A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

guardài , vrb: agguardai, guardare, guardiae, guardiai, guardiare Definitzione castiare siat po giare atentzione, custodiare e difèndhere, e siat po arrespetare, fàere su dovere; castiare po bíere; fintzes furriare, fàere furriare Sinònimos e contràrios acastiai, aggordai, amparai, badrare, chistie, coltoire, cultodiare / abbadiai, castiai Maneras de nàrrere csn: Deus ti ndhe guardet de!… = Deus ti ndhe colet de…; guardai is sentidus = contivizare su sentidu a manera de no adduire a su malu Frases si la cheres tènnere guardada, pone sas postas in dogni camminu ◊ àngiulu miu guardadori, guarda s'ànima mia! ◊ cussus funt ladronis e bolint guardiai is àterus! ◊ guarda e difendhe a mie ca m'incumandho a tie! 2. guarda is festas cumandadas! ◊ de precetu no ne apo guardau 3. los amus a bíere guardiandhe pro picare sas tratas 4. custa grotza po guardare s'abba… mancari passet su riu, totu li colat supra! (A.Cucca) Ètimu itl. guardare Tradutziones Frantzesu protéger Ingresu to protect Ispagnolu guardar, mirar Italianu protèggere Tedescu bewachen, hüten, bewahren, schützen.

guardamànu , nm Definitzione genia de guantu chi su sabbateri si ponet in d-una manu, cosindho, po pòdere tirare a forte s'ispau.

guardaràtzu guardabbràtzu

guardàre guardài

guardaròbba, guardarróbbu gardaròbba

guardasigíllu , nm Definitzione ministru de sa giustítzia, nau deosi ca tenet s'incàrrigu de pubblicare e chistire is leis cun su sigillu de s'istadu Terminologia iscientìfica prf.

guardavísta , nf Definitzione calecuna cosa chi si ponet in bia de sa lughe po no giare ifadu a is ogos e bardare sa vista Tradutziones Frantzesu abat-jour Ingresu lampshade Ispagnolu pantalla Italianu paralume Tedescu Lampenschirm.

guàrdia guàldia

guardiàe guardài

guardiafógu , nm Definitzione persona posta a giare atentzione po is fogos fuios Terminologia iscientìfica prf.

guardiài guardài

guardianía , nf Definitzione su castiare, miramentare; chie faet su trebballu, sa funtzione de portare a càstiu (o fintzes solu de acumpangiare a ccn.) po méngius seguresa, po onore Sinònimos e contràrios miramentu, vardiania, vardionzu / bàrdia, guàldia 2. sa guardiania est giai artziada a cuadhu a ndi pigai a tziu Lillinu (P.de Magistris).

guardiànu , nm Sinònimos e contràrios badreri, bardiadore, castiadore, guardadori Frases a su guardianu dh'at precetau de apèrrere is ogos Ètimu itl. guardiano.

guardiàre guardài

guàrdias , nf pl: àrdias Definitzione is dentes de una crae / guàrdias de sa tancadura = sas imbagas ue colant sas dentes de sa crae Sinònimos e contràrios fàrdias Ètimu spn. guardas.

guardorròbba gardaròbba

guarnessíre , vrb Sinònimos e contràrios gronnire Ètimu spn. guarnecer.

guarnícia , nf: cuarnícia, guarnissa, guarnitza Definitzione oru chi essit de prus totu a inghíriu de sa teulada, de sa rundha (e fintzes su canale chi ndhe pinnigat s’abba); pedra de sa fentana; genia de cordone de linna chi si ponet totu a inghíriu de unu retratu, de una pintura, fintzes arrandha chi si ponet po bellesa ororu de bestimentu a unu Sinònimos e contràrios curnisa*, groníssia Tradutziones Frantzesu cadre, corniche Ingresu frame Ispagnolu marco Italianu cornice Tedescu Rahmen.

guarníre gronníre

guarnisòni , nm Definitzione in domos erricas e palàtzios, genia de essidura de is oros po bellesa in su muru comente acabbat asuta de sa teulada Terminologia iscientìfica dmo Ètimu spn. guarnición Tradutziones Frantzesu corniche Ingresu label Ispagnolu cornisa Italianu cornicióne Tedescu Kranzgesims.