benighédhu , avb Definitzione
min. de bene
Sinònimos e contràrios
cdh. bearedhu
Tradutziones
Frantzesu
assez bien
Ingresu
quite well
Ispagnolu
bastante bien
Italianu
benino
Tedescu
ziemlich gut.
benignidàde, benignidàdi , nf Definitzione
su èssere benignos, bonos, su àere bonuvàere, làstima, piedade de s'àteru
Frases
pastore, altza sa fronte gloriosa, fàghedi mannu in sa benignidade e bríglia in coro de lughes noellas (P.Casu)
Tradutziones
Frantzesu
bienveillance,
bonté
Ingresu
benignity
Ispagnolu
bondad
Italianu
benignità,
bontà
Tedescu
Gutherzigkeit.
benígnu , agt: binignu,
bonignu Definitzione
chi est bonu, chi faet o bolet bene, chi sentit làstima o piedade de s'àteru; nau de unu male, chi sanat, chi est bonu a curare, no est perigulosu
Frases
l'at fatu cun coro bonignu ◊ issa est tantu bonigna e amorosa
2.
su tumore chi zughiat fit benignu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
bienveillant
Ingresu
benign
Ispagnolu
benigno
Italianu
benigno
Tedescu
gütig,
gutartig.
benimíndi, benimínne benemíndhe
beninàsciu , agt Definitzione
nau de unu, chi est naschiu in bona fortuna, chi est de calidades bonas
Tradutziones
Frantzesu
bien né
Ingresu
well-born
Ispagnolu
bien nacido
Italianu
bennato
Tedescu
von guter Geburt,
gütig.
benínzu , nm Definitzione su bènnere o istare benindho Sinònimos e contràrios bénnida Ètimu srd.
benitòre benidòre
benítu , nm: binitu Definitzione genia de lobu po acapiare is cuadhos a treulare Ètimu ltn. initium.
beníu , pps: bénnidu,
bénnitu 1,
benniu,
bénniu,
bentu 1,
vénnitu Definitzione
de bènnere / f. fintzas bennira
Sinònimos e contràrios
arribbau,
betu 2,
lómpiu
| ctr.
andau,
tucadu
Frases
seus benios po fàere festa totus impare ◊ sa genti gi est totu bennia ◊ zente che at bénnidu a mi chircare? ◊ ch'est bénnidu compare ◊ unu sero sont bentos a su cuile duos vinzateris ◊ una bia funt bénnios duos sordaos islavos ◊ iat beniu cuadhos dea dónnia parte de sa Sardínnia ◊ oi est lunis e ancora Antioghedha no est bennira!
2.
bèni bennius: e comenti istais?
Tradutziones
Frantzesu
venu
Ingresu
come
Ispagnolu
venido
Italianu
venuto
Tedescu
gekommen,
angekommen.
bennàghe , nm: bennaxi, bennaxu Definitzione vena de abba; terrenu úmidu, ludosu, inue sumit abba, genia de terramíngiu bonu meda, in logos in paris acanta a is errios, terra in paris bona po laorare Sinònimos e contràrios bena / benadroxu, benale, benarzu, benassu, benàtile, benatinu, orgosa, tuerra, úvidu Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd.
bennàlzu, bennàrdu, bennàrzu , nm: bennazu Definitzione
su primu mese de s'annu / chilcare sa mura in bennalzu = bòllere cosas chi no faet (sa mura coet in istade)
Sinònimos e contràrios
gennàgliu*
Frases
bessidu bennarzu intrat frearzu
Tradutziones
Frantzesu
janvier
Ingresu
January
Ispagnolu
enero
Italianu
gennàio
Tedescu
Januar,
Jänner.
bennàsu Definitzione its, bennalzu o bennaxi? Frases bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)
bennàxi, bennàxu bennàghe
bennàzu bennàlzu
bènnede, bènnere , vrb: benni,
bènniri,
vènnere Definitzione
acostire, lòmpere a ue unu si agatat, a ue est; nau de tempus, su si fàere presente, lòmpere; nau de cosa chi si ponet in dossu, istare, andhare o orrúere bene; foedhandho de cosas a bèndhere, costare, fàere de prétziu / poét. benne; a/c.: sa de tres personas sing. leat su verbu aus. àere candho su sugetu no est bene precisu, no est determinau (e deosi est fintzes su partitivu)/ ger. benindhe, benindho, beninno, benendhe, benendi, benendu, benzendhe; cong., impr.: bèngiat, benzat; a./c. su pps. beniu/benniu faet cunforma a is verbos de 3ˆ coniug. (e comente benit de sa 4ˆ coniug. ltn.): bénnidu/bénniu est cunforma a is verbos de 2ˆ coniug.
Sinònimos e contràrios
achirrare,
assèndhere,
bèndhere 1,
falare
/
iltare
/
costai
| ctr.
andai,
tocai 1
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere in mente, a conca = arregordai; bènnere in maltza = martzire; bènnere in more (nau de animalis) = insuai, impurdedhiri; apu, as, at a bènniri a biri ca… = apo, as, at a bídere chi…; benit a bèni = andhat bene, benit a betu; bènniri faci po faci = abbojare; bènnere mancu = mancai, fàghere farta; bènniri avatu = andhare cun ccn. unu pagu cambados; bènnere in fizos (nadu de fémina) = iscendiai, illieràresi, fizolare; bènniri príngia = essire ràida
Frases
benzo deo a domo tua o benis tue a domo mia? ◊ deghe séculos prima de benne Cristos est custu capitadu (S.Mongili)◊ est benzendhe s'ierru ◊ poita su fradili de siu Boicu est benendu a innòi? ◊ a domo bi at bénnidu zente ◊ mi at bénnidu gana de bufare ◊ como cue benit su sole: pònedi inoghe ca benit s'umbra! ◊ a mie mi at bénnidu irrocu: so deghe annos màrture! ◊ beni a innoghe e setzidi, ca ti depius nàrrere una missione! ◊ sunt bénnidos totugantos a nos azuare ◊ préide Coco anca aiat perdicau dae sa trona "Ant a bènnede dies malas!"◊ dhis at bénniu una maista de partos e no dh'ant créfia ◊ apu agatau cust'ómini benendu a bidha
2.
candho benit in fizos, issa corcada in letu e tue abbizu a fàghere fascas!
3.
custa tzacheta no mi benit prus ca so créschidu ◊ a chini benit su diamanti, cussa at a èssi reina! ◊ lah ca mi benit s'anedhu de mamma!…◊ is camisas fiant aici piticas chi beniant a su fradi prus piticu
4.
cantu benit cussa pariga de crapitas?
Ètimu
ltn.
venire
Tradutziones
Frantzesu
venir
Ingresu
to come
Ispagnolu
venir
Italianu
venire
Tedescu
kommen,
ankommen.
bènnere 1 bèndhere
bénneru , nm Definitzione
su fidantzau o pobidhu de sa fígia
Sinònimos e contràrios
géneru*
Frases
dat a nuras e bènneros rejone e a fizos e fizas dat su dortu ◊ bi aiat bènneros, nuras e nebodes
Terminologia iscientìfica
ptl
Tradutziones
Frantzesu
beau-fils,
gendre
Ingresu
son-in law
Ispagnolu
yerno
Italianu
gènero
Tedescu
Schwiegersohn.
bènni bènnere
bénnia, bénnida benía
bennidòre bendhidòre