pentzionànte , nm Definizione chie istat in domo angena a pesone.
pentzionàre pensionài
pentziòne, pentziòni pensiòne
pentzíri , vrb Definizione nau de erbas o cosas deasi, pèrdere abba, sa frischesa, igragalare Sinonimi e contrari acalamai, allacanae, allebigiare, ammustiai.
péntziu pénsiu
pentzósu pensósu
péntzu pénsu
penú panú
penúltimu , agt: penúrtimu Definizione su fatante de s'úrtimu.
penúria penória
penuriài, penuriàre penoriàre
penuriósu , agt Definizione chi est in su bisóngiu, chi istat male Sinonimi e contrari bisonzile Etimo srd.
penúrtimu penúltimu
peóciu , nm Definizione múscula de pedra: una genia de cóciula Etimo itl. peoccio.
peógu , nm: peuju,
piogu,
piugu,
pleugu,
pregu,
préigu,
preogu,
preucu,
preugu,
préugu,
prigu,
priogu,
priucu,
priugu,
pruigu Definizione
preugu canu, genia de bobboi pitichedhu chi si atacat a sa carena (de animales e de gente), mescamente ue dhue at pilu, e suspit su sàmbene: est símbulu de poberesa e si narat in parte de poberesa etotu, de cosa a míndhigu; bobboitedhu de mare chi dhi assimbígiat, fintzes una genia de bobboitedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas (piogu birde)/ priogu de porcu = genia de erba chi faet in is laores (Krubera peregrinum)
Sinonimi e contrari
mandioledha,
mindia,
mundhítzia,
pidúciu
/
tíngiu
Modi di dire
csn:
sa cria de su préigu = líndiri; préigu pudhinu = su chi ponit a is pudhas; iscroxai su priogu po sa pedhi = èssere limidos a s'úrtimu etzessu, asuriosos a meda; èssiri che priogu in bussa de seda = crèresi tropu, pàrreresi prus de su chi unu est, fàghere su tostu, s'intreu; priogu a pedhi = meda
Frasi
in cussa domu dhoi fut su priogu a pedhi! ◊ inue fato istare unu peogu bi ndhe colloco chentu che a tie! ◊ totu prozetos mannos fora 'e logu, che isparare a balla a su piogu! (L.Ilieschi)◊ su sàmbene che fit suzonau de su priucu ◊ sa carrotza fiat prena de pínnighe e de pregu ◊ su maistu abbaidàt dónnia mengianu is pilos de is piciochedhos po bíere si dhue iat preugu
2.
labai cussu gatu, su priogu in bussa de seda: dhi apu postu pisci e no ndi papat!
3.
cussu dinai no dhu bollu, no tengu abbisóngiu de su priogu cosa tua!
Cognomi e Proverbi
prb:
alleputziu che priogu in bursa de seda ◊ s'arriu currit a mari, su priogu sempri a is pòbirus
Terminologia scientifica
crp, pediculus humanus capitis, p. h. vestimentorum, phtirius pubis
Etimo
ltn.
peduc(u)lus
Traduzioni
Francese
pou
Inglese
louse
Spagnolo
piojo
Italiano
pidòcchio
Tedesco
Kopflaus.
peonàre pedonàre
peònes , nm pl: peonis Sinonimi e contrari
càlculas,
peanas,
pegas,
petzana
Terminologia scientifica
ts
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
marches du métier à tisser
Inglese
treadle (loom)
Spagnolo
cárcolas
Italiano
càlcole del telàio
Tedesco
Fußbrett.
peòni , nm Definizione massaju de pagu contu, chi tenet calecuna cosita fata a sacrifíciu / min. peonedhu = massajedhu, zòvanu comintzendhe a massajare.
peónica , nf: pióina Definizione
genia de erba e frore, franca de tzirulia, ungra de tzurruliu, o fintzas arrosa de margiani, de monti, de padenti
Sinonimi e contrari
arrosabiónica,
rosabeónia
Terminologia scientifica
rba, Paeonia officinalis
Traduzioni
Francese
pivoine
Inglese
peony
Spagnolo
peonía
Italiano
peònia
Tedesco
Pfingstrose.
peònis peònes