comíssu , nm: cumissu Definitzione ispígula areste o archimíscia cadhina (o vóina), genia de erba linnosa chi lassat andhare fragu bellu Sinònimos e contràrios abioi 1, alchemissa, erbeule, ispicu, ispígula, putzema Terminologia iscientìfica rbl, Lavandula stoechas.
cómitu , nm: gómitu Tradutziones
Frantzesu
commandant
Ingresu
crew leader
Ispagnolu
jefe de tripulación
Italianu
capociurma
Tedescu
Mannschaftsführer.
comitziàre , vrb Definitzione fàere su comítziu, foedhare a sa gente in logu púbbricu Ètimu srd.
comítziu , nm Definitzione parlata prus che àteru po chistionare de pulítiga, in logu apertu a sa gente Sinònimos e contràrios parlata.
còmma , nm Definitzione parte de un'àrticulu de lei o de cosas deasi.
còmma 1 còma
commèssa , nf: cummissa Definitzione
fémina po serbire, atèndhere a sa gente in is butegas manna
Terminologia iscientìfica
prf
Tradutziones
Frantzesu
vendeuse
Ingresu
shop assistant
Ispagnolu
dependiente,
empleada
Italianu
comméssa
Tedescu
Verkäuferin.
commissionàriu , nm Definitzione unu chi faet misciones a contu de un'àteru Sinònimos e contràrios imperjadore, missu.
commissiòne , nf: commissioni,
cummassioni,
cumissioni Definitzione
prus che àteru, cuncordu de personas postas po calecunu incàrrigu (es. po averguare is cunditziones de unu malàidu, unu progetu, dimandhas e àteru); fintzes imperju, faina chi si faet mescamente a cumandhu de ccn., segurtade o arresposta a calecuna cosa chi unu at dimandhau
Sinònimos e contràrios
cumandhu,
masione
Frases
sa commissione de sa Comuna at aprovadu sos prozetos de sas domos ◊ si est reunida sa commissione de sos esàminos
2.
mi depint torrai commissioni notesta
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
commission,
tâche,
chose à faire
Ingresu
commission,
errand
Ispagnolu
comisión,
recado
Italianu
commissióne
Tedescu
Kommission.
commissionéri , nm: cummessioneri, cummissioneri Definitzione chie faet cumandhos, misciones a contu de àtere, fintzes coment'e trebballu, a impreu (e bugoni o ispia puru) Sinònimos e contràrios commissionàriu, imperjadore, imperzache, missu Frases inchietu apu a èssi, comenti no teneus un’arratza de cummessioneri: un’ora femu fendidhi a cumprendi cumenti nai! Ètimu srd.
commissiòni commissiòne
còmmo, còmmu , avb: como Definitzione
su momentu o s'ora chi unu est foedhandho o chi benit luego apustis; su tempus chi seus bivindho noso; su foedhu podet inditare fintzes duda e timoria
Sinònimos e contràrios
immoe
| ctr.
tandho,
posca
Maneras de nàrrere
csn:
como… como… = dae unu mamentu a s'àteru, apunta apunta a…; como deghe annos = deghe annos a como, dexi annus fait, immoi de… (númeru) annus; como siat chi… = stau ca…, e ite si…; dae como a un'annu = de innòi a un'annu; como chi est como = galu oje; comogomo = como ’eretu, un'iscutighedha innanti o, segundhu de ite si chistionat, chi oramai su tempus che est coladu e no faghet prus a fàghere sa cosa; a como est a… = est giai de diora chi…; èssere de como = èssiri acontéssiu in custa dí, in custu própiu tempus
Frases
como pro tandho no paret abberu ◊ como so istracu e mi paso ◊ como benit su bellu, mih: aiseta! ◊ mi rispondhes semper "Como!" ma no andhas mai! ◊ commo mi crompent e commo no mi crompent! ◊ cussa no la fato ne como e ne posca!
2.
sos de como no ndhe cherent intèndhere a triballare sa terra ◊ sos ómines de como pro unu nudha lassant sa domo! ◊ nachi como no est che a unu tempus, sa zente
3.
l'apo batijadu como deghe o úndhighi annos ◊ solu como chimbighentos annos sa Eclésia romana istabbilesit de nàrrere in s'Oferta chimbe orassiones ◊ como est dae meda chi ant comintzadu ◊ no fis goie, no, como sete annos
4.
odheu, como siat, puru, chi apet tentu dannu!…◊ cosa de crere, como, chi una criadura faghet totu cussu disacatu!…◊ como siat, puru, chi ponzas un'ómine mannu a fàghere cumandhedhos!…◊ como bi cheriat cust'àteru irbarionadu, de peleare, in domo mia!…
5.
che est essidu comogomo, azummai aizis fatu a paris in sa zanna! ◊ - si ponides mente a mie bos torrades a cojare! - ello nono, comogomo, a otanta annos!…
6.
como chi est como, candho bi pesso, mi faghet a ríere! ◊ como chi est como si l'ammentat totugantu su chi aiat intesu
7.
si no ch'est bénnidu a como no benit prus ◊ a como sunt a che agabbare sa faina!…◊ a como est a si ne acatare!…◊ aite bi andhas chi tantu a como ant fatu totu? ◊ proite ses istadu a como a fàghere sa cosa?!
8.
fit de como chi s'annu passadu semus andhados a Tàtari ◊ est de como chi fit mortu su biadu de babbu
9.
e como candho torras a bènnere?
Terminologia iscientìfica
tpc
Ètimu
ltn.
eccu(m) + modo
Tradutziones
Frantzesu
maintenant
Ingresu
now
Ispagnolu
ahora
Italianu
adèsso,
óra
Tedescu
jetzt.
commúnu , agt: cumunu Definitzione
chi est de medas, de totus, chi pertocat a totugantos, chi no tenet nudha de ispeciale
Maneras de nàrrere
csn:
loris communus = sos laores chi si faghent a tiradura (fae, basoludundhu); genti comuna = chi no tenet incàrrigos, chi no manizat podere; àere in comunu = a cumone, totus paris
Frases
s’onorèvole at fatu carriera subra de sas palas de su bisonzu de sa zente comune ◊ ses de cussos batiados in cuile po no ti nàrrere béstia comune, de cussos chi no andhant mancu a fune! ◊ funt cosas mannas acontéssias a genti comuna
2.
in comunu teniant terra e frutu, bestiàmine e cantu si est connotu
Ètimu
ltn.
communis
Tradutziones
Frantzesu
commun
Ingresu
common
Ispagnolu
común
Italianu
comune
Tedescu
allgemein.
còmo còmmo
comodàntzia , nf Sinònimos e contràrios codomidade, comodesa, cumbénia Frases andhamos, no cherzo chi issos iscetent sa comodàntzia nostra! (A.M.Pinna) Ètimu srd.
comodàre , vrb Definitzione andhare a cómodu, andhare bene de no giare o fàere istrobbu Frases vivimus comente nos còmodat.
comodèsa , nf Sinònimos e contràrios codomidade, cumbénia Ètimu srd.
comodidàde, comodidàdi codomidàde
comodínu , nm: cumodinu Definitzione
genia de mobbiledhu chi si ponet apresu a sa cabitzana po dhue arrimare cosa chi podet serbire a sa persona crocada in su letu
Sinònimos e contràrios
cdh. cumudinu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
table de chevet
Ingresu
night-table
Ispagnolu
mesa de cabecera
Italianu
comodino
Tedescu
Nachttisch.
comoditàte codomidàde