bènga , nf: venga* Sinònimos e contràrios bindhita, mendhita, vangàntzia | ctr. pedronu Frases sas furas a bortas fint pan'e préstidu o àteras bengas.
bengalàju bancalàju
bengàle bangàle 1
bénghis , nm Definitzione in cobertantza, su dimóniu Sinònimos e contràrios diàbulu Frases si avias tabbacu e canes vonos podiat bènnere su benghis e ti ndhe afutias!
bengói , agt, nm Definitzione chi o chie no tenet capacidades, no est àbbile / èssere a b. = ammammalucadu Sinònimos e contràrios indelvesu, managu, núrtile Frases sos zassos sunt bonos, ma àrvures de frúture no bi ndh'at ca bi at bengois in s'arte de piantare e de iferchire.
bengósu , agt: vengosu* Sinònimos e contràrios cumprobosu, svengamentosu, terriosu, vengativu.
bèni bène
bèni 1 bène 1
benía , nf: benida,
bénnia,
bénnida,
bénnita,
véita Definitzione
su bènnere
Sinònimos e contràrios
arribbada,
assuprida
| ctr.
andada,
tucada
Frases
custa bénnida tua ite cheret nàrrere? ◊ sa bénnida chi at fatu su mastru, sos pisedhos si sunt totu callados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
venue
Ingresu
coming
Ispagnolu
llegada
Italianu
venuta
Tedescu
Ankommen,
Ankunft.
beniamínu , nm Definitzione
su prus istimau; nau unu pagu cun arrennegu, fígiu de sa pudha bianca, unu chi dhi faent is partesas
Sinònimos e contràrios
noditzau
Tradutziones
Frantzesu
préféré
Ingresu
dearest,
favourite
Ispagnolu
predilecto,
preferido
Italianu
predilètto
Tedescu
Liebling,
Schoßkind.
benibbófiu , agt Definitzione chi totugantos dhu bolent bene Sinònimos e contràrios beneghérfidu, beneórtziu | ctr. malechérfiu Ètimu srd.
benibeníu! benebeníu!
benichèdha , nf Definitzione min. de bena.
beníchere benedíxi
bénichi bénechi
benída benía
benidéru , agt, nm: venideru Definitzione
foedhandho de tempus, chi at a bènnere, su tempus chi si portat a denanti
Sinònimos e contràrios
benidore
| ctr.
passadu
Frases
isperant chi a su tempus benideru no lis manchet su beranu ◊ lébias ti sient e chena anneu sas dies benideras!
2.
iscaresci su passau e pensa a su benideru! ◊ su benideru est giai aintru de su oi
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
prochain
Ingresu
next,
future
Ispagnolu
venidero
Italianu
venturo
Tedescu
kommend,
künftig.
benidòre, benidòri , agt, nm: bennidore 2,
benitore,
venidore Definitzione
foedhandho de tempus, chi at a bènnere; su tempus chi o fintzes chie at a bènnere, sa criadura chi depet naschire / a/c.: su b. de is verbos in sardu si faet cun is formas de su vrb. àere de s'ind. pres. prus sa prep. a e s'inf. de su vrb. chi s'impreat, su vrb. lessicale (es. apu a biri, as a fàere, at a nàrrere, aus a torrare, azis a bènnere, ant a iscriri); ma no sèmpere inditat tempus: a bortas inditat calecuna cosa chi podet èssere ma no est segura e si podet nàrrere de cosas a su presente puru (za at a pròere puru, como, za!…◊ gei s'at a balli unu sodhu cussu possessu!…◊ frius dhui at a fai anca ant a èssi is piciochedhus? ◊ ge no at a tocai de tzerriai sa maista de partus! ◊ ite cheres chi ti nia: at a èssere gai ma no ndh'isco! ◊ aliali, as a èssere tue cussu chi mi che at furadu sa cosa!); su b. passau (solu de forma) a paragone de un'àteru tempus b. in sardu no s'impreat mai: s'impreat solu in su sensu de duda, de possibbilidade, a metade tra su nàrrere e su dimandhare (za bi as a èssere andhadu a fàghere cudhu cumandhu, berus?! ◊ bae a bídere, chi como at a èssere torradu! ◊ no as a crei ca cussu dannu dh'apu fatu dèu: as a èssi istétiu tui etotu!), o fintzes po inditare seguresa, ma nau cun ironia (dh'ap'àiri pentzau de mi ndi andai a giru cun custu frius!…), mentres chi in su sensu de su tempus si narat de àtera manera: candho so prontu apo a bènnere/benzo ◊ candho s'at a istracare s'at a frimmare ◊ sa die chi ti pones a triballare za at a èssere una bella die!; su b. de unu tempus passau si podet fàere cun s'ind. imp. o cun su cund. passau e fintzes de àtera manera: deris nachi benias e no che ses bénnidu ◊ nanca torràst a benni e no ses benniu! ◊ nachi faghiat tempus bonu, oe, ma mi paret chi che la fúrriat male ◊ seu pentzendi a totu cussu chi emu pótziu fai e no apu fatu ◊ mi as nadu chi tias èssere bénnidu e poi ti ses torradu a pessare ◊ pessaia de bi andhare ma apo tentu irbortu
Sinònimos e contràrios
benideru,
imbenidore
| ctr.
passadu
Frases
benes e momentos afannosos preparat su tempus benidore ◊ sas generatziones benidoras ant a èssere diferentes ◊ Sennore, ti ringràtzio chi mi as dadu custa frua: pro su tempus bennidore la ponzo in manu tua ◊ castiae ca is tempos funt cambiandho e sa pinna e su tinteri ant a donae a papae a su mundhu benitore
2.
si atzendhent in su coro bramas de lobrare unu menzus benidore ◊ piús allegras bos bia a su benidore! ◊ at postu a parte àteros valores a godimentu de sos benidores (G.Finà)
Ètimu
ctl.
venidor
Tradutziones
Frantzesu
futur,
qui va naître
Ingresu
future,
unborn (child)
Ispagnolu
futuro,
que va a nacer
Italianu
futuro,
nascituro
Tedescu
kommend,
künftig,
Zukunft Leibesfrucht.
beniènte, beniènti , agt: venente* Definitzione nau de sa die, de su tempus, chi benit luego aifatu, luego apustis Sinònimos e contràrios imbeniente.
benificàre , vrb: berificare, perificare* Definitzione abbaidare o provare a bíere coment'est sa cosa Sinònimos e contràrios abberguare, iscumbatare.