tanadinòre , nm Definizione marcu niedhu, druchesau, de pistadura Sinonimi e contrari libidore, lidigori, pistadura, sambellutau Etimo srd.
tanadínu , agt Definizione colore, una genia de tanadu Sinonimi e contrari biaitu, scucuinu 1, ambíngiu Frasi at fatu su papizone de robba tanadina Terminologia scientifica clr.
tanàdu , agt: atanau,
danadu,
tanatu,
tanau Definizione
genia de colore orrúbiu iscurosu
Frasi
fit una crésia bella, a contones de preda biancos e tanados (A.Cossu)◊ a filla mia no nci dh'apu a mandai a mucadori tanau, a isposai!
Terminologia scientifica
clr
Etimo
ctl.
tanat
Traduzioni
Francese
violet foncé,
fauve,
roux
Inglese
purple,
tawny,
fired brick
Spagnolo
morado,
leonado
Italiano
paonazzo,
tanè,
fulvo còtto,
vïòla
Tedesco
violett,
kastanienbraun,
rötlich.
tanaemúru , nf Definizione bíurru, animaledhu areste, in colore de castàngia, dannàrgiu aintru de domo (ma prus che àteru si papat is sórighes e a cantu paret antigamente si teniat in domo coment'e como is gatos) Sinonimi e contrari annaemele, bucameli, dannaemuru*, zanaemuru Frasi si gruxat pro aggoglire unu crastu a iscúdere a sa tanaemuru ◊ sa tanaemuru cun duos brincos si aviat e no si faghet bídere prus Terminologia scientifica anar, mustela nivalis.
tanàghe tanàche
tanàgias , nf: tanallas,
tanatzas,
tanazas,
tenàglia,
tenaja,
tenatzas,
tenazas,
tonages,
tonàgias,
tonàglia,
tonallas,
tonaxes,
tonaza Definizione
genia de aina fata in duas perras de metallu, a bisura de serros, poderadas impare cun d-unu assaedhu chi dhis permitit puru de fàere giogu (apèrrere, serrare, funtzionat che duas levas, puntu de arrimu s'assaedhu): a una parte portat donniuna un'atza acancarronada a cara a s'àtera po aferrare cosa istringhendho (e fintzes po segare) e a s'àtera sa màniga e si pigant ambas mànigas a una manu; si narat pl. ma fintzes solu sing. / tenatzas de fogu = creze de tenatzas longas cun sos runcos lados e dórchidos ambos a sa matessi parte, addatas pro leare e muntènnere su ferru ingrujadu a lu triballare; tenatzas de ferrare = zenia de tenatza addata pro segare sos tzoos ferrendhe; tenaxa de intriscare = intrischiadore
Frasi
est sidhada che cóciula: mancu cun is tanallas ndi dh'iscravas foedhu! ◊ dhi aperit sa buca a tonalla po nce dhi ghetai cosa ◊ fint bénnitos tzocanne sas bete tanatzas de frailàgliu
2.
sa tenatza de su tempus mi trúpiat chena dolu su licore de sa gioventura
Terminologia scientifica
ans
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
tenaille
Inglese
pincers
Spagnolo
tenazas
Italiano
tenàglie
Tedesco
Zange.
tanàgiu tanàche
tanajólu , agt Definizione de tana, chi istat in sa tana, chi acostumat a s'intanare, chi dhi praghet a istare intanau Etimo srd.
tanàllas tanàgias
tanàlzu , nm: tanarzu Definizione genia de buidu de animales e bobbois, fintzes logu de tanas, de grutas Sinonimi e contrari tana Frasi su tanalzu de sa frommiga est bóidu ◊ su cunígliu ch'est in su tanarzu Etimo srd.
tanarígia , nf Definizione filus de unga o tudhas de sos pódhiches, pigighedhu o limbedhu de carre (pedhe) chi si ndhe istacat acanta a is ungas (a fiancu o a sa parte de s'arraighina); matéria a inghíriu de s'unga Sinonimi e contrari fannuga, filinzone, filiuncu, panarighe, perunga, piliesse, pilisungra, pirinzone / didusuisui, inghiriúngia, paneunga, suisui.
tanàrzu tanàlzu
tanàsiche , nm Definizione su pitzu o atacadórgiu de unu frutuàriu Sinonimi e contrari cacaone 1, nasedhu 1, tanache*, tenàgliulu Frasi a isse li tocaiant sos tanàsiches de su pirintzinu e sos de sa melachitontza ◊ de tanàsiches no ne mànnico! Terminologia scientifica rbr.
tanàtu tanàdu
tanàtzas tanàgias
tanàu tanàdu
tanàxi tanàche
tanàzas tanàgias
tànca , nf: tanga Definizione
propiedade, terrenu mannu meda, po su prus serrau a muru / min. tanchita, tanchixedha, tanchitu
Frasi
est una tanga de suelzos chi su maistru at curvadu ◊ tancas serradas a muru fatas a s'aferra aferra (M.Murenu)◊ torrant is sonus de perda asuba de perda po serrai is tancas chi portant s'arrichesa a pagus e fàmini a medas (L.Suergiu)◊ dae candho est mortu su mere, sas tancas si sunt arestadas torrendhe a buscu
Cognomi e Proverbi
smb:
Tanca
Etimo
ctl.
tanca
Traduzioni
Francese
vaste terre entourée d'une clôture
Inglese
wide enclosed farm
Spagnolo
finca muy grande
Italiano
estéso podére chiuso
Tedesco
Landbesitz.
tancàda , nf Definizione
su tancare
Sinonimi e contrari
serrada 1
| ctr.
abbelta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
clôture,
action de fermer
Inglese
turn
Spagnolo
cierre,
cerramiento
Italiano
serrata
Tedesco
Schließen.