guídu, gúitu , nm: cuidu* Definitzione in sa carena, s'annoigadórgiu in mesania de su bratzu Sinònimos e contràrios coidale Maneras de nàrrere csn: cosa fata cun is guidus = fata male, a coredhu; guidu de mari = camba de mare; guidu de flúmini = furriada de riu; fai guidu (nadu de caminu, istrada e gai) = furriare, dòrchere a carchi bandha o filada diferente Frases de unu didu ci lompit a su guidu ◊ lah ca ti donu una torrada de guidu a isbarradura, lah!…◊ no mi donghis corpus de guidu! Terminologia iscientìfica crn.
gúja , nf: gúrgia 1, gurja Definitzione is pilos longos chi unos cantu animales (mescamente su cuadhu) portant in sa serra de su tzugu: in cobertantza, nau de gente a befa, is pilos de conca; àteru puru? Sinònimos e contràrios giua 1* Frases cun sos cadhedhos de Gésturi cheria cúrrere in gurjas agrestes ◊ s'ebba giuchet sa guja castanzina crara 2. pro si buscare una bàmbola noa issa si tundhet in gúrgia e in coa 3. sas bichinas, innantis de si nche intrare, a sos isposos lis ant colliu sas gurjas ◊ cantos alentos istracos bi at pasau isetandhe a bi mòghere sisia suta su meriacru de cussa gurja! Terminologia iscientìfica crn.
gúla , nf Definitzione su tretu de sa carena, a parte de fora e a parte de aintru, tra sa buca e su tzugu, su gúturu; si narat fintzes po una genia de disígiu (nau prus che àteru de fémina príngia e cun aféresi de g-) Sinònimos e contràrios bula*, gúturu / desizu, gana Maneras de nàrrere csn: sa canna de sa g. = garguena, sa canna de su gúturu, itl. trachèa; fàchere una cosa pro g. = ca piaghet meda; èssere in g. de… = tènniri disígiu de… Frases sa prunischedha arreschet in gula 2. tenet gula de binu ◊ fit in gula de cosa durche ◊ canta gula de chistionare avio e ite cuntenta chi soe!◊ de iscire a ite venis cantu ndhe soe in gula!… Terminologia iscientìfica crn.
gulàre , vrb Definitzione fàere bènnere sa gana, disigiare meda una cosa, nau prus che àteru de fémina príngia Sinònimos e contràrios bulare*, imbozare, inganatzire, ingangulissai, ingulare Frases bi aiat latuca e ca fia impitzada gulei pastu nou ◊ isse non depiat mancu gulare de bíere cussu mundhu ◊ arremada in maladia a Gesús ti ant negadu ma cun fide as guladu cudha santa Eucaristia (V.Farris)
gulàticu, gulàtiu , agt Definitzione chi dhi praghet meda sa cosa de papare Sinònimos e contràrios buconàrgiu, disigiosu, làmbidu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd.
gúlce , agt, nm: gurci Definitzione chi tenet sabore de tzúcuru Sinònimos e contràrios dulle, druce* Terminologia iscientìfica sbr.
guléri , nm Definitzione unu de is óntzulos (giogu), su chi abbarrat prus atesu a sa pilota.
gulguèna gorgobèna
gulíssia , nf Definitzione
calecuna cosa licante, bona, de pònnere in buca po passare s'asciutore, s'apiliscadura; cosa chi praghet meda
Sinònimos e contràrios
licania
Tradutziones
Frantzesu
délice,
plaisir
Ingresu
delight
Ispagnolu
golosina,
delicia
Italianu
delízia
Tedescu
Köstlichkeit,
Wonne,
Schönheit.
gulléi golléi
gulligiòne , nm Definitzione bobboi chi ponet a su trigu chistiu Sinònimos e contràrios gruguglioni*, suzone Terminologia iscientìfica crp.
gullíre goglíre
gullitòre , nm: acoglidore*, collidore, cullidore Sinònimos e contràrios acabidadore, arregollidori.
gulónzu , nm Definitzione su gulare, disígiu, gana de calecuna cosa Sinònimos e contràrios apitu, bolla, desizu, gana Ètimu srd.
gulosía , nf Definitzione
disígiu mannu meda de si papare sa cosa / donaisí a sa g. = su si betare a manigare meda
Sinònimos e contràrios
gulosidade,
gulosímini,
guturréntzia,
guturia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gourmandise
Ingresu
gluttony
Ispagnolu
glotonería
Italianu
golosità
Tedescu
Gefräßigkeit.
gulosidàde, gulosidàdi , nf Definitzione su èssere gulosos, ma fintzes cosas de disígiu, bonas Sinònimos e contràrios guturréntzia, guturia / gulosina 2. custas gulosidadis si bendiant in s'oru de sa porta de sa butega.
gulosímini , nm Sinònimos e contràrios gulosidade, guturia Ètimu srd.
gulosína , nf Definitzione
cosa a papare chi praghet meda, licante
Sinònimos e contràrios
apetitoja,
bobboe,
ingula,
licantzadoria,
licantzúmene,
liconia,
pititeria
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
gourmandise,
morceau de roi
Ingresu
delicacy
Ispagnolu
golosina
Italianu
boccóne ghiótto,
leccornìa
Tedescu
Leckerbissen.
gulósu , agt, nm Sinònimos e contràrios allurpiu, bolótigu, buconàrgiu, guturrosu, làmbidu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu ltn. gulosus.
gúlpa , nf: crupa*, gurpa Definitzione su èssere càusa de calecunu dannu, sa responsabbilidade de àere fatu o fatu dipèndhere unu dannu, mescamente si est fatu apostadamente; genia de sentidu de chie si connoschet de èssere sa càusa de unu dannu o male Sinònimos e contràrios acajone, neche Frases si sentiat in gulpa candho deviat mancare a tzertos cumandhamentos ◊ si li ant postu cussas iscarpas, isse no ndhe at gulpa! ◊ mi est ruta s'acheta, ma sa gulpa est tota sua, no ndh'apo neghe deo! ◊ ti betat gurpa e ti ndhe lassat morre intro de su fossu Sambenados e Provèrbios prb: no ghetes gurpa mai a sa fortuna: semper filu bi at de falta tua.