arregàbidu, arregàbudu , nm: regàbidu* Definitzione cosa metzana, coigiada, arregorta tanti po no dha fuliare Frases gióbia papat arregàbudu, cenàbara e sàbudu sempri piscau.
arregadúra , nf Definitzione su èssere sorrogaos, su portare sa boghe iscannia Sinònimos e contràrios arrughidura, sarragamentu, sarragu, sarraju Ètimu srd.
arregài , vrb: regrare Definitzione
su si fàere sa regra, a regra, fàere sa rega; fintzes chistire, pònnere a parte
Sinònimos e contràrios
allogae,
collire
2.
tenit su dinai arregau in su calàsciu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
attraper le favus
Ingresu
to make honeycomb
Ispagnolu
hacerse panal
Italianu
farsi favo
Tedescu
die Honigwabe bilden.
arregalài, arregalàre , vrb: regalai Definitzione
fàere su presente, giare arregalos, donos, giare cosa in donu / a s'arregalai, chi s'arregalit! = a istare bene, cun saludu, a si tènnere contu!: zenia de augúriu chi si faghet o chi si mandhat cun àtere
Sinònimos e contràrios
dae 1,
donai
2.
dèu mi ndi seu andendi: arregalaisí! ◊ chi si arregalit meda, naradhi, a coru miu istimau! ◊ candho dhu bies, chi si arregallet!
Tradutziones
Frantzesu
offrir
Ingresu
to present
Ispagnolu
regalar
Italianu
regalare
Tedescu
schenken.
arregalítzia , nf: arregolítzia,
arregulítzia,
regalíssia Definitzione
genia de erba chi faet un’arraighina de sabore drucóngiu po sa droga chi portat e chi impreant fintzes po fàere licores
Sinònimos e contràrios
gurigulítzia,
licarissa,
licoríssia
Frases
dhi praxit s'arregalítzia
Terminologia iscientìfica
rba, Glycyrrhiza glabra
Ètimu
spn., itl.
regaliza, regolizia
Tradutziones
Frantzesu
réglisse
Ingresu
liquorice
Ispagnolu
regaliz
Italianu
liquirìzia
Tedescu
Süßholz.
arregàlu , nm: erregalu,
regalu Definitzione
cosa chi si giaet a unu in donu po dhi fàere praxere, po dhi ammostare istima, po agiudu e àteru
Sinònimos e contràrios
bríssia,
dàdiva,
donu,
presente
Frases
is arregalos fiant de oro e de prata e calencunu dh'iat giau fintzas àteru ◊ sos nonnos faent arregalos a sos fizolos
Tradutziones
Frantzesu
cadeau
Ingresu
present
Ispagnolu
regalo
Italianu
regalo
Tedescu
Geschenk.
arregàmbu , nm Sinònimos e contràrios arrígamu, limpidedha, maidana Terminologia iscientìfica cndh.
arregàre arrecràre
arregàrza arraigàgia
arregasciàu , agt, nm Definitzione chi o chie est giau a is vítzios, a fàere istravítzios Sinònimos e contràrios birranderi Ètimu srd.
arregàta arragàta
arregàta 1 , nf Definitzione currera de barcas a trivas de pare Frases andeus a Barbaria chi faint is arregatas!
arregatài , vrb: regatai* Definitzione mirare a sutile, a fine, dónnia mínima ispesa, tirare o isperrare su dinaredhu, tirare su prétziu.
arregatéri arragatéri
arregatzàu arragatzàu
arregatzòne , nm Definitzione su èssere sorrogaos, su portare sa boghe iscannia Sinònimos e contràrios arrughidura, sarragamentu, sarragu, sarraju Ètimu srd.
arrègere , vrb: arrègiri, arrèzere Sinònimos e contràrios afrimai, arrèghere, arrèschere Frases un'àscia de ossu li arrezet in bula 2. arreze su carru! Ètimu itl. reggere.
arrèghe arrèe
arreghentiàre , vrb: reghentiare Definitzione
fàere coment'e una segada o unu male prus reghente e chi po cussu dolet de prus / a. sas piaes, sa pena = impeuare, acradiare sa pena, fai incrèsciri de prus is liagas
Sinònimos e contràrios
agghegiare,
imprujare
Frases
custu fritu mi at arreghentiadu sos dolores
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aigrir,
irriter
Ingresu
to sour
Ispagnolu
avivar,
agudizar
Italianu
inasprire,
inciprignire
Tedescu
verschlimmern.
arrèghere , vrb: arrei,
arrèiri,
arrere,
arreri,
rèere Definitzione
abbarrare firmos, sentza de andhare; si narat de vasu chi no est istampau ne tzacau chi mantenet su chi si betat aintru; rfl. su si lassare cosa angena; in cobertantza, aguantare is segretos; abbarrare a sa rea, prantaos, istrantagiaos / pps. arrésiu, arréssiu 1, arressu, arretu 1
Sinònimos e contràrios
abèschere,
afrimai,
aguantai,
arrancare,
arreare,
arrèschere,
arressare,
obèschere,
rèere
/
arrègere
| ctr.
andai,
sfàiri
Maneras de nàrrere
csn:
abba arressa = apojada, frimma (e pro cussu mala puru); arrèiri unu secretu = muntènnere su segretu
Frases
líbbera zente poética in s'amore in su bisonzu arressa, istrinta in su dolore (A.Casula)◊ si est arressu pro sempre su coro sou ◊ no est ne andhendhe e ne arressu ◊ si arreet un'iscuta iscultendhe ◊ in caminu imbenit a unu connoschente, l'arreghet e li nat cosa
2.
custu pitzeri no arreit àcua ◊ dèu pratzu, dèu leu, su chi bollu mi arreu ◊ a tui no fait a ti contai cosa ca no arreis nudha!
3.
no mi sumbullit meda, gopai, ca no mi arreu in cambas de s'istrachímini! ◊ fiat aici istancu chi no si arreiat in peis ◊ addaghi su muntone est mannu meda no si arrèt
Ètimu
ltn.
regere
Tradutziones
Frantzesu
soutenir,
supporter
Ingresu
to support
Ispagnolu
parar,
tenerse
Italianu
fermare,
fermarsi,
règgere,
règgersi in pièdi
Tedescu
anhalten,
stehenbleiben,
halten,
sich aufrecht halten.