bentàna , nf Definizione apertura in su muru de un'istàntzia po pigare aera e lughe, a mesania de s'artària / min. bentanedha = abbertura in veturas, trenos e àteru Sinonimi e contrari balcone, fenesta, fentana* Frasi sas bentanedhas de sas cumbessias parent culumberis Terminologia scientifica dmo.
bentàriu , nm: ventàriu Definizione bentu forte meda, malu Sinonimi e contrari boriana, furione Frasi si pesant cudhos bentàrios malos chi sulant finas a una chida!
bentemàri , nm Definizione
bentu chi sulat de su Sud-Ovest
Terminologia scientifica
tpm
Traduzioni
Francese
libeccio
Inglese
libeccio (south-west wind)
Spagnolo
ábrego
Italiano
libéccio
Tedesco
Südwestwind.
bèntere , nf Sinonimi e contrari bentre Frasi bèntere prena… e palas mi at girau! ◊ màndhigat cordas e benteredhas de agnone.
bentesòbi , nm Definizione
bentu de sole, bentu budhiu chi sulat de su Sud, chi benit de s'Àfrica
Frasi
su bentesobi fait allampajai su trigu, dhu sicat sentza de ingraniri
Terminologia scientifica
tpm
Traduzioni
Francese
sirocco
Inglese
sirocco
Spagnolo
siroco
Italiano
sciròcco
Tedesco
Schirokko.
bentiài , vrb Definizione coment'e pèrdere bentu, pèrdere fragu, arrancu, essire lenu po sa pérdia de s'àrculu, pèrdere sa fortza, s'efetu de s'àrculu Sinonimi e contrari ibentiare Etimo srd.
bentichédhu , nm: bentigedhu, bentighedhu, bentixedhu Definizione min. de bentu, ventedhu, nau siat po bentu pagu e siat po bentu tropu forte Sinonimi e contrari bentitzolu Frasi custu bentighedhu chi s'est pesadu est faghindhe una bella friscura 2. bentighedhu su chi s'est postu… est abbatussiendhe totu! ◊ bentixedhu, oi!… chi no istau atentu mi ndi pigat sa màchina!
bentièra , nf Definizione
genia de aina po fàere bentu, po mòvere s'ària
Traduzioni
Francese
ventilateur
Inglese
fan,
ventilator
Spagnolo
rotor
Italiano
vèntola
Tedesco
Flügelrad.
bentigédhu, bentighédhu bentichédhu
bentína , nf, nm: bentinnu,
bentinu,
bintinnu,
bintinu,
ventina Definizione
coloridura de su pilu, sa pilurza de cuadhos e boes (ma si narat po àteros piessignos puru, es. sa corramenta): si narat fintzes solu po colore / genias de bentina: ispanu (o arrúbiu craru), murru, niedhu, mustedhinu, petiatzu, scrosu
Sinonimi e contrari
ghentinnu*,
intinnu,
manta,
símbiu
/
cabori
/
bisura,
chígia,
grina
Modi di dire
csn:
a primu bentinu = a sas primas, a sa primu castiada; bogàrendhe a unu a sa bentina = connòschere a s'aerzu, a sa bisura
Frasi
bentinas de crabas: ceratza, nasarba, montada, làtina, trigatza, múdula, crabistada, conca niedha, schina fetada ◊ Callina connoschiat su bestiàmene a bintinu e a lúmene
2.
piús de unu paritzas boltas càmbiat bentinu comente faghet su camaleonte! ◊ sunt fioritos ricos de milli odores e bentinos
3.
su mare, sa luna e su sole si mustrant cun bentinnos diferentes ◊ sa fioca at cobertu pastura e rocas e lis at cambiadu bentinu ◊ po imbelliri su parastaxu si ponit paperi intalliau de medas bentinas: orrúbiu, grogo, asulu
4.
a primu bentinu li palfeit chi cudhu cheriat bufare ◊ ne dh'apo bogadu a sa bentina ◊ vivendhe de refudos e frighinas andhamos peri vias solitàrias cun d-una beste de milli bentinas (A.Casula)
Traduzioni
Francese
pelage
Inglese
hair,
coat
Spagnolo
manto,
pelaje,
piel
Italiano
manto,
pelame,
colóre del pelame
Tedesco
Fell,
Pelz.
bentína 1 , nf Definizione matzu de binti filos in s'ordíngiu Sinonimi e contrari bentinaju, bentonarzu.
bentinàju , nm Definizione matzu de binti filos in s'ordíngiu; aina chi serbit po tèssere Sinonimi e contrari bentina 1, bentonarzu Etimo srd.
bentínnu, bentínu bentína
bentitzólu , nm Definizione
min. de bentu, bentu de pagu contu, lenu
Sinonimi e contrari
bentichedhu,
frina,
sisia 2
/
cdh. vinticiolu
Frasi
bellu, mih, custu bentitzolu: est faghindhe una bella friscura ◊ est bentitzolu e a brusiare no faghet ca nos podet fuire su fogu
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
little wind
Spagnolo
brisa
Italiano
venticèllo
Tedesco
leichter Wind,
Brise.
bentítzu , nm: bintitzu Definizione
genia de linna chi faet a cannàile longu longu, finedhedhu in is puntas prus artas e noàdiles, ma grussu fintzes cantu su bratzu in partes prus bàscias (e coment'e ispòngia in mesu, tanti chi a ndhe surbare unu bículu sicau passat s'ària, o su fumu si est allutu): si che artzat a pitzu de is matas e che dhas carràgiat puru
Sinonimi e contrari
alúsara,
bidighignu,
bintirinzu*,
elighinzu,
filichinzu,
intretzu,
mussòrgia,
pidighinzu,
reti,
tintiritzu,
tretzu
Terminologia scientifica
mt, Clematis cirrhosa
Traduzioni
Francese
clématite
Inglese
clematis
Spagnolo
vidalba
Italiano
vitalba flòrida
Tedesco
eine Waldrebesorte.
bentixédhu bentichédhu
bentizàda , nf Definizione una nuighedha de bentu Frasi sos astores tírriant disisperados e si pesant a bolu a cada bentizada budhida Etimo srd.
bentonàrzu , nm Definizione matzu de binti filos in s'ordíngiu Sinonimi e contrari bentina 1, bentinaju Etimo srd.
bentòne , nm Definizione genia de camisa bianca, in su costúmene de s'ómine Sinonimi e contrari ghentone* Frasi tue isfurras prus fizos chi no chivarzu, los crias sena bentone e ne cusinzu e gai los isfozas… Terminologia scientifica bst.