi e contrari atzales, oceras Etimo itl. occhiali.

ochialísta , nm Definizione maistu chi cumprendhet de ochiales e ndhe bendhet puru.