fecundhàre , vrb Sinònimos e contràrios imprignare, improssimare.
fedàle, fedàli , agt, nm: avedali,
etale,
fetale Definitzione
chi o chie tenet su matessi tempus, de annos, est de su matessi fedu
Sinònimos e contràrios
avedu
/
cdh. fidali
Frases
custos duos sunt fedales ca sunt nàschidos su matessi annu ◊ iat bitu is fedalis pigandu a su cúcuru de sa Serra ◊ cussus funt fedalis suus, mascus e féminas ◊ isse at ammoradu chin d-una fedale
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
du même âge
Ingresu
contemporary,
same age
Ispagnolu
coetáneo
Italianu
coetàneo
Tedescu
gleichaltrig,
Altersgenosse.
fedàna, fedànu , nf, nm Definitzione is pipios Sinònimos e contràrios crialla, fedóriu, feduliu, fegliutina, pipiàglia, pisedhina Frases su fedanu fut abbochinandhe ca v'aiat unu batiale Ètimu srd.
fedàre , vrb: afedai Definitzione
fàere fedu, fàere fígios
Sinònimos e contràrios
achisciare,
afigiare,
agnare,
fizolare
Sambenados e Provèrbios
prb:
fémina chi no fedat, mai bene meledat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
procréer
Ingresu
to procreate
Ispagnolu
procrear,
engendrar
Italianu
procreare
Tedescu
zeugen.
fedàza , nf Definitzione su chi si narat unu pagu a ingannu a unu po si dhu fàere a sa manu, po dhu tènnere a favore Sinònimos e contràrios frandhigu, improsadura, improsu Frases sas fedazas de sa propagandha tambedhant onzi cuzolu de su mundhu (P.Fogarizzu).
fède , nf: afede Definitzione
prendha de oro chi si donant cojuandho is isposos a pònnere in su pódhighe de s’anedhu in sa manu
Sinònimos e contràrios
anedhu,
manafidi,
maninfiore,
matzete
Ètimu
itl.
fede
Tradutziones
Frantzesu
anneau nuptial
Ingresu
wedding-ring
Ispagnolu
alianza
Italianu
anèllo nuziale
Tedescu
Ehering,
Trauring.
federàle , agt Definitzione chi pertocat una federatzione, de sa federatzione.
federassiòne, federatziòne , nf Definitzione genia de acórdiu tra istados diferentes chi po calecuna chistione si ponent impare; organizatzione de is setziones de unu partidu in su territóriu.
fedhíssa , nm Definitzione chinisu budhiu, abbrigau Sinònimos e contràrios fadhisa, fairivàiri.
fedína , nf Definitzione certificau penale, documentu inue dhu'est iscritu si unu at fatu calecuna cosa contrària a is leis.
fedóriu , nm Definitzione is pipios Sinònimos e contràrios crialla, feduliu, fegliutina Frases in Mogorella naraus fedóriu totu is pipius Ètimu srd.
fédu , nm: fedus,
fetu Definitzione
criadura, su fígiu, is fígios, siat de gente e siat de animales, chentza naschios o fintzes candho funt piticos
Sinònimos e contràrios
scedu
/
pisedhina
Maneras de nàrrere
csn:
èssere de primu f. (nau de fémina, de animali) = chi at fatu/angiau su primu fillu; catzare su f. = aurtire, fàghere su fedu chentza lómpidu; èssere de su matessi f. de un'àteru = àere su matessi tempus, èssiri avedalis; dare f. = pònnere sos crabitos a súere; débbili che f. = débbile, díligu meda; mascu de f. = mascru berbeghinu
Frases
sa crapa anzat a cropa e a bortas fachet tres fedos puru ◊ cust'animale zughiat su fedu mortu in bentre ◊ currendhe a tota fua, s'ebba si giughet fedu ndhe catzat su fedu!
2.
zente meda bi aiat riunia: betzos, giòvanos, minores e fedu ◊ tue no ses piús fedu: che ses antzianu! ◊ sendhe fedu benio a inoghe a regòllere sa fruta de cust'àlvure ◊ fais is cosas coment'e su fedu! ◊ su fedu funt in iscola
3.
fizu meu est de su fedu de fizu tuo
4.
su fedighedhu in bidha est essiu pro fàere s'allelleu pro fàere a pròere
Ètimu
ltn.
fetus
Tradutziones
Frantzesu
embryon,
fœtus,
enfants
Ingresu
embryo,
fetus,
children
Ispagnolu
feto,
prole
Italianu
embrïóne,
fèto,
pròle
Tedescu
Embryo,
Fetus,
Fötus,
Kinder (Pl.),
Jungen (Pl.).
fedulíu , nm: fetuliu Definitzione
totu su fedu, is pitichedhos, is fígios, sa minudia; piciochedhu minore
Sinònimos e contràrios
ciuciudhia,
crialla,
edora,
fedana,
fedóriu,
fegliutina,
pibidhia,
pipiàglia,
pisedhina,
pitzinnàglia
/
creadura,
pipiu
Frases
a betzu fachiat fainas de feduliu ◊ su feduliu est zirellu ◊ a bi ndhe at de feduliu, in cussa domo!…
2.
ma ses macacu abberu… chi pianghes pares unu feduliu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
les petits,
les enfants
Ingresu
children,
kids
Ispagnolu
los pequeños
Italianu
i piccoli,
i bambini
Tedescu
Kinder (Pl.).
fedumédhu , nm Definitzione
fedu apenas ingendrau, pitichedhu, o fintzes naschiu ma minore, nau mescamente de angiones e crabitos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fœtus,
les petits des animaux
Ingresu
fetus,
joey
Ispagnolu
feto,
cría
Italianu
fèto,
i piccoli (degli animali)
Tedescu
Fetus,
Fötus,
Jungen (Pl.).
fédus fédu
fège, fèghe, fègi fèche
fegliúdu fallúdu
fegliutína , nf: figliotina, figliutina, fillutina Definitzione is minores, is fígios piticos, nau fintzes unu pagu a disprétziu de piciochedhos malos Sinònimos e contràrios crialla, edora, feduliu, pigliotina, pipiàglia, pisedhina, pitzinnàglia Frases tzente manna, pitzinnos e figliutina si colloint in sa pratza ◊ sa figliutina de sa vidha est sonanne su matraculone ◊ calicunu si nche ispenniat su dinari in binu dassanne sas muzeres e sa figliotina istéssitos dae sa gana.
fegòne , nm Definitzione chie costumat a s'imbriagare, nau a disprétziu Sinònimos e contràrios afecau, afegonadu, coidori, fecosu, fexadori, imbreacone Frases unu fegone perdulàriu li deit lolluru nèndheli chi sa cosa chi si bufat si pagat puru! ◊ eh, si mi as coglionadu ocannu, no tet èssere s'àteru chi apo a fàghere chin tegus, fegone! Ètimu srd.
fegósu fecósu