A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

giústu , agt, nm: zustu Definitzione chi o cosa chi torrat apare cun àtera, chi andhat bene, chi est fata a dovere, chi no dhue at isbàgliu e ne fàula; nau de gente, chi o chie faet sa cosa giusta, chi no ofendhet e ne faet male o dannu a nemos, chi no faet partzialidades: su giustu, nau de su fàere, sa cosa giusta, su chi andhat bene (pl. sos giustos = cudhos chi faent bene, in manera giusta)/ sa giusta (nadu in cobertantza) = carabbineris, pulitzotos, zustíssia, sa morte; manu g. = dereta, destra Sinònimos e contràrios adecuadu / cabale / rajone | ctr. doltu, toltu / fadhidu, irballadu, iscassu Frases coment'est beru ca si agatat Deu, su chi naro est giustu e no est fàula! ◊ no seu s'ómini giustu po chistionai de mei ◊ Giusepi fut ómini giustu ◊ est giustu a nai ca teneus de imparai is piticus de is mannus e is mannus de is piticus ◊ est giustu chi is Sardus afesteus a Sant'Efis ◊ as detzídiu sentza de isciri si cussa est s'istrada giusta ◊ giustu seti funt 2. is dícius agiudant a bíviri in su giustu ◊ no seu beniu po tzerriai is giustus, ma is pecadoris 3. Chichinedhu, sa giusta est arribbendi: ispesarí! 4. funt is ses passaras e no si bit ancora: no mi dha contat giusta, si depit èssi firmau a bufai! Ètimu ltn. iustus Tradutziones Frantzesu impartial Ingresu fair Ispagnolu justo Italianu giusto, rètto, imparziale Tedescu richtig, gerecht.

giútu , pps Definitzione de giúghere Sinònimos e contràrios gitu, portau Frases cussu est istadu sempre de pagu ispicu e l'ant giutu a truvu mannos e minores.

giutúra , nf Definitzione su giúghere, foedhandho de animales in more Sinònimos e contràrios sartiada, sartionzu.

giúu giú

giuvàle giuàbi

giuvàre giuài

giuvènte , agt Definitzione nau de animale o de mata, chi est creschendho bene, bonu, giòvono Sinònimos e contràrios imbénnidu, losanu Frases ndhe podent peri segae is matas giuventes candho funt apresu de pare tropu.

giuventúde, giuventúdi gioventúde

giuventúra gioventúra

giuvilàre giuilàre

giúvu giú

giuxédhu , nm Definitzione min. de giú, giú piticu Sinònimos e contràrios zubitu.

gíxu , nm Sinònimos e contràrios assunsena, lígiu, lolloibbiancu.

gliàga , nf: liaga* Definitzione liaga, genia de male (de segada, de friadura, pistadura, de abbruxadura, e àteru) chi in sa carena ndh'iscarràgiat sa carre bia Sinònimos e contràrios freadura, piae, piaga Frases is gliagas si dhas fait su sproni, a su cuadhu Terminologia iscientìfica mld.

gliagàdu , pps, agt: (gli-a-ga-du) gliagau liagau Definitzione de gliagai; chi giughet calecuna liaga, chi est totu liagas Sinònimos e contràrios malandradu 2. Gesugristu fut totu gliagau e insangunau in su corpus Tradutziones Frantzesu couvert de plaies, ulcéreux Ingresu covered in sores, ulcerous Ispagnolu llagado, ulceroso Italianu piagato, ulceróso Tedescu geschwürig, ulzerös.

gliagài , vrb: agliagai, liagai Sinònimos e contràrios apiagare, apragastare, friai Ètimu spn. llagar.

gliagàu gliagàdu

gliàma , nf Definitzione fogu tenendho, sa fràmula chi faet Sinònimos e contràrios fiaca 1, fiamma, fiara, pampa Frases su Purgadóriu est un'abbissu de gliamas Ètimu spn. llama.

gliamàda , nf: lamada 1 Definitzione sa fràmula de su fogu tenendho, abbruxandho Sinònimos e contràrios fiamarida, mallada, pampada Ètimu srd.

gliànu , agt: lianu Definitzione chi est brandhu / andai a passu glianu = caminare pàsidu, abbellu Sinònimos e contràrios pàsidu, pianu 1, pràtinu | ctr. càdriu, fruscu 1 Ètimu spn. llano.