iscaressíre , vrb: iscaretzire Definizione agiummai coment'e a si ndhe bogare sa caratza, ammostare sa cara, bogai faci, foedhare a cara arta chentza bregúngia, cun atza; fintzes giare amparu a partzialidades Sinonimi e contrari abbogare / racumandai Frasi a unu de Tàtari mi so iscaretzidu e l'apo fatu a zigota: bi las apo cantadas bàtoro istrofas!… 2. ma chie ti at iscaressidu?, su píscamu?! Etimo srd. Traduzioni Francese affronter, braver Inglese to face people boldly Spagnolo encarar, afrontar Italiano farsi avanti, affrontare le persóne con coràggio Tedesco vortreten, entgegentreten.

ischelviàre , vrb: ischervare, ischerviare, iscrebare, iscrevare Definizione istrecare is leas de terra, segare is crevas, is bàrdulas, comente si faet trebballandho a marra aifatu de s'aradore in s'aríngiu (o a iscatadorza) Sinonimi e contrari gherbare, illeurare, illocinare, irbardulare, launai, sleorai Frasi redorchiant su terrinu arvatadu e a marrinfatu l'ischerviaiant 2. un'ispiga si l'at iscreviada in sa manu a bídere si su ranu fit maduru Etimo srd. Traduzioni Francese écraser les mottes Inglese to crush clods Spagnolo roturar Italiano rómpere le zòlle Tedesco umgraben.

isgurríu , agt Definizione chi iat a bòllere totu issu, chi no iat a bòllere lassare nudha a s'àteru Sinonimi e contrari allimitzidu, assuriu, inguglione Frasi nara, isagherau e isgurriu: ite pretendhes, arga de muntonàgliu?! Terminologia scientifica ntl Traduzioni Francese goulu, avide Inglese greedy Spagnolo ávido, codicioso Italiano ingórdo e àvido in tutte le còse Tedesco habgierig.

isperriài, isperriàre , vrb: sperriai Definizione sparrunchiai, apèrrere is cambas coment'e po cicire a cuadhu e po cicire a cuadhu etotu, ma dhu narant fintzes in su sensu de pònnere passos, camminare / isperriare sas alas = abbèrrere sas alas pro bolare Sinonimi e contrari acabadhare, acuadhigai, imperriare, intrare, zumpare / sparrancai, sperrioncai Frasi candu mi pigant cussus iscimíngius no ispérriu passu ◊ apena isperriadu su giannile bidia una broca in su cuzolu ◊ e chie mi che torrat a isperriare subra de cussu animalatzu candho deo no apo piús impita? ◊ cussa fit una carreraja chi s’isperriat pro duos sodhos Etimo srd. Traduzioni Francese écarter les jambes Inglese to open one's legs Spagnolo despatarrarse, esparrancarse Italiano aprire le gambe Tedesco die Beine spreizen.

ispitighedhàre , vrb Definizione fàere una segada a sa castàngia po no isciopare orrostindhodha: agiummai coment'e innasedhare (ma no importat inue est fata sa segada) Sinonimi e contrari ispitare, ispitudhare Etimo srd. Traduzioni Francese inciser les châtaignes Inglese to slit Spagnolo hacer una incisión en la cáscara de las castañas Italiano castrare le castagne Tedesco die Kastanien einschneiden.

las , prn: dhas* Definizione prn. pl. fémina po personas e cosas: impreau sèmpere a cumplementu ogetu, andhat bene iscritu abandha de su vrb. si si narat innanti, e totu a unu cun su vrb. (e fintzes cun calecunu àteru elementu, mescamente avb.) Frasi duas melighedhas d'oro las bido e no las toco! ◊ tantu sas fainas za mi las faghes tue!…◊ custas cosas faghídelas bois! ◊ custas iscarpas leachelas! Traduzioni Francese les Inglese them Spagnolo las Italiano le (prn.) Tedesco sie.

li , prn: dhi* Definizione pron. de 3ˆ persona sing. impreau po gente (mascu e fémina) e po cosa (= a issu, a issa, a cussu, a cussa) manigiau po cumplementu dativu o de 'interessu': andhat bene iscritu siat abbandha e innanti de su vrb., siat totu a unu apustis (solu cun impr. o ger.) Sinonimi e contrari bi Frasi a isse li naro goi, ma a issa li naro gai ◊ issa li rispondheit in frantzesu e isse li pedeit iscuja in sardu ◊ afrànzali sa terra, a su prantone! ◊ bètali abba, a sa bràsia, pro no si che falare a chisina! ◊ ite li cheret a cue? ◊ candho ti cramat, rispòndheli! ◊ a chie ndhe at bisonzu daendheli! ◊ in su chelu che siat e no li fetant pesu sas cosas chi li sezis nendhe! (S.Patatu)◊ si li at unfiadu unu didu Etimo ltn. illi Traduzioni Francese lui Inglese him (to) Spagnolo le Italiano gli (a lui, ad esso), le (a lei, ad essa) Tedesco ihm, ihr.

madricàu , nm: madrigadu, mardigau, matricatu Definizione calesiògiat animale mannu, pruschetotu fémina, chi tenet duos e prus annos; sa parte de su tàgiu (prus che àteru brebès) chi est pesandho s'angione, at angiau, est de múrghere, giai sèmpere contivigiada a parte in tempus de giare frutu Sinonimi e contrari madriedu | ctr. lachinza 2. norant'una sunt de mardigau, cussas chi oe soe murghendhe ◊ lachinza e madricau est totu ammisturu ◊ in su cubile bi at abbarrau lachinza e madricau Etimo ltn. matrice(m) Traduzioni Francese poulinières, les bêtes reproductrices Inglese she-beasts Spagnolo animal que ha parido Italiano le béstie matricine Tedesco Muttertiere (Pl.).

nobenàre , vrb: nobinare, noinare, nughinare, nuinare Definizione fàere is nuinas; istare a su prega prega aifatu de ccn. de malintesa, chi no bolet iscurtare Etimo srd. Traduzioni Francese faire une neuvaine Inglese to pray novenas Spagnolo hacer novenas Italiano fare le novène Tedesco die Novene beten.

orminàre , vrb: urminare Definizione andhare aifatu de is peadas, cricare s'arrastu de bestiàmene, de gente, o fintzes cricare àteru; istare a su passa passa lassandho s'arrastu, catzigandho o imbrutandho su logu, andhare a giru fintzes chentza un'iscopu precisu, tanti po girare Sinonimi e contrari addromare, arrestallai, atratare, ormizare, trassigiai, trateare / chilcare, girai Frasi e ite bi sunt orminendhe, cussos, in su cunzadu nostru? 2. no istes orminendhe ca apo samunadu in terra comogomo! ◊ apo àpidu totu s'ortu orminadu de bestiàmine ◊ finas in sa Luna che ant orminadu ◊ proite no ti assélias, cantu chi istas orminendhe chentza cabu? Etimo srd. Traduzioni Francese traquer, laisser la trace Inglese to leave marks Spagnolo rastrear, dejar huellas Italiano ormare, lasciare le órme Tedesco der Fährte folgen, verfolgen, Spuren hinterlassen.

palibróchinu , agt Definizione chi portat is codhos bàscios, coment'e calandhochedhi Sinonimi e contrari palivaladu Etimo srd. Traduzioni Francese qui a les épaules tombantes Inglese falling shoulder Spagnolo de hombros bajos Italiano che ha le spalle cadènti Tedesco mit fallenden Schultern.

rasàre , vrb: arrasai*, resai, resare Definizione nàrrere s'arresu, is pregadorias Sinonimi e contrari precare Frasi est rasendhe su rosàriu ◊ is paras resint s'ofítziu e cantint in su coru! ◊ ant rasadu tota sa missa Traduzioni Francese dire ses prières Inglese to say one's prayer Spagnolo rezar Italiano recitare le preghière Tedesco beten.

raulàre , vrb: arraulare 1 Definizione fàere boghe grussa o genia de moida coment'e pigaos a su gúturu, a sorrogadura, de pudha frochindho, o comente faent is gatos candho funt asseliaos de pàrrere dormios o istant a su friga friga cun sa gente Sinonimi e contrari arrangulare 1, sarracrare / frisciare 1, igrisai, runidare Frasi s'atu est raulendhe Terminologia scientifica bga Etimo srd. Traduzioni Francese ronronner Inglese to purr Spagnolo ronronear Italiano fare le fusa Tedesco schnurren.

runidàre , vrb Definizione istare a rúnidas, torrare àlidu a pelea Sinonimi e contrari aggrogotai, arrasai, frisciare 1, grunnire, igrisai, raulare Frasi su batu est runidendhe 2. su cane est runidendhe a fortza de caminare Traduzioni Francese ronronner Inglese to purr Spagnolo ronronear Italiano fare le fusa (détto del gatto) Tedesco schnurren.

sas , art, prn Definizione artículu e fintzes prn. fémina pl.: dhue at bidha (Luras) chi est su solu art. pl. po númenes mascu e fémina Sinonimi e contrari is Frasi sas féminas, sas mamas, sas cosas, sas domos, sas lughes, sas bidhas ◊ sas manos che a su milesu, chi contaiat sas arantzos cun su pè!◊ si fit a li torrare sas colpos chi mi at dadu!… 2. sas chi mi piaghent mi còmporo! ◊ torra luego, mih, no fetas de sas tuas! Etimo ltn. ipsas Traduzioni Francese les Inglese the, them Spagnolo las Italiano le Tedesco die.

scordonài , vrb Definizione betare is cordones, isconciare is muros de unu fràigu de difesa Traduzioni Francese démolir les fortifications Inglese to dismantle a fortress walls Spagnolo desmantelar una fortaleza Italiano smantellare le mura di una fortézza Tedesco eine Festung schleifen.

sigorrài , vrb: sucorrare Definizione nau prus che àteru de is boes, fèrrere a cropos de corru Sinonimi e contrari acorrociai, incorrai Etimo ltn. sub + cornua + -are Traduzioni Francese encorner Inglese to gore Spagnolo cornear Italiano ferire con le còrna Tedesco mit den Hörnern verletzen.

súas , agt, prn Definizione agt. e prn. pl. f. de 3ˆ persona sing. chi inditat possessu, apartenéntzia a issa, a isse Frasi Nanni est lassandhosi is poesias suas e fintzes is contos ◊ issu est sempri prontu a difendi is perdas suas e a non si lassai ponni salia in su nasu ◊ a minore fia sempre fatu de babbu impreadu in sas fainas suas ◊ Maria at ingendrau in sas intragnas suas a Gesús fígiu de Deus Traduzioni Francese ses, les siennes Inglese her (his) Spagnolo sus, suyas Italiano sue, le sue Tedesco seine, ihre.

«« Cerca di nuovo