acóssu , nm Definizione istadu de bisóngiu mannu Sinonimi e contrari aprentu Frasi postu in sa lughe, restas a s'iscuru, in acossu sas dies ti ant sighidu ◊ sos malos de como, chi no sunt in acossu, no furant pro si azibbare Cognomi e Proverbi smb: Accossu Traduzioni Francese état de besoin, pauvreté Inglese constraint, poverty Spagnolo estrechez Italiano costrizióne, stato di bisógno Tedesco Zwang, Notlage.

acresuràe, acresurài, acresuràre , vrb Definizione serrare a cresura, isserrare Sinonimi e contrari acrisionai / acorrae 1, inserrai Frasi tancaus de bentu apu a cuncordai, tancaus de bentu acresuraus de amori! ◊ ant acresurau sos àidos 2. cambiamentos de umore e tristuras l'abbandhaint dae sa zente, acresuràndhela in d-unu mundhu suu Terminologia scientifica srr Etimo srd. Traduzioni Francese clore de haies Inglese to fence (in) Spagnolo rodear con setos Italiano assiepare Tedesco mit Feigenkakteen (meist), Büschen u.s.w. umzäunen.

acubàre , vrb Definizione fàere che cuba, ufrau de s'arrennegu, de su tzacu Sinonimi e contrari abbrodhiare, abbrufulai, abbuscinare, acasidhare, ammussolai, amprudhiare, annicare, annozare, atrafudhai, pirmare, strugnai Etimo srd. Traduzioni Francese se gonfler de colère Inglese to swell-with-rage Spagnolo hervir de ira Italiano gonfiarsi di ràbbia Tedesco böse werden.

acúltu , avb, prep: acúrciu, acultzu, acursu, acúrtziu, acurtzu Definizione inditat distàntzia a pagu tretu de chie est foedhandho (o de àtere o àteru chi benit inditau), de cosa o logu chi si portat in remone, e a bortas si ponet coment'e una genia de agt. puru chentza dh'acordare cun àteru; coment'e prep. arrechedit sa prep. de o a; un'impreu distintu si faet cun is agt. possessivos: acurtzu meu, tou, sou e totu deasi = acanta a mimi, a tie, a issu Sinonimi e contrari acanta, afaca, afúndhiu, aproba, oràines / cdh. acultu | ctr. atesu Frasi so sempre potente e duru "sassu" a tales chi si acultzu bei passas, si no istas atentu, ti fragassas! (Sassu)◊ su babbu mal'estidu e mesu iscultzu, sempre in continu motu, mai in pasu, e cun Mastru Giuanne sempre acultzu! ◊ a isse l'ant postu acúrciu a sos parentes 2. intendho su bentu alinendhe acurtzu meu, a pisinzu ◊ mi ndhe so postu acurtzu tou ◊ si ch'est andhadu acurtzu sou ◊ picat e si sedet acúrtziu issoro 3. sos festaresos de sas bidhas acurtzu abbojaiant pro tucare totu umpare a sa chéjia foraidha ◊ sos logos acurtzu si podent prammizare menzus 4. acurtzu a domo bi amus bighinos bonos ◊ acurtzu de ite l'as àpidu? Etimo srd. Traduzioni Francese près de Inglese near Spagnolo cercano Italiano vicino Tedesco nahe (Adj., Adv., Präp.), in der Nähe.

acumbeniàre , vrb: cumbeniare Definizione pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo Sinonimi e contrari acumbenentziare Etimo srd. Traduzioni Francese doter un appartement de tous les conforts Inglese to have, to provide oneself Spagnolo regalarse comodidades Italiano avére o provvedérsi di tutte le comodità Tedesco mit allem Komfort versehen.

acupài , vrb: cupai* Definizione fàere o ammesturare is cartas e ispartzire su matzu in duos o prus muntonedhos Sinonimi e contrari ilgupare, smatzai 1 Traduzioni Francese couper un jeu de cartes Inglese to halve Spagnolo barajar, cortar Italiano smezzare le carte Tedesco abheben (Kartenspiel).

àdanu , nm Definizione una calidade de martigusa Sinonimi e contrari inestra, scova 1 Terminologia scientifica mt, Genista aetnensis Etimo srdn? Traduzioni Francese genêt de l’Etna Inglese mount Etna broom Spagnolo genista del Etna Italiano ginèstra dell'Etna Tedesco Ginster.

addedíe , avb: addeie Definizione a lughe de die, totu is oras de candho faet die a candho iscurigat Sinonimi e contrari | ctr. addenote Frasi addenote e addedie che ómine dogau isto pessandhe ◊ si ammentabat totu su chi li fit capitau addedie ◊ su bandhuleri drommit addeie e zirat addenote Etimo srd. Traduzioni Francese de jour Inglese by day Spagnolo de día Italiano di giórno Tedesco tagsüber.

addorojàda , nf Sinonimi e contrari abboghiada, addorojamentu, bérchida, boche, cérriu, grida Etimo srd. Traduzioni Francese hurlement de souffrance Inglese cry Spagnolo grito de dolor Italiano urlo di dolóre Tedesco Geheule.

adhía 1 , prep, nf Definizione a s'àtera parte de…, a cudh'ala de…, prus atesu de…; s'àtera parte, apalas de… Sinonimi e contrari adhae, asegus, avatu Frasi s'ortu miu est adhia de s'istrada ◊ mi as agatadu adhia de is làcanas ◊ is ferrus de pudai funt in su tascapani adhia de sa porta ◊ ita fiast ascurtendi adhia de sa porta?! ◊ in sa becesa puru, adhia de aundi s'istrantaxat sa làcana de is bisus, apubu ancora is bellesas chi mi ant donau allirghia 2. bivu s'úrtimu bisu téndiu a s'adhia de sa làcana de is bisus Traduzioni Francese au-delà de…, de l'autre côté de… Inglese further Spagnolo más allá, allende Italiano óltre, di là da… Tedesco weit, jenseits.

afàca , avb, prep: afache, afaci, afacu Definizione si narat de logu e de tempus puru candho est ananti de si bíere o acanta Sinonimi e contrari acanta, acultu, aproba Modi di dire csn: afaca mia, tua, sua (o fintzas afaca a mie)= in dainanti meu, tou, sou; afaca apare = acanta s'unu a s'àteru Frasi istaiant in sas domos de afacu ◊ in trenu at viagiadu cun unu satzeldote afacu ◊ si cramaiat sa cane afaca arrejonèndhela che unu cristianu ◊ custa genti de afaci dèu dha timu, ca funt brúscius ◊ fiat caentandhosi afaca de sa geminera ◊ candho biet arribbandhe su tzeracu dhu tzírriat afaca sua 2. sa Pasca est afaca ◊ candho ant a comintzare a sutzèdere custas cosas sa libberascione bostra est afaca ◊ si li sunt acurtziados afaca Etimo ltn. ad facies Traduzioni Francese tout près, près de Inglese near Spagnolo cerca Italiano vicino Tedesco nah.

afachiàda , nf Definizione su afachiare, su ammuntonare cosa e mescamente àliga cun s'iscova Sinonimi e contrari mundhada, scovada Frasi dae un'afachiada a s'arga! Etimo srd. Traduzioni Francese coup de balai Inglese sweep-out Spagnolo barrido Italiano spazzata Tedesco Kehren.

afeminàdu , agt Definizione nau de ómine, chi dhi praghent is féminas Sinonimi e contrari bacasseri, bragheteri, ebbaresu, donneri, feminaju, pascidori, saboneri Terminologia scientifica ntl Etimo spn. afeminado Traduzioni Francese coureur (de filles, de jupons) Inglese philanderer Spagnolo mujeriego Italiano donnaiòlo Tedesco Schürzenjäger.

aferritadúra , nf Definizione est sa marcadura de su bestiàmene fata a ferru abbrigau; su segare cosa a ferros e, in cobertantza, su nàrrere male de s'àteru Sinonimi e contrari malcadura / aferritamentu, allimbamentu, tragàgiu Etimo srd. Traduzioni Francese action de marquer, médisance Inglese branding, slander Spagnolo marca, herrado Italiano marchiatura, maldicènza Tedesco Kennzeichnung, übles Gerede.

afoltunàdu , agt: afortunadu, afortunau, fortunadu Definizione chi at tentu o tenet fortuna, chi dhi curret sa fortuna, chi dhi andhat bene totu Sinonimi e contrari addiciadu, assortadu, auradu, aurosu, benaventurau, diciosu, fadosu, iscofadu, orbau / cdh. afultunatu | ctr. deldiciadu, disagurau, ifoltunadu, mabassortau Frasi sos de Sune de Pàdria e de Sindia chi si content totu afortunados…◊ filla mia, ita mali afortunara chi ses istétira! ◊ nos potimus cussiderare afortunatos, in custos montes!◊ chini mai podit èssiri prus afortunada de tui?! Etimo srd. Traduzioni Francese qui a de la chance Inglese lucky Spagnolo afortunado, suertudo Italiano fortunato Tedesco glücklich.

afortigàda , nf Definizione passada de serros (fórtighes) segandho cosa Sinonimi e contrari isfoscigada Frasi cherzo andhadu a binza a bi dare un'afortigada ca sa bide est tropu longa ◊ bae a s'arbieri a ti dare un'afortigada a pilos! Etimo srd. Traduzioni Francese coup de ciseaux Inglese snip Spagnolo tijeretazo Italiano sforbiciata Tedesco Scherenschnitt.

afràmicu , nm: fàmigu Definizione su mantènnere, lassare o istare a fàmene Sinonimi e contrari aframicosamentu Etimo srd. Traduzioni Francese privation de vivres Inglese starving Spagnolo el hacer pasar hambre Italiano affamaménto Tedesco Aushungerung.

afritorídu, afritoríu , agt: afritulidu, afrituridu, fritoridu Definizione chi tenet fritu meda, chi est tremendhosi de su fritu, fintzes chi sufrit su fritu, chi dhu aguantat pagu Sinonimi e contrari afrituladu, allintugliadu, ifritoridu / friarosu | ctr. afoghigiau, caente Frasi làssami caentare: no lu bides chi so totu afritoridu?! ◊ dae su giogu, istracu de currizare, recuit Nanni mesu afritoridu ◊ unu petiruju afritoridu si ndhe cheret intrare a sa pinneta 2. de su sole sos rajos no mi dant calura, so fatendhe afritulidu s'última pitzulada a mala gana (P.Muresu) Etimo srd. Traduzioni Francese transi de froid Inglese cold Spagnolo muerto de frío Italiano infreddolito Tedesco fröstelnd.

afroscàre , vrb rfl: afruscare Definizione coment'e bogare pigionatzos, nau fintzes in su sensu de crèschere, fàere a ómine po sa capacidade de fàere fígios Sinonimi e contrari ifroscare / acimbellai Frasi su pisedhu fit afruscadu ca no ischiat comente fàghere a si ch'essire dae sa conchedha Traduzioni Francese se préoccuper, atteindre l'âge de la puberté Inglese to be worried, to become pubertal Spagnolo preocuparse, desarrollarse Italiano preoccuparsi, divenir pùbere Tedesco sich Sorgen machen, geschlechtsreif werden.

aggortedhài , vrb Definizione púnghere a gurtedhu, a lepedha Sinonimi e contrari apugnalai, arresorzare, istocagiare Etimo srd. Traduzioni Francese frapper à coups de couteau, poignarder Inglese to stab Spagnolo acuchillar Italiano accoltellare Tedesco erstechen.

«« Cerca di nuovo