agiobadúra , nf: giobadura Definizione su allobare, nau mescamente de is boes acapiaos a su giuale Sinonimi e contrari agiobu, agiuamentu, cropadura, giungidura Etimo srd. Traduzioni Francese mise sous le joug Inglese yoking Spagnolo el enyugar Italiano aggiogaménto Tedesco Einspannen ins Joch.

agnadína, agnadínu , nm, nf: angiadina, anzadina Definizione su angiare de su bestiàmene; is animaledhos apenas naschios; su tempus chi is animales funt angiandho Sinonimi e contrari agnamenta, angiadura, angiamentu, anzera 2. sas bamas como giughent s'anzadina ifatu 3. un'annu, bénnida s'anzadina, sa menzus ebba chi teniat faghet unu bellu pudhérigu Etimo srd. Traduzioni Francese portée, mise bas, mettre bas, agnelage Inglese litter Spagnolo camada Italiano figliata Tedesco Wurf.

angiadúra , nf: anzadura Definizione su angiare de su bestiàmene, sa sumana chi su tàgiu est angiandho Sinonimi e contrari agnadina, anzera, fizera Frasi at seperau sa lachinza dae su madricau in anzadura Etimo srd. Traduzioni Francese portée, mise bas, agnelage Inglese delivery Spagnolo paridera Italiano figliatura Tedesco Werfen.

arràngiu , nm: arranzu Definizione su arrangiare, su torrare apostu unu guastu, su pònnere bene sa cosa; sa cosa arrangiada / èssiri a s'arràngiu = campare arrangiandhosi, sentza de àere peruna intrada segura, fintzes in su bisóngiu Sinonimi e contrari aconciadura, acónciu, assébiu | ctr. gastu 1 Frasi su guventu isbandonau, sentza de dhi fai arràngius, ndi fiat arrutu ◊ is dotores faent arràngios po bívere de prus ◊ custa màchina un'arrangixedhu gei dhu bolit! 2. cussa giacheta est totu tzàpulus e arràngius Etimo srd. Traduzioni Francese adaptation, mise en ordre Inglese rearrangment, adaptation Spagnolo arreglo Italiano adattaménto, riparazióne, riassètto Tedesco Anpassung, Reparatur, Aufräumen.

assentadéru , nm: assenteru Definizione / ponnirisí a. = zúghere bonu sensu Sinonimi e contrari assentadura, assentu Traduzioni Francese rangement, mise en ordre Inglese good order Spagnolo posición Italiano assètto Tedesco Ordnung.

assentadúra , nf: assintatura Definizione su assentare Sinonimi e contrari assentada, campianada / assentaderu, assentu, assétiu Etimo srd. Traduzioni Francese mise en ordre Inglese arrangement Spagnolo asentamiento Italiano assettatura Tedesco Ordnen.

aviaméntu , nm Definizione su cumenciare a mòvere, a tzucare Sinonimi e contrari comintzu, incarreramentu Etimo itl Traduzioni Francese mise en train Inglese starting Spagnolo puesta en marcha Italiano avviaménto Tedesco Beginn, Anlassen.

cunvíu , nm: cuviu, cúviu Definizione is primas cosas chi si faent de una faina, sa cosa chi si aprontat; su aprontare, s'incuru po calecuna cosa Sinonimi e contrari comintzada, comintzu, inghitzu / ammanitzamentu, ammanitzu, ammàniu 1, aparéciu / contibizu 2. semus che bamas chentza cuviu e ne ghia ◊ a sa chi fuit in allerga bajania e deviat atzivire su cuviu a mente frimma, lestra sa manu curriat pro achipire in s'arminzu ◊ so ispetendhe sa manu chi mi diat cuviu e volontade de afrontare sa vida ◊ sa cosa la fint arreanne dae meta e sos cúvios fint belle e orditos Traduzioni Francese mise en train, préparation Inglese starting, preparing Spagnolo puesta en marcha, arrnque, preparativo Italiano avviaménto, preparativo Tedesco Beginn, Vorbereitung.

giubbilasciòne, giubbilatziòni , nf Definizione s'acabbada, sa essia de unu postu de trebballu po pensionamentu Sinonimi e contrari pensionamentu Frasi daghi bideint chi fia malegontza mi deint giubbilascione ◊ a is becesas si gosat sa giubbilatzioni Traduzioni Francese mise à la retraite Inglese pensioning Spagnolo jubilación Italiano pensionaménto Tedesco Pensionierung, Verrentung.

giungidúra , nf: zunghidura Definizione su giúnghere is boes Sinonimi e contrari agiobadura, agiuamentu Etimo srd. Traduzioni Francese mise sous le joug Inglese yoking Spagnolo el uncir Italiano aggiogaménto Tedesco Einspannen ins Joch.

impostadúra , nf Definizione su impostare; su pònnere cosa de una manera o in calecunu logu o tretu coment'e aprontandho o cumenciandho una faina, unu trebballu; su si pònnere o istare in sa posta, in calecunu logu coment'e ibertandho e iscocandho po pòdere essire e giare a pitzu a ccn. o a calecuna cosa de un'improntu, a s'ingrundha Sinonimi e contrari impostamentu 3. su zòvanu fit gai àbbile chi resessiat a tènnere sos murones a impostadura, a manos Etimo srd. Traduzioni Francese organisation, mise en train, guet Inglese statement, ambush Spagnolo planteamiento, acecho Italiano impostazióne, appostaménto Tedesco Anlegen, Hinterhalt.

incarreraméntu , nm Definizione su incarrerare o cumenciare fintzes una faina, una chistione Sinonimi e contrari comintzu, incamminamentu Etimo srd. Traduzioni Francese mise en train, orientation Inglese start Spagnolo arranque, guía Italiano avviaménto, indirizzo Tedesco Anbahnung.

pòsta , nf Definizione sa cosa chi is giogadores ponent po dha bínchere a unu giogu, a iscummissa / pònniri sa p. = pònnere iscummissa Sinonimi e contrari posu, prea, pinzola / iscommissa Frasi est allegru ca at bínchidu sa posta ◊ pòngiu sa posta ca est arréscia cun calincunu sodrau, cussa! ◊ pòngiu sa posta ca no dhu cumprendit mancu su vicàriu, custu! ◊ a sos poetas lis aiant postu chimbanta iscudos de posta ◊ su barralicu est po giogai a posta de itasisiat cosa Traduzioni Francese mise (jeux) Inglese stake Spagnolo apuesta Italiano pòsta Tedesco Einsatz (beim Spiel).

pòsta 2 , nf Definizione su pònnere; fintzes una genia de misura faendho tessíngiu: a posta (candho tessindho a bagas o a lauru sa trama brínchidat bàtoro filos de ordiu), a perra posta (candho che ndhe brínchidat duos), a posta e mesu o a ischina (candho che ndhe brínchidat ses) Sinonimi e contrari postura Modi di dire csn: èssere de prima p. = chi s'incíngiat, chi si ponit sa primu borta, nou nou; is postas (de un'iscartedhu) = sas frunzas chi dae su fundhu, ziradas a conca in artu, serbint pro intessire sos costazos e poi serbint a fàghere una parte sos oros e un'àtera parte s'asa; tirare sa p. (ammanitzendhe tessinzu)= prèndhere a su cumpostore sos filos collidos a matuledhos; sa posta de s'oju = su pònnere ogru, nadu che cosa fata o candho est fatu; fai o donai a fai sa p. = dare cosa a fàghere; fàghere una cosa a posta = apostadamenti; nàrrere o fàghere una cosa a s'a posta = a brulla, brullendhe Frasi giughiat una beste de prima posta ◊ addaesegus meu nudha lasso, si no postas de pè in su terrinu ◊ custu dannu tet èssere posta mala de oju!… 2. macu, làssalu a pèrdere, chi ti at nadu gai a s'a posta Traduzioni Francese mise Inglese mass Spagnolo puesta Italiano méssa Tedesco Legen, Setzen, Stellen.

sédiu , nm: assétiu*, sétiu 1 Definizione nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta (coment'e a cicidura), de cicire bene (o fintzes bene arrexonada, giusta): nau de bestimentu, de orrobba o cosas deasi, portare calecuna pinniga; nau de su cumportamentu de ccn., manera de fàere crabbada, giusta, o fintzes chi no giaet cunfiantza, chi si credet meda Sinonimi e contrari betu, ségiu / galania, garbu, tratu Modi di dire csn: tènniri, leare o pònnere sétiu = zúghere betu, èssere fatu de una manera chi setzit bene, chi istat bene postu, chi andhat bene, chi torrat paris, chi tenet fundhóriu; torrai a sétiu is cosas = pònnere a postu; pòniri su logu a sétiu = remonire su logu; no ndi fai una in sétiu = no ndhe faet una bene, faet totu chentza critériu, chentza arrexonare Frasi ti moes chirchendhe sédiu nou ◊ custa perda no portat sétiu ◊ su chi ses nendi tui no tenit sétiu ◊ su brúciu de su gorfu portat su sétiu ◊ sa piciochedha no est papendi in sétiu, totu porcherias 2. no tenis sétiu, tui ses tonta e ti lassas imbovai! Traduzioni Francese rangement, mise en ordre, position Inglese good order, posture Spagnolo orden, postura Italiano assètto, positura Tedesco Ordnung, Haltung.

spresonaméntu , nm Definizione su ndhe bogare de presone a ccn. Etimo srd. Traduzioni Francese mise en liberté Inglese release Spagnolo excarcelación Italiano scarcerazióne Tedesco Enthaftung.

«« Cerca di nuovo