bènga , nf: venga* Sinonimi e contrari bindhita, mendhita, vangàntzia | ctr. pedronu Frasi sas furas a bortas fint pan'e préstidu o àteras bengas.
bengalàju bancalàju
bengàle bangàle 1
bénghis , nm Definizione in cobertantza, su dimóniu Sinonimi e contrari diàbulu Frasi si avias tabbacu e canes vonos podiat bènnere su benghis e ti ndhe afutias!
bengói , agt, nm Definizione chi o chie no tenet capacidades, no est àbbile / èssere a b. = ammammalucadu Sinonimi e contrari indelvesu, managu, núrtile Frasi sos zassos sunt bonos, ma àrvures de frúture no bi ndh'at ca bi at bengois in s'arte de piantare e de iferchire.
bengósu , agt: vengosu* Sinonimi e contrari cumprobosu, svengamentosu, terriosu, vengativu.
bèni bène
bèni 1 bène 1
benía , nf: benida,
bénnia,
bénnida,
bénnita,
véita Definizione
su bènnere
Sinonimi e contrari
arribbada,
assuprida
| ctr.
andada,
tucada
Frasi
custa bénnida tua ite cheret nàrrere? ◊ sa bénnida chi at fatu su mastru, sos pisedhos si sunt totu callados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
venue
Inglese
coming
Spagnolo
llegada
Italiano
venuta
Tedesco
Ankommen,
Ankunft.
beniamínu , nm Definizione
su prus istimau; nau unu pagu cun arrennegu, fígiu de sa pudha bianca, unu chi dhi faent is partesas
Sinonimi e contrari
noditzau
Traduzioni
Francese
préféré
Inglese
dearest,
favourite
Spagnolo
predilecto,
preferido
Italiano
predilètto
Tedesco
Liebling,
Schoßkind.
benibbófiu , agt Definizione chi totugantos dhu bolent bene Sinonimi e contrari beneghérfidu, beneórtziu | ctr. malechérfiu Etimo srd.
benibeníu! benebeníu!
benichèdha , nf Definizione min. de bena.
beníchere benedíxi
bénichi bénechi
benída benía
benidéru , agt, nm: venideru Definizione
foedhandho de tempus, chi at a bènnere, su tempus chi si portat a denanti
Sinonimi e contrari
benidore
| ctr.
passadu
Frasi
isperant chi a su tempus benideru no lis manchet su beranu ◊ lébias ti sient e chena anneu sas dies benideras!
2.
iscaresci su passau e pensa a su benideru! ◊ su benideru est giai aintru de su oi
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
prochain
Inglese
next,
future
Spagnolo
venidero
Italiano
venturo
Tedesco
kommend,
künftig.
benidòre, benidòri , agt, nm: bennidore 2,
benitore,
venidore Definizione
foedhandho de tempus, chi at a bènnere; su tempus chi o fintzes chie at a bènnere, sa criadura chi depet naschire / a/c.: su b. de is verbos in sardu si faet cun is formas de su vrb. àere de s'ind. pres. prus sa prep. a e s'inf. de su vrb. chi s'impreat, su vrb. lessicale (es. apu a biri, as a fàere, at a nàrrere, aus a torrare, azis a bènnere, ant a iscriri); ma no sèmpere inditat tempus: a bortas inditat calecuna cosa chi podet èssere ma no est segura e si podet nàrrere de cosas a su presente puru (za at a pròere puru, como, za!…◊ gei s'at a balli unu sodhu cussu possessu!…◊ frius dhui at a fai anca ant a èssi is piciochedhus? ◊ ge no at a tocai de tzerriai sa maista de partus! ◊ ite cheres chi ti nia: at a èssere gai ma no ndh'isco! ◊ aliali, as a èssere tue cussu chi mi che at furadu sa cosa!); su b. passau (solu de forma) a paragone de un'àteru tempus b. in sardu no s'impreat mai: s'impreat solu in su sensu de duda, de possibbilidade, a metade tra su nàrrere e su dimandhare (za bi as a èssere andhadu a fàghere cudhu cumandhu, berus?! ◊ bae a bídere, chi como at a èssere torradu! ◊ no as a crei ca cussu dannu dh'apu fatu dèu: as a èssi istétiu tui etotu!), o fintzes po inditare seguresa, ma nau cun ironia (dh'ap'àiri pentzau de mi ndi andai a giru cun custu frius!…), mentres chi in su sensu de su tempus si narat de àtera manera: candho so prontu apo a bènnere/benzo ◊ candho s'at a istracare s'at a frimmare ◊ sa die chi ti pones a triballare za at a èssere una bella die!; su b. de unu tempus passau si podet fàere cun s'ind. imp. o cun su cund. passau e fintzes de àtera manera: deris nachi benias e no che ses bénnidu ◊ nanca torràst a benni e no ses benniu! ◊ nachi faghiat tempus bonu, oe, ma mi paret chi che la fúrriat male ◊ seu pentzendi a totu cussu chi emu pótziu fai e no apu fatu ◊ mi as nadu chi tias èssere bénnidu e poi ti ses torradu a pessare ◊ pessaia de bi andhare ma apo tentu irbortu
Sinonimi e contrari
benideru,
imbenidore
| ctr.
passadu
Frasi
benes e momentos afannosos preparat su tempus benidore ◊ sas generatziones benidoras ant a èssere diferentes ◊ Sennore, ti ringràtzio chi mi as dadu custa frua: pro su tempus bennidore la ponzo in manu tua ◊ castiae ca is tempos funt cambiandho e sa pinna e su tinteri ant a donae a papae a su mundhu benitore
2.
si atzendhent in su coro bramas de lobrare unu menzus benidore ◊ piús allegras bos bia a su benidore! ◊ at postu a parte àteros valores a godimentu de sos benidores (G.Finà)
Etimo
ctl.
venidor
Traduzioni
Francese
futur,
qui va naître
Inglese
future,
unborn (child)
Spagnolo
futuro,
que va a nacer
Italiano
futuro,
nascituro
Tedesco
kommend,
künftig,
Zukunft Leibesfrucht.
beniènte, beniènti , agt: venente* Definizione nau de sa die, de su tempus, chi benit luego aifatu, luego apustis Sinonimi e contrari imbeniente.
benificàre , vrb: berificare, perificare* Definizione abbaidare o provare a bíere coment'est sa cosa Sinonimi e contrari abberguare, iscumbatare.