arregàbidu, arregàbudu , nm: regàbidu* Definizione cosa metzana, coigiada, arregorta tanti po no dha fuliare Frasi gióbia papat arregàbudu, cenàbara e sàbudu sempri piscau.
arregadúra , nf Definizione su èssere sorrogaos, su portare sa boghe iscannia Sinonimi e contrari arrughidura, sarragamentu, sarragu, sarraju Etimo srd.
arregài , vrb: regrare Definizione
su si fàere sa regra, a regra, fàere sa rega; fintzes chistire, pònnere a parte
Sinonimi e contrari
allogae,
collire
2.
tenit su dinai arregau in su calàsciu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
attraper le favus
Inglese
to make honeycomb
Spagnolo
hacerse panal
Italiano
farsi favo
Tedesco
die Honigwabe bilden.
arregalài, arregalàre , vrb: regalai Definizione
fàere su presente, giare arregalos, donos, giare cosa in donu / a s'arregalai, chi s'arregalit! = a istare bene, cun saludu, a si tènnere contu!: zenia de augúriu chi si faghet o chi si mandhat cun àtere
Sinonimi e contrari
dae 1,
donai
2.
dèu mi ndi seu andendi: arregalaisí! ◊ chi si arregalit meda, naradhi, a coru miu istimau! ◊ candho dhu bies, chi si arregallet!
Traduzioni
Francese
offrir
Inglese
to present
Spagnolo
regalar
Italiano
regalare
Tedesco
schenken.
arregalítzia , nf: arregolítzia,
arregulítzia,
regalíssia Definizione
genia de erba chi faet un’arraighina de sabore drucóngiu po sa droga chi portat e chi impreant fintzes po fàere licores
Sinonimi e contrari
gurigulítzia,
licarissa,
licoríssia
Frasi
dhi praxit s'arregalítzia
Terminologia scientifica
rba, Glycyrrhiza glabra
Etimo
spn., itl.
regaliza, regolizia
Traduzioni
Francese
réglisse
Inglese
liquorice
Spagnolo
regaliz
Italiano
liquirìzia
Tedesco
Süßholz.
arregàlu , nm: erregalu,
regalu Definizione
cosa chi si giaet a unu in donu po dhi fàere praxere, po dhi ammostare istima, po agiudu e àteru
Sinonimi e contrari
bríssia,
dàdiva,
donu,
presente
Frasi
is arregalos fiant de oro e de prata e calencunu dh'iat giau fintzas àteru ◊ sos nonnos faent arregalos a sos fizolos
Traduzioni
Francese
cadeau
Inglese
present
Spagnolo
regalo
Italiano
regalo
Tedesco
Geschenk.
arregàmbu , nm Sinonimi e contrari arrígamu, limpidedha, maidana Terminologia scientifica cndh.
arregàre arrecràre
arregàrza arraigàgia
arregasciàu , agt, nm Definizione chi o chie est giau a is vítzios, a fàere istravítzios Sinonimi e contrari birranderi Etimo srd.
arregàta arragàta
arregàta 1 , nf Definizione currera de barcas a trivas de pare Frasi andeus a Barbaria chi faint is arregatas!
arregatài , vrb: regatai* Definizione mirare a sutile, a fine, dónnia mínima ispesa, tirare o isperrare su dinaredhu, tirare su prétziu.
arregatéri arragatéri
arregatzàu arragatzàu
arregatzòne , nm Definizione su èssere sorrogaos, su portare sa boghe iscannia Sinonimi e contrari arrughidura, sarragamentu, sarragu, sarraju Etimo srd.
arrègere , vrb: arrègiri, arrèzere Sinonimi e contrari afrimai, arrèghere, arrèschere Frasi un'àscia de ossu li arrezet in bula 2. arreze su carru! Etimo itl. reggere.
arrèghe arrèe
arreghentiàre , vrb: reghentiare Definizione
fàere coment'e una segada o unu male prus reghente e chi po cussu dolet de prus / a. sas piaes, sa pena = impeuare, acradiare sa pena, fai incrèsciri de prus is liagas
Sinonimi e contrari
agghegiare,
imprujare
Frasi
custu fritu mi at arreghentiadu sos dolores
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aigrir,
irriter
Inglese
to sour
Spagnolo
avivar,
agudizar
Italiano
inasprire,
inciprignire
Tedesco
verschlimmern.
arrèghere , vrb: arrei,
arrèiri,
arrere,
arreri,
rèere Definizione
abbarrare firmos, sentza de andhare; si narat de vasu chi no est istampau ne tzacau chi mantenet su chi si betat aintru; rfl. su si lassare cosa angena; in cobertantza, aguantare is segretos; abbarrare a sa rea, prantaos, istrantagiaos / pps. arrésiu, arréssiu 1, arressu, arretu 1
Sinonimi e contrari
abèschere,
afrimai,
aguantai,
arrancare,
arreare,
arrèschere,
arressare,
obèschere,
rèere
/
arrègere
| ctr.
andai,
sfàiri
Modi di dire
csn:
abba arressa = apojada, frimma (e pro cussu mala puru); arrèiri unu secretu = muntènnere su segretu
Frasi
líbbera zente poética in s'amore in su bisonzu arressa, istrinta in su dolore (A.Casula)◊ si est arressu pro sempre su coro sou ◊ no est ne andhendhe e ne arressu ◊ si arreet un'iscuta iscultendhe ◊ in caminu imbenit a unu connoschente, l'arreghet e li nat cosa
2.
custu pitzeri no arreit àcua ◊ dèu pratzu, dèu leu, su chi bollu mi arreu ◊ a tui no fait a ti contai cosa ca no arreis nudha!
3.
no mi sumbullit meda, gopai, ca no mi arreu in cambas de s'istrachímini! ◊ fiat aici istancu chi no si arreiat in peis ◊ addaghi su muntone est mannu meda no si arrèt
Etimo
ltn.
regere
Traduzioni
Francese
soutenir,
supporter
Inglese
to support
Spagnolo
parar,
tenerse
Italiano
fermare,
fermarsi,
règgere,
règgersi in pièdi
Tedesco
anhalten,
stehenbleiben,
halten,
sich aufrecht halten.