A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

favoriàre , vrb Sinònimos e contràrios favorèssere Frases chi Deus bos favóriat cantu bos pregades!

favoríle , nm Definitzione terrenu a pàsculu Sinònimos e contràrios pabadili.

favoríle 1 , agt Definitzione chi est a favore, chi andhat in favore Sinònimos e contràrios | ctr. contràriu Frases chie est favorile a s'unu e chie est favorile a s'àteru Tradutziones Frantzesu favorable Ingresu favourable Ispagnolu favorable Italianu favorévole Tedescu günstig, für, dafür.

favoríre, favoríri , vrb Definitzione andhare o essire in favore, in agiudu, èssere de agiudu Sinònimos e contràrios favorèssere, favoressire Frases a pèrdere bestiàmine, a no incunzare nudha sunt cosas chi sutzedint a chie triballat in su sartu candho s'annada no li favorit Ètimu itl. favorire.

fàvula fàba 1

favulàrju fabulàrzu

favúle faúle

faxinàu , agt Definitzione nau de cuadhu, chi giughet su pilu arbu ammesturau Tradutziones Frantzesu rubican Ingresu white-spotted horse Ispagnolu roano, rubicán Italianu rabicano Tedescu scheckig.

faxólu fasólu

faxulédhu fasolédhu

fazellàdu , pps, agt Definitzione de fazellare; chi est dilliriandho, pistighingiosu o pentzamentosu meda Sinònimos e contràrios disatinau, pistighingiosu, schinitzosu Tradutziones Frantzesu agité, inquiet Ingresu raving, restless Ispagnolu delirante, agitado Italianu farneticante, irrequïèto Tedescu phantasierend, unruhig.

fazellàre , vrb Definitzione pònnere fazellu, pistighíngiu mannu Sinònimos e contràrios oriolare Ètimu itl.t vagellare.

fazéllu , nm Sinònimos e contràrios abbalàviu, atàviu, pedighinu, pestighinzu, ischinitzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitation, tapage, bruit Ingresu restlessness, uproar Ispagnolu inquietud, ruido Italianu irrequietézza, chiasso Tedescu Unruhe, Lärm, Krach.

fazòrba , nf Definitzione faba giolva o silícua cràbina, genia de matedu chi no faet a mata manna, tfaet fragu pudésciu e una tega manna Sinònimos e contràrios giolba, tilibba Terminologia iscientìfica rba, Anagyris foetida Ètimu srd.

fèba , nf: bela 1, vela Frases duas febas pischendi si bint atesu atesu.

febàu fabàu

fèbi , nm: fei, fele, feli Definitzione genia de busciuchedha chi portat su figau e arregollet una sustàntzia birde, de matessi númene, chi si faet in su figau e serbit in is istentinas a digirire su grassu: si leat coment'e assimbígiu po totu is sabores marigosos; in cobertantza, arrennegu, tzacu chi si provat po calecuna cosa, marigosa o belle e pagu praghillosa che a su fele etotu; capacidade de su cristianu de sentire dispraxere e arrennegu po calecuna cosa trota, chi andhat male Sinònimos e contràrios afuta, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, crocone, ele, felone, gormone, grema, malusàmbene, stacu, studugu Maneras de nàrrere csn: fele giagadu = fele cazadu, malu a essire (fintzas zenia de maladia chi cazat su fele); tragare fele, carriai su feli = ingullire fele, pigàrendhe fele, leàresi arrennegu, cherpu; pònnere, dare, fàghere f. = fai cherpu; èssere cun su f. in pitu ’e dentes = male arrennegadu; rànchidu che f. = marigosu meda Frases acontzendhe un'animale, candho s'irmatat, su fele est sa prima cosa de ndhe catzare e frundhire 2. de su fele de su sero làssandhe a su manzanu! ◊ su sennori, grogànciu de bisura, de su feli si fiat furriau birdi ◊ candu dhi est passau su feli si est crocau ◊ a la bídere goi frundhida, sa cosa, mi ndhe pigat unu fele!…◊ de su fei ti ndi cabat sa boada a us'e cani arrabiau! ◊ est totu in debbadas a ti leare fele! ◊ in certus momentus mi benit de sèi a mi ndi pigai fei! Sambenados e Provèrbios smb: Fei, Fele / prb: chie no at fele no at conca Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. fel Tradutziones Frantzesu vésicule biliaire, fiel Ingresu gall (bladder) Ispagnolu vesícula biliar, hiel Italianu cistifèllea, fièle Tedescu Gallenblase, Galle.

febósu , agt: felosu Definitzione nau de ccn., chi si arrennegat, chi si ndhe leat tzacu meda de is cosas chi dhi andhant a trotu, chi faet is cosas cun fele, chi est ferenandho Sinònimos e contràrios arrabbiosu, arrenignosu, croconosu, felorosu, imbischigliau, infeliu, infelloniu, ragiosu, stacosu, sutzuliu Frases s'àrgia est febosa ◊ po chi apas su pilu cambiau, tramudai no podis sa natura, chi ti at fatu felosu unu mergiani! ◊ fit su piús malu e felosu ◊ che turmentada píbera unfiadu e cun boghe felosa repitiat Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bilieux, furieux Ingresu irascible, infuriated Ispagnolu bilioso, furioso Italianu bilióso, inviperito Tedescu cholerisch, zornig.

fèche , nf: fege, feghe, fegi, fexa, fexe, fexi Definitzione su fundhurúgiu chi in s'istrégiu faet su binu (mescamente de primu iscupu); nau meda in cobertantza e a disprétziu, binu etotu, fintzes s'imbriagone; su ladamíngiu de istentinas Sinònimos e contràrios binu / fegone, fexadori Maneras de nàrrere csn: conca de feghe, prenu de fexi = cola fexi, imbriagone, fegone; èssere a una feghe, a conca de feghe = imbriagu pérdiu; Pedru Feghe = su númene chi si ponet a sos imbriagones; sa fortuna de Predu Feghe…= sa peus chi dhoi potzat èssiri; predu feche = erba de cardaneras; incubai asuba de sa fexi = annúnghere pane a brou, annúnghere dannu a su dannu, peorare sas cosas Frases depiat èssi binu bonu diaderus si feti su fragu de sa fexi mi ndi pigat is sentidus! ◊ ti ses fatu feghe chentza mancu intrare in cuba ◊ imbriagone pudéssiu, feghe portas in conca! ◊ pigadí su cafè, aici si in cropus portas ancora fexi bècia murighendi ti dh’assentat! 2. cussu si cochet a feche ◊ in s'arrogantia fint che zente atzesa de calore de feghe ◊ candho est a una feghe minetat a totugantos ◊ cussu candho est a conca de feghe arrogat e brigat ◊ tui no balis sa fexi pudéscia de is mocas mias! ◊ candho s'imbreaghiat si li faghiat sa cara che sa feghe Sambenados e Provèrbios prb: binu bonu fintz'a fege Ètimu ltn. faece(m) Tradutziones Frantzesu lie Ingresu dregs Ispagnolu hez, borra Italianu fèccia Tedescu Hefe.

fecósu , agt, nm: fegosu Definitzione chi portat feghe, chi no est netu, nau de binu o àteru deasi; nau de ccn., chi o chie costumat a s'imbriagare Sinònimos e contràrios fundharitzosu / fegone.