A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

èlla , nf Definitzione sa de deghe líteras de s'alfabbeto, iscrita / L, l / po sonu cunsonante laterale alveolare.

ellèa , avb Definitzione ello ea? = ello proite? Sinònimos e contràrios poita Frases - Cun isse no bi andho! - Ellea ite ti at fatu? ◊ ellea dannu bi at, chi sa zente est currindhe?

elleíta, elleíte? , avb Definitzione ello e ite? = ite importat si?…, no importat si…: dhu narant coment'e pregontandho ma chentza de ibertare arresposta Sinònimos e contràrios ellea Frases elleite si sunt totu féminas, sos fizos chi at tentu?! ◊ elleite si cussa cosa si che est cota meda? antzis menzus gai! Tradutziones Frantzesu eh bien… Ingresu and then Ispagnolu ¿y entonces? Italianu beh?, e beh? Tedescu und nun?

ellepuciàre , vrb: allaputzai Definitzione giare a papare Sinònimos e contràrios allibrinzare Frases sa gente dhos iat ellepuciaos oferendho de su chi teniat.

èllera , nf Sinònimos e contràrios candhelalzu, eda 1, èdera, èdola, eravera, folladedha, follaera / cdh. grédhula Frases s'èllera at imprassau su truncu de s'ílixi.

ellicò , avb Definitzione ello tandho?!, e tandho?!

ellísse , nm Definitzione figura prana de bisura ovale, fata a línia tundha serrada cun duos asses de diferente longària e matessi centru (de custa forma faiant su pane de fresa longu, chi apustis assadu addopiaiant in duas mesas lunas apenas bogau de su forru).

ellíticu , agt Definitzione de s'ellisse, chi est a forma de ellisse / propositzione e. = mancante de calecunu elementu (es. sugetu).

èllo , avb: ellu, ellus Definitzione foedhu chi prus che àteru serbit po giare prus fortza a una pregonta, mescamente candho no dhue at de ibertare arresposta peruna, candho s’arresposta, siat chi emmo o siat chi nono, est una cosa chi agiummai no est mancu de pregontare, chi si podet cumprèndhere deasi etotu: segundhu comente, si narat fintzes in su sensu de nono própriu!, mancu a dhu pentzare! / ello fàula est! = est própiu de aici!, seguru! Sinònimos e contràrios ellà Frases ello aite ses tristu, coro ’e mamma? ◊ ellus poita no iscóvias?! ◊ ello e tue times su fritu de maju?! ◊ ello tandho comente cheres a fàghere, si no goi? ◊ ello ite bonu bisonzu a ndhe dare a custa bandha? ◊ ello, su marissà, non lias azes galu postas sas travas a Piperone? 2. chie no triballat no mànigat: ello fàula est! ◊ dèu fatzu aici: ellus acoment'e tui?! ◊ ellu no em'andai?! certu ca bandu! ◊ ellus, a apetigai in su ludu andas, ca ndi tenis medas de crapitas!…◊ — Benendi ses, Samueli? — Ellus, ti creis ca mi abarru innòi?! ◊ ih, aiseta ca ti lu fato deo su chi depes fàghere tue: ello nono?! ◊ ello inoche ses?! ◊ - Ello pasendhe? - Ei! Essindhe? ◊ su fogu brúsiat: ello macu ses a lu tocare?! 3. — A la faghes custa faina? — Ello?!…◊ — A lu faghes unu càmbiu: deo ti dao custu e tue mi daes cudhu? — Ello?!… ca so macu! ◊ - Ellus, dh'ap'ai pentzau a pigai cussa cosa aici cara!… Ètimu srd.

ellódhu , iscl Sinònimos e contràrios achelu, acodhu, addeallu, ajallu, allodhu, edheà, lalu, midhu Frases ellodhos passandho! ◊ su merie ellodha una moto cun duos sordaos!

ellonòno?! , avb Definitzione ello nono: foedhu chi si ponet po nàrrere eja cun prus fortza, coment'e chi dhue siat de s'ispantare solu a pentzare su contràriu Frases - A bi cres tue, in Deus? - Ellonono?! ◊ - si aiat próidu su riu no si fit sicu! - ellonono! ◊ aicue bi andho, emmo: ellonono?! ◊ de cussa cosa ndhe cherzo deo puru: ellonono?! Tradutziones Frantzesu certainement, bien sûr Ingresu certainly Ispagnolu ciertamente Italianu certaménte! Tedescu ja gewiß.

èllu, èllus èllo

èlma èlamu

elmellínu , nm Definitzione genia de animale chi assimbígiat a s'annaemele o can’e linna.

elmètu , nm Definitzione genia de careta de atzàrgiu chi ponent is sordaos in conca po amparu.

elmizólu , nm: ermizolu Definitzione genia de guronedhu chi essit in su fodhe o prabarista de s'ogu, in s'oru; genia de maladia apicigadita chi ponet callentura e poi faet a essiduras in sa carre Sinònimos e contràrios abruzone, algiolu, braxolu, corjolu 1, epístula 1, frommizolu*, mammurgiolu, trummunzolu / purciada, rugiore, russete Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu rougeole Ingresu measles Ispagnolu sarampión Italianu morbillo Tedescu Masern (Pl.).

elmósu , agt: ermosu Definitzione chi est bellu, chi praghet a dhu castiare Sinònimos e contràrios bedhu, galanu | ctr. feu, légiu Frases si fit a modu de ti ndhe furare, coment'e Paris a s'ermosa Elena, dia andhare corsàriu in terr'anzena pro una bella a mi fagher ladrone (Cubeddu)◊ ojos ermosos divinos, ojos chi sos ojos leant ◊ sa cara tua ermosa Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu beau Ingresu handsome Ispagnolu hermoso, bonito, bello, guapo Italianu bèllo Tedescu schön.

elógu , nf: aelogu* Sinònimos e contràrios arzolu, buata, pigoni, pigota Terminologia iscientìfica mld.

elpilàre , vrb: arpilare, erpilare, orpilare, urpilare* Definitzione pònnere sa tzudha de s'assíchidu, de s'umidore; nau po cosas de papare, proare o àere grisu / èssere unu elpila tzichi = chi grisat totu, ascamosu, ghelestiosu, grivillosu Sinònimos e contràrios altudhare, arpilire, assunciudhai, astriare, istriare Frases rigalu de unu ricu de Baronia chi lu érpilat che a sórighe su gatu ◊ sa bete arva longa si li fit erpilata in donzi tzudha.

éluma èlamu