A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pentzionànte , nm Definitzione chie istat in domo angena a pesone.

pentzionàre pensionài

pentziòne, pentziòni pensiòne

pentzíri , vrb Definitzione nau de erbas o cosas deasi, pèrdere abba, sa frischesa, igragalare Sinònimos e contràrios acalamai, allacanae, allebigiare, ammustiai.

péntziu pénsiu

pentzósu pensósu

péntzu pénsu

penú panú

penúltimu , agt: penúrtimu Definitzione su fatante de s'úrtimu.

penúria penória

penuriài, penuriàre penoriàre

penuriósu , agt Definitzione chi est in su bisóngiu, chi istat male Sinònimos e contràrios bisonzile Ètimu srd.

penúrtimu penúltimu

peóciu , nm Definitzione múscula de pedra: una genia de cóciula Ètimu itl. peoccio.

peógu , nm: peuju, piogu, piugu, pleugu, pregu, préigu, preogu, preucu, preugu, préugu, prigu, priogu, priucu, priugu, pruigu Definitzione preugu canu, genia de bobboi pitichedhu chi si atacat a sa carena (de animales e de gente), mescamente ue dhue at pilu, e suspit su sàmbene: est símbulu de poberesa e si narat in parte de poberesa etotu, de cosa a míndhigu; bobboitedhu de mare chi dhi assimbígiat, fintzes una genia de bobboitedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas (piogu birde)/ priogu de porcu = genia de erba chi faet in is laores (Krubera peregrinum) Sinònimos e contràrios mandioledha, mindia, mundhítzia, pidúciu / tíngiu Maneras de nàrrere csn: sa cria de su préigu = líndiri; préigu pudhinu = su chi ponit a is pudhas; iscroxai su priogu po sa pedhi = èssere limidos a s'úrtimu etzessu, asuriosos a meda; èssiri che priogu in bussa de seda = crèresi tropu, pàrreresi prus de su chi unu est, fàghere su tostu, s'intreu; priogu a pedhi = meda Frases in cussa domu dhoi fut su priogu a pedhi! ◊ inue fato istare unu peogu bi ndhe colloco chentu che a tie! ◊ totu prozetos mannos fora 'e logu, che isparare a balla a su piogu! (L.Ilieschi)◊ su sàmbene che fit suzonau de su priucu ◊ sa carrotza fiat prena de pínnighe e de pregu ◊ su maistu abbaidàt dónnia mengianu is pilos de is piciochedhos po bíere si dhue iat preugu 2. labai cussu gatu, su priogu in bussa de seda: dhi apu postu pisci e no ndi papat! 3. cussu dinai no dhu bollu, no tengu abbisóngiu de su priogu cosa tua! Sambenados e Provèrbios prb: alleputziu che priogu in bursa de seda ◊ s'arriu currit a mari, su priogu sempri a is pòbirus Terminologia iscientìfica crp, pediculus humanus capitis, p. h. vestimentorum, phtirius pubis Ètimu ltn. peduc(u)lus Tradutziones Frantzesu pou Ingresu louse Ispagnolu piojo Italianu pidòcchio Tedescu Kopflaus.

peonàre pedonàre

peònes , nm pl: peonis Sinònimos e contràrios càlculas, peanas, pegas, petzana Terminologia iscientìfica ts Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marches du métier à tisser Ingresu treadle (loom) Ispagnolu cárcolas Italianu càlcole del telàio Tedescu Fußbrett.

peòni , nm Definitzione massaju de pagu contu, chi tenet calecuna cosita fata a sacrifíciu / min. peonedhu = massajedhu, zòvanu comintzendhe a massajare.

peónica , nf: pióina Definitzione genia de erba e frore, franca de tzirulia, ungra de tzurruliu, o fintzas arrosa de margiani, de monti, de padenti Sinònimos e contràrios arrosabiónica, rosabeónia Terminologia iscientìfica rba, Paeonia officinalis Tradutziones Frantzesu pivoine Ingresu peony Ispagnolu peonía Italianu peònia Tedescu Pfingstrose.

peònis peònes