A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

zéurra , nf: tzaurra Definizione cambighedhu o ànima chi bogant is sèmenes cumenciandho a naschire Sinonimi e contrari inseurru*, serione, tudhu.

zía , nf Definizione foedhu solu po mutire o inditare una tzia (fintzes de intradura), sorre o sorresta de àteru parente custrintu (es. mama, babbu).

zibbàre , vrb: atzibbare, tzibbare* Definizione papare fintzes a no ndhe tènnere prus gana, tzatzare Sinonimi e contrari atatare, mascare, satzai.

zibbilàre , vrb: gibbulare*, zubbilare Definizione andhare o pònnere a unu in pentzione.

zibbiléu , nm: giubbileu*, zubbileu Definizione perdonu chi is Pabas cuncedent in d-unas cantu ocasiones (prus che àteru dónnia chimbanta annos, a su séculu e a su mesu séculu, po ammentu de sa naschia de Cristos)/ fàchere zubbileu = àere cuntentesa, alligrare Terminologia scientifica prdc.

zibbírriu , nm Definizione genia de idea maca, de disígiu, de gana pagu de giudu Sinonimi e contrari bríbbidhi, bidhídhiri, birbillitzu, cadhina, erredha, foliatza, tzelevriada Frasi irgusoladu fatu dai cudhos, est custrintu a pònnere mente a sos zibbírrios issoro Traduzioni Francese caprice Inglese caprice Spagnolo antojo, capricho Italiano ruzzo, caprìccio Tedesco Laune.

zibbòne , nm: ciponi, gipone*, zipone Definizione genia de bestimentu grussu de su costúmene, siat de ómine e siat de fémina, chi si ponet in pitzu de sa camisa (o ghentone) o fintzes in pitzu de totu (camisa, pala o coritu, zipone) Sinonimi e contrari giacu 1.

zíbbu , agt Sinonimi e contrari atatu, mascadu, satzau | ctr. famidu Frasi istasero za sunt zibbas, mih, sas berbeghes! ◊ como so zibbu e no cherzo àteru a manigare.

zibidónia , nf Definizione boghe de làude, de cuntentesa, de alligria / zibidónias agrestes = frastimos Sinonimi e contrari alleluja 1.

zigànte , agt, nm: giganti* Definizione chi o chie de carena est mannu mannu, debberone; persona de imprastu mannu, de abbilidade manna meda in calecuna cosa Sinonimi e contrari debberone 2. como no est prus Nugoro ca mancant sos zigantes…

zigantínu , nm: gigantinu* Definizione tumbas de gigantes, genia de tumbas de su períudu nuràgicu.

zigàrru , nm: gigarru, sigarru*, tzicarru Definizione tebbacu a fògia sicada e imbodhigada craca a cannedhu fine e longhitu, po pipare (a bisura de sigareta) Frasi fumaiat su zigarru a fogu a intro.

zigòta, zigótu , nf, nm: gigota* Definizione dhu narant solu in fàghere a zigota, a zigotu = atripare forte, iscúdere, fàere a befa Sinonimi e contrari aciota, baticollu 2. l'at fatu a zigota in mesu piata ◊ ancu lu fetant a zigota! ◊ sa gherra est fatendhe a zigota su logu.

Zillànu , nm Definizione númene de ómine.

zimbòmba , nf Definizione genia de aina po sonare: est una padedha pitica de terra tupada a pedhe de cane, bene istirada, istampada in mesu, ue si faet passare unu tubbu de canna a dentes a istúturu Terminologia scientifica sjl.

ziminàda , nf Definizione papare de ziminu (istentinas orrostias in sa braxa), papada de ziminu Sinonimi e contrari ttrs. ziminada Frasi cun cussu dinari nos fatemus una grandhe ziminada Terminologia scientifica mng.

ziminàre , vrb Sinonimi e contrari conziminare*.

ziminarístu zeminarístu

ziminàriu zeminàriu

ziminèa, ziminèra zaminèra