A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

gúpas , nf pl: cupas Definitzione unu de is sinnos de is cartas de giogu, fatu coment’e coro, de colore orrúbiu.

gupèta , nf: acupeta* Definitzione calidade de latuca acupada, coment'e a bòcia tundha Sinònimos e contràrios cupetone, lantuca, làtia Terminologia iscientìfica rbzc.

gupiàle , nm Definitzione genia de istrégiu, de carcida, po pigare abba o cosas deasi Sinònimos e contràrios boale, caltzida, istagnale, pipordo, umpiolu, umpuale Terminologia iscientìfica stz.

gupíule , agt, nm Definitzione chi est oguale a un'àteru coment’e a loba, fintzes cópia Sinònimos e contràrios copiolu, cróbinu, cropàgliu / cópia 1 2. si mi lassas cussu líbberu ndhe fato unu gupíule (G.Chessa)

gúpu , nm, agt: cupu* Definitzione genia de istrégiu de linna o de ortigu a umprire abba; cosa acupada (es. latuca, càule) créschia coment’e a conca; su tanti de sa cosa chi istat in su gupu; chi est fatu a buidu tundhu Sinònimos e contràrios conchedha 1, gúpula, opia, trobia, tzipedha, upada, upu / zunta Maneras de nàrrere csn: gupu de càule, de latuca = conca de càule, fundhu de latuca aupadu; unu gupu de abba = su tantu de s'abba chi cabet in su gupu; pònnere sas manos a gupu = pònnerelas paris a manera de fàghere a zunta e pòdere umprire o leare cosa Frases s'abba ti la do in su gupu de brustica, frisca frisca de sa tina ◊ li at prenau de binu unu gupu de furticu ◊ so chin su gupu de su binu de terriaca 2. pone sas manos a gupu pro ti dare custa cosa! Terminologia iscientìfica stz.

gupúdu , agt: copudu*, guputu Definitzione fatu a gupu, coment'e a bòcia ma buidu aintru: pratu cofudu Sinònimos e contràrios fucudu, fungudu | ctr. ladu.

gúpula , nf, nm: gúpulu Sinònimos e contràrios gupu Frases si sediat in sa funtana umprendhe chin sa gúpula de forticu porrindhe abba a totus Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd.

gupulínu , nm Sinònimos e contràrios fomajou, popolinu.

gúpulu gúpula

gupútu gupúdu

gúrci gúlce

gurdillòni gudrillòni

gurdòne, gurdòni gudròni

gúrdu , agt Definitzione nau de unu muru, chi est fatu a pedra chentza impastu, a sicu; nau de unu sonu, chi no zúmiat; nau de s'atza de un'aina, chi no segat / trónita gurda = tronos chentza pròere Sinònimos e contràrios buldu / surdu / ingurrau, irgurdau, irgurdu Frases sas tancas sunt serradas a muru gurdu ◊ sa corte fit cunzada cun d-unu murichedhu gurdu de granitu 2. carchi borta custa tzarra, custu burdellu, custu tzocu gurdu li piachiat Ètimu ltn. gurdus.

gurèse, gurési gorési

guréu , nm Definitzione (g. de campu) de totu is cardos, cussu chi prus si assimbígiat a sa cranciofa, bonu meda po alimentu siat sa crosta (po su prus) e siat su cambu e sa conca o pubúntzula; dhu narant fintzes a sa cranciofa, po su fundhu / is gureus = is cardalis, is campos postos a cranciofa Sinònimos e contràrios bardueru, cardueru*, cardugureu / canciofa Frases papaiat pane e gureu o limporra ◊ si arràngiat a bivi bendendu mungetas, gureu de sartu, canciofa ◊ su gureu est puncendu o est giai apillonau? 2. candu fia istudenti andau a acuai su gureu ◊ tengu unu cungiau postu a gureu po canciofa Terminologia iscientìfica rbz, Cynara cardunculus ssp. cardunculus Tradutziones Frantzesu artichaut sauvage Ingresu artichoke Ispagnolu alcachofa, cardo Italianu carciòfo selvàtico Tedescu Artischocke, Kardone.

gurfínu gorfínu

gurgerína , nf Sinònimos e contràrios guturada Sambenados e Provèrbios prb: a cabadhu malu gurgerina bona!

gúrgia , nf: gurza Sinònimos e contràrios borra, bulza*, búrgiula, pindu.

gúrgia 1 gúja