acullozídu , pps, agt Definitzione de acullozire; chi tenet o est in acollozu, logu inue istare Sinònimos e contràrios acasagiau 2. sos gatos ch'intennes miaulanne parent ànimas male acullozidas (M.Gattu Soddu).
acullozíre acolligíre
acullózu acollózu
acúltu , avb, prep: acúrciu, acultzu, acursu, acúrtziu, acurtzu Definitzione inditat distàntzia a pagu tretu de chie est foedhandho (o de àtere o àteru chi benit inditau), de cosa o logu chi si portat in remone, e a bortas si ponet coment'e una genia de agt. puru chentza dh'acordare cun àteru; coment'e prep. arrechedit sa prep. de o a; un'impreu distintu si faet cun is agt. possessivos: acurtzu meu, tou, sou e totu deasi = acanta a mimi, a tie, a issu Sinònimos e contràrios acanta, afaca, afúndhiu, aproba, oràines / cdh. acultu | ctr. atesu Frases so sempre potente e duru "sassu" a tales chi si acultzu bei passas, si no istas atentu, ti fragassas! (Sassu)◊ su babbu mal'estidu e mesu iscultzu, sempre in continu motu, mai in pasu, e cun Mastru Giuanne sempre acultzu! ◊ a isse l'ant postu acúrciu a sos parentes 2. intendho su bentu alinendhe acurtzu meu, a pisinzu ◊ mi ndhe so postu acurtzu tou ◊ si ch'est andhadu acurtzu sou ◊ picat e si sedet acúrtziu issoro 3. sos festaresos de sas bidhas acurtzu abbojaiant pro tucare totu umpare a sa chéjia foraidha ◊ sos logos acurtzu si podent prammizare menzus 4. acurtzu a domo bi amus bighinos bonos ◊ acurtzu de ite l'as àpidu? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu près de Ingresu near Ispagnolu cercano Italianu vicino Tedescu nahe (Adj., Adv., Präp.), in der Nähe.
acultziàre acoltziàre
acúltzu acúltu
aculumàre acolumàre
aculumiósu , agt, nm Definitzione chi o chie faet acolomia, arrespàrmiat sa cosa, dha manígiat a régula Sinònimos e contràrios acolomizadore, aorradori, arrisparmiosu, straviadori | ctr. ispennijolu, sperdicieri Ètimu srd.
aculungionài, aculunzonàre, aculurgionài aculigionài
acumassàre , vrb: acumossare, cumassare Definitzione fàere a cumossu; fintzes ammuntonare, pònnere abbandha sa cosa po fàere suma Frases chena sonare s'isvéglia ndhe fit in terra acumassendhe in su lacu sa medida pretzisa de farina pro sa cota 2. custa fémina acumossàt siendha e errichesa pigada a fura de sa pòbera gente (I.Patta) Ètimu srd.
acumàssu , nm: acummassu, cumassa Definitzione s'impastu de sa farra in su tianu, faendho su pane, cumossu; muntone de cosa (fintzes guasta, pistada) 2. ancu si falet a un'acumassu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu amas Ingresu heap Ispagnolu masa, montón Italianu ammasso Tedescu Brotteig, Haufen.
acumbaràda , nf: acumburada, cumburada Sinònimos e contràrios calche, càlchida, càrcini, cumerada* Frases issu fiat sétziu a gropas ma s'animali cun d-una acumburada nce dh'at fuliau a terra.
acumbenentziàre , vrb: acumbenientziare Definitzione pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo Sinònimos e contràrios acumbeniare Ètimu srd.
acumbeniàdu , pps, agt Definitzione de acumbeniare; nau de ccn., de logu, chi tenet totu is cumbénias, dónnia trastu chi podet serbire in sa domo, sa domo fata bene de dhue pòdere istare a cómudu, chi s’istat a cómudu Sinònimos e contràrios acuminientziau.
acumbeniàre , vrb: cumbeniare Definitzione pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo Sinònimos e contràrios acumbenentziare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu doter un appartement de tous les conforts Ingresu to have, to provide oneself Ispagnolu regalarse comodidades Italianu avére o provvedérsi di tutte le comodità Tedescu mit allem Komfort versehen.
acumbenientziàre acumbenentziàre
acúmbere , vrb Definitzione interrare unu mortu, pònnere in sa losa in logu de crésia Sinònimos e contràrios acumbessare.
acumbessàre , vrb Definitzione fàere cumbessu, trotu, de malu fàere Frases est preíderu isse puru, ma acumbessat e afeat sa lege chi l'at fatu a preíderu! Ètimu srd.
acumbessàre 1 , vrb Definitzione interrare unu mortu, pònnere in sa losa in logu de crésia Sinònimos e contràrios acúmbere Frases in cussa chéjia b'at zente meda acumbessada.