arrestigàre , vrb: arrestricare Definizione pònnere sa restiga a unu trastu, bestire unu trastu (cadira) de restiga Sinonimi e contrari afiletai, impagliai 2. su fiascu arrestigadu muntenet su binu friscu Etimo srd. Traduzioni Francese empailler Inglese to cover with straw Spagnolo empajar Italiano impagliare Tedesco mit Stroh umwickeln.

arrogantàre , vrb: arrogantziare Definizione foedhare male, arrespòndhere, brigare, coment'e faendho is prepotentes, is barrosos, is tostorrudos, chentza bòllere arreconnòschere s'arrexone de is àteros; fàere is prepotentes / a. su trotu = pretare su dortu, sighire a pretènnere sa resone ischindhe de no ndh'àere Sinonimi e contrari abbetiae, campaniare Frasi arrogantat sena frenu e puntígliat pro dogni gnagneria ◊ cudhos sunt torrados a arrogantare cun issu, a bortas a briga e a bortas in paghe ◊ Rosina si los leit amore amore e sos balentes no apeint prus it'e arrogantare ◊ insistis e poi no la piantas, ischindhe chi as tortu e arrogantas! (T.Curcu) 2. su fogu est arrogantziendhe: peri sa carrela sunt brujendhe pabilu, fozos, e sa zente fuit gridendhe Etimo srd. Traduzioni Francese parler avec arrogance Inglese to speak with arrogance Spagnolo hablar con arrogancia Italiano parlare con arroganza Tedesco mit Anmaßung sprechen.

arromalletài , vrb Definizione pònnere romaglietes, frores e cambos po bellesa Sinonimi e contrari aflorigiai, florèssiri, infiorizare Etimo srd. Traduzioni Francese orner Inglese to deck with flowers Spagnolo poner ramilletes, flores Italiano infiorare Tedesco mit Blumen schmücken.

arrómu , nm Definizione est su betare frores o erbas o cambos po bellesa Sinonimi e contrari arramadura Frasi ant portau fròngia po arromu ◊ po Corpus Domini andastus a segai arromu e arromastus sa bia Terminologia scientifica sntz Etimo srd. Traduzioni Francese jonchée de fleurs Inglese decking with flowers Spagnolo el decorar con flores Italiano infiorata Tedesco Blumenschmückung.

arrubiólu , nm: arrubiou, orrubiolu Definizione druche chi assimbígiat a is tzípulas (o est a bocighedha), fatu cun arrescotu (o casu) friscu, orrubiou e corgiolu de aràngiu tratagasau, fríssiu che is tzípulas etotu e cun tzúcuru ispergiau apitzu Sinonimi e contrari rujolu Frasi sos arrubiolos frissos dhos insundhent in su tzúcoro Terminologia scientifica drc Traduzioni Francese berlingot Inglese round-cake with soft inside Spagnolo buñuelo con queso Italiano berlingòzzo Tedesco Kringel.

assaghinàre , vrb Definizione isciúndhere su logu, sa cosa, de saghina, de orrosu Sinonimi e contrari issaghinare, saurrare Etimo srd. Traduzioni Francese faire devenir humide de rosée Inglese to wet with dew Spagnolo rociar Italiano bagnare di rugiada Tedesco mit Tau benetzen.

assanniàda, assannigàda , nf Definizione cropu de sanna Sinonimi e contrari issannada Frasi assanniadas e mossos de sirbone ◊ lassa istare sa figu biculada, ca si bi agatas calchiunu bobboi ndhe podes àere un'assannigada… (B.Mureddu) Etimo srd. Traduzioni Francese coup de défense Inglese bite with the fangs Spagnolo colmillazo Italiano zannata Tedesco Hieb mit den Hauern.

atanagiàre, atanagliài , vrb: atanallai, atenatzare, atenazare, atonallai Definizione istrínghere o acapiare a tonàgias Modi di dire csn: atenatzare un'animale = crastare cun sas tenatzas; atenazare a ccn. pro carchi cosa = dàreli a subra, brigàrelu, nàrrereli cosa 2. est atonallau de sa miséria ◊ totus dhu atenazant a dhi bogare de cabu de fumare Etimo itl. Traduzioni Francese saisir ou serrer avec des tenailles Inglese to grip with pincers Spagnolo atenazar Italiano attanagliare Tedesco mit Zangen greifen.

basónzu , nm Definizione su istare basandho Sinonimi e contrari basadura, basinzu, basotamentu / cdh. baxugnu Etimo srd. Traduzioni Francese embrassades Inglese smothering with kisses Spagnolo besuqueo Italiano sbaciucchiaménto Tedesco Küssen.

basotaméntu , nm Sinonimi e contrari basonzu, basotadura Etimo srd. Traduzioni Francese embrassades Inglese smothering with kisses Spagnolo besuqueo Italiano sbaciucchiaménto Tedesco Abküssen, Küssen.

basotàre , vrb Definizione su abbarrare basandho, su basare fatuvatu Etimo srd. Traduzioni Francese bécoter Inglese to smother with kisses Spagnolo besuquear Italiano sbaciucchiare Tedesco küssen.

becósu , agt Definizione chi est totu becos, essiduras coment'e porros, fintzes cun marcos de maladia de sa pedhe in conca; chi est càrrigu de tíngia; nau de persona po su naturale chi tenet, chi no arrexonat, chi po dónnia cosighedha si arrennegat, perdet luego sa passiéntzia, trotu coment'e unu crabu / curcurighedha becosa = zenia de curcurighedha totu comente e a porros a s'ala de fora Sinonimi e contrari abbultzonadu, tingiosu / dirredhu, latranghigultzu Frasi depit portai su fillu a su dotori, ca est becosu, a màncias in conca e perdendi is pius ◊ fit a s'iscútina iscútina ratèndhesi sos becos ca fit becosu 2. cuss'àrbure de figu est totu becosa: ndhe cheret segada in russu 3. arrea!… ca como che frundhit totu, becosu…, chi no faghet a li nàrrere nudha! Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese teigneux Inglese affected with ringworm Spagnolo tiñoso Italiano tignóso Tedesco grindig.

bermigàre , vrb Definizione pònnere su greme, comente faet in sa linna chi si púdrigat, bècia Sinonimi e contrari bermire, ghermicare, ifermicare, imbremigai, infarraciai Etimo srd. Traduzioni Francese faire des vers, se vermouler Inglese to become infested with worms, to get worm-eaten Spagnolo agusanarse Italiano inverminire, tarlare Tedesco wurmig werden, wurmstichig werden.

biscàre , vrb Definizione aciapare, cassare cun su biscu Sinonimi e contrari imbiscare Etimo srd. Traduzioni Francese engluer Inglese to spread with birdlime Spagnolo enviscar Italiano invischiare Tedesco mit Vogelleim fangen.

cadeliàre , vrb: cadoliare Definizione àere sa cosa a fortza de sacrifíciu; arrespramiare sa cosa (ma fintzes cuvrenare sa persona, pausare); istare a míndhigu, cun tropu pagu cosa, in su bisóngiu Sinonimi e contrari acolomizare, arresparmiai, avitare, istraviare 1 | ctr. perdimentare, sperditziai Modi di dire csn: pane cadeliadu = fatu a fortza de triballu; cadeliàresi de su fàmine = mòrriri de su fàmini po sa mandronia, po su pagu trabballai Frasi apo cadeliadu e marasadu chena profetu, che mísera zente 2. si ses iltraca, cadéliadi! ◊ cussa fémina si ndhe iltat totaganta cadeliada, chena essire mai Traduzioni Francese gagner de quoi vivre à la sueur de son front Inglese to gain with sacrifice Spagnolo gañar con sacrificio Italiano guadagnare con sacrifìcio Tedesco mühsam verdienen.

cannitàre , vrb Definizione fàere s'incannitzau Sinonimi e contrari incannitare Etimo srd. Traduzioni Francese ramer, entourer de chaume Inglese to cover with canes Spagnolo encañizar Italiano incannucciare Tedesco mit Rohr umzäunen.

carregàrre , avb Definizione atacau, própriu tocandhosi carre cun carre Etimo srd. Traduzioni Francese au contact du corps Inglese on contact with the skin Spagnolo piel contra piel Italiano a contatto con la pèlle Tedesco dicht an der Haut.

cerrixèrri , avb, nm: cerruxerru Definizione manera de camminare faendho ballare is nàdigas, comente faent is piciocas; genia de pigionedhu (cerruxerru solu pzn.) Sinonimi e contrari isculisiscúlisi, scianchiscianchi / cherricherri Frasi gi est pagu afragellada, cussa picioca, totu tinta in faci, totu iscianchiscianchi, caminendi cerrixerri! ◊ est benendi cerrixerri, totu apomponissada, totu arrandas e frocus 2. is pillonedhus bolant schiulendi de una mata a s’àtera: is cerruxerrus, is cruculeus, cadrellinas, calancuna meurra Etimo srd. Traduzioni Francese qui se dandine Inglese walking with a wiggle Spagnolo balanceante Italiano sculettante Tedesco sich in den Hüften wiegend.

chin , prep: cun Definizione foedhu chi si ponet innantis de is númenes po bòllere inditare cumpangia, manera, aina e àteru (fintzes suma, s’idea de contras a…)/ cun deo, cun mei, cun megus, cun tegus, cun isse, cun a isse, cun custu, cun a tie Sinonimi e contrari paris / a / contra | ctr. chentza Modi di dire csn: cun totu chi… = mancari; cun chi… = si; die cun die, annu cun annu, mese cun mese = donzi die/die die, donzi annu, donzi mese; pònnere una cosa (o a ccn.) cun àtera/u = pònniri impari, ma fintzes aparagonai Frasi semus andhados paris cun bois ◊ sas mamas crabarissas disizant un'àteru basu e nois cun a issas (G.Maieli)◊ abbarra cun megus, ca est note ◊ est beniu cun sa mulleri ◊ mamma fait fatuvatu su pani cun tamàtiga 2. su preide cumènciat is gòcios cun boghe bene intonada, brindhandho a dhi arrespòndhere ◊ segamus su casu cun sa lepa ◊ sa cosa chi faghet si leat cun sa furcheta ◊ s'iscriet cun sa pinna ◊ cun su dinai no si podit comporai totu ◊ deo non bio prus, ma chi tue mi ascurtas bene apo a bíede cun is ogos tuos ◊ dhi at torrau sa scera chin d-unu piciochedhu 3. fit a turunzu e a maledissiones chin su tempus ◊ la tenzo cun tegus pro su dannu chi mi as fatu ◊ seu inchietu cun issu ◊ ita tenis cun mei?! ◊ sa giustítzia ant domandau: "Cun chini suspetais?" e is fraris ant arrespostu: "Cun nisciunus!" ◊ no tenzo dépidos cun a tie! ◊ si est inchietau cun sa mulleri chi at guastau sa pingiara 4. cun chi tue mi dias isperàntzia dae me sa tristura ch'est lontana (M.Murenu)◊ deo, cun totu chi apo mente abbiza, s'ànimu no mi bastat chi lu conte ◊ cun totu chi as s'istúdiu, cosas medas no las ischis 5. como chi ant fatu su lagu amus s'abba annu cun annu ◊ istaiat die cun die cun su sonete a codhu ◊ issa l'iseteit die cun die, annu cun annu 6. 6.custu cun cussu faghet su tantu ◊ una cosa cun s'àtera faghet meda ◊ no mi as a pònniri a Franciscu cun Andria?!… Meda méglius Franciscu! Etimo ltn. cum + in, cum Traduzioni Francese avec Inglese with Spagnolo con Italiano con Tedesco mit.

chinchinnàre , vrb Definizione aprontare, cuncordare bene meda, pònnere is chinchinnos Sinonimi e contrari allaputzai, cumpòniri, cuncodrai, mudai Frasi chinchinnare s'aradu pro arare Etimo ltn. concinnare Traduzioni Francese préparer soigneusement Inglese to prepare with ability and care Spagnolo preparar con cuidado Italiano preparare con abilità e con cura Tedesco geschickt und sorgfältig vorbereiten.

«« Cerca di nuovo