afilerinàre , vrb Definizione pònnere a filera, prantare matedu (o àteru deasi) o assentare a filera Sinonimi e contrari infilerinare Etimo srd. Traduzioni Francese planter en rangées Inglese to plant in rows Spagnolo plantar en hilera Italiano piantare in filari Tedesco in Reihen pflanzen.

airài, airàre , vrb Definizione su si pigare arrennegu; su fàere is cosas coment'e cun apretu, impresse, a meda Sinonimi e contrari abbetiae, acroconai, afutare, afuterare, allulluriai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchibberare, inchietae, incrabudhire, infelai, infuterare | ctr. apachiare, asselenare Frasi ant isparau pro nche fàchere fughire sa zente, ma sos isparos l'ant airada de prus! ◊ si su cumpagnu si airat, tue úmile e chietu! 2. custa cosa est che a su ratinzu: piús ratas e piús ti s'airat su brujore Etimo ctl., spn. airar Traduzioni Francese se mettre en colère Inglese to irritate Spagnolo irritarse, airarse Italiano adirare Tedesco sich ärgern.

allutàdu 1 , agt: lutadu Definizione chi est in lutu, chi est faendho su dolu, chi est in colore niedhu Traduzioni Francese en deuil Inglese hung-with-blacki Spagnolo enlutado Italiano abbrunato Tedesco schwarzgekleidet.

altudhíre , vrb rfl: altzudhire, artudhire, artzudhire, astudhire, atudhire Definizione atzutzudhire, pònnere sa tzudha, inteterare su pilu de su fritu, de s'assíchidu o de sa timoria, de s'isprama Sinonimi e contrari aciuciudhae, altudhare, assunciudhai, aturtudhire, atzudhai Frasi sos pilos mi si fint altzudhidos ca mi pariat de intèndhere ispisinzu de pessones ◊ unu cane orulendhe ti astudhit sas palas de ispreu ◊ bastat solu un'umbra dai tesu chi bos faghet altudhire onzi tudha ◊ s'assuconu l'aiat fatu atudhire cantos pilos giughiat ◊ solu a bi pessare si mi artzudhint sas palas! Etimo srd. Traduzioni Francese en avoir la chair de poule Inglese to get goose-flesh Spagnolo espeluznar Italiano accapponare Tedesco schauern.

amicàre , vrb rfl: amigai, amigare Definizione fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi bivet cun àtera (cojuada o nono) che pobidhu cun pobidha, o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicitziare, ammestadai Frasi pro no mi èssere amicadu cun tecus no credas chi sia pentidu ◊ custa picioca si fiat amigada cun su Forasdenosu ◊ ci cun calecuna ses amigau ti depes cogiuare ◊ custu fit amigadu cun tantas féminas…◊ una fémina gatia e un'ómine si sont amicatos Etimo ctl., spn. amigar(se) Traduzioni Francese vivre en concubinage Inglese to find a mistress Spagnolo tener un amante Italiano farsi l'amante, la concubina Tedesco einen Liebhaber haben.

ammadassài, ammadassàre , vrb Definizione fàere a madassa, atzola Sinonimi e contrari | ctr. smadassai Etimo srd. Traduzioni Francese mettre en écheveaux Inglese to wind into skeins Spagnolo aspar Italiano ammatassare Tedesco in Strähnen winden.

ammesài 1, ammesàre , vrb Definizione fàere a mesu, imbuidare un’istrégiu fintzes a sa metade, bogandhondhe sa metade de sa cosa Sinonimi e contrari immesare, ismesujare Etimo srd. Traduzioni Francese partager en deux, réduire de moitié Inglese to halve Spagnolo dividir en dos Italiano dimezzare Tedesco halbieren.

ammesàu , pps, agt Definizione de ammesare Sinonimi e contrari irmesau 2. est umpendhe trigu dae unu sacu ammesadu Traduzioni Francese divisé en deux Inglese halved Spagnolo demediado Italiano dimezzato Tedesco halbiert.

ammestadài , vrb: ammistadai, ammisterai Definizione fai ammistadi o tenni un'ammistadi, nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o àter'ómine (ma si narat fintzes in su sensu de amighéntzia cun chiesiògiat) Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicare, amicitziare Frasi Micheli abbetiosu, no mi bollu ammistadai…◊ su tali, mancai béciu e babbu de tantis fillus, si est ammistadau cun d-una piciochedha 2. is duas famíglias fiant ammistaradas e biviant totus impari Etimo srd. Traduzioni Francese vivre en état de concubinage Inglese to maintain an illicit affair (love) Spagnolo amistarse, amancebarse Italiano intrattenére una relazióne amorósa illécita Tedesco ein außereheliches Verhältnis unterhalten.

ammumullonài, ammumulonài , vrb Definizione fàere a lómboru, a unu muntone, a mumullone; fintzes lassare ammuntonare fainas chentza fatas Sinonimi e contrari aggromerare, allomborae, ammuntonae, arrombulonai 2. in custu logu si obbrigant a bivi ammumullonaus coment'e procus! Etimo srd. Traduzioni Francese mettre en pelote Inglese to roll up Spagnolo ovillar Italiano raggomitolare Tedesco zusammenknäueln.

ammunzàdu , pps, agt Definizione de ammunzare; immarriu a tropu, chi at leau tropu múngia Sinonimi e contrari istasidu 2. fuit totu sueradu, ammunzadu, istracu Traduzioni Francese en mauvais état, mal en point Inglese mistreated Spagnolo agotado Italiano strapazzato Tedesco mißhandelt.

annebbiàre , vrb Definizione su si pigare annébbiu, arrennegu meda Sinonimi e contrari abbetiae, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare Traduzioni Francese se mettre en colère Inglese to get angry Spagnolo irritarse, encolerizarse Italiano adirarsi, sdegnarsi Tedesco sich erzürnen.

anninniài, anninniàre , vrb: niniare Definizione cantare s'anninnia, dormire su pipiu Sinonimi e contrari ammutare 1, ciannigare, nanniai Frasi su pipiu in su bartzolu bolit a dh'anninniai Etimo srd. Traduzioni Francese endormir en chantant une berceuse Inglese to lullaby Spagnolo acunar, cantar una nana Italiano ninnare Tedesco einlullen.

annotamàla , prep, cng Definizione a su postu de…, a prus de Sinonimi e contrari antamas, bortze, imbecis Frasi annotamala de una, ndh'amus imballiadu duas de aguzas (G.Ruju) 2. isse est ispantosu: annotamala de la nàrrere comente est, sa cosa, la creschet! ◊ annotamala est essidu su nàrrere chi si ch'est fuidu Traduzioni Francese au lieu de, en outre Inglese instead, moreover Spagnolo en vezlugar de, además Italiano invéce, inóltre Tedesco dagegen, außerdem.

aorutài, aorvetài , vrb: auvretai Definizione istare a iscoca, abbaidandho, giaendho atentzione a ccn. o po calecuna cosa Sinonimi e contrari obretare*, punterare, selvare Traduzioni Francese épier, être en vedette Inglese to spy Spagnolo acechar Italiano spiare, stare in vedétta Tedesco belauschen, Ausguck halten.

apadulàre , vrb: apaulai, apaulare Definizione fàere s'abba o su logu a paule, a poju, a pantamu Sinonimi e contrari abbenatzai, allacorgiae, apojare, impaulare Frasi fintzas a candu no apaulat in s'arau, s'abba est paga etotu Etimo srd. Traduzioni Francese transformer en marais Inglese to swamp Spagnolo empantanar Italiano impaludare Tedesco versumpfen.

apióta , avb: apiotu Definizione a piotu, a s'apiotu, manera de andhare mautu mautu, abbellu abbellu de no si giare a intèndhere Frasi apiotu apiotu is duendas sunt essias ◊ sos duos pisedhos si l'ispiseint a s'apiotu ◊ sa mama ch'esseit a s'apiotu pro no ndhe ischidare sa pitzinna Traduzioni Francese en tapinois Inglese squatting Spagnolo con sigilo Italiano quatto, in mòdo circospètto Tedesco sacht, umsichtig.

apistizonàre , vrb Definizione fàere a pistizone, a frégula, a granos piticos Sinonimi e contrari abbotzichedhare, ammoroculare, ammurudhare, apistulare Etimo srd. Traduzioni Francese agglutiner en grains Inglese to clot Spagnolo formar grumos Italiano aggrumare Tedesco gerinnen.

argentínu , agt Definizione de argentu, de prata Traduzioni Francese en argent Inglese silvery Spagnolo de plata Italiano argentino Tedesco silbern.

«« Cerca di nuovo