gliàuna , nf: liànua* Definitzione fógiu, pígiu fine de metallu, mescamente de ferru istaniadu Sinònimos e contràrios allàinu, lama, olgiàuna.
gliaunéri , nm: launeri* Definitzione maistu chi trebballat sa làuna Sinònimos e contràrios cadhaxaju, cardareri, lammiarju, latoneri, tolaju Terminologia iscientìfica prf.
glièsca , nf: lesca* Definitzione parte pitica istacada de truncu o de àtera cosa / bogai gliescas = isascruzare Sinònimos e contràrios alciuza, àstua, doladu, iscata, isciapa, schedra.
gliescài , vrb: liescai Sinònimos e contràrios astulai, irdastulae, isascruzare, sliescai Ètimu srd.
gliescósu , agt Definitzione nau de linna, chi essit a gliescas, a àstulas; àteru puru? Sinònimos e contràrios astulosu 2. proit a is opinus gliescosus e acutzus.
gliurmínu , nm, nf: leurmina Definitzione
terra de túvula, genia de terramíngiu
Sinònimos e contràrios
agridha,
lassedu,
lozana,
torco
Ètimu
spn.
jazmin
Tradutziones
Frantzesu
argile
Ingresu
clay
Ispagnolu
arcilla
Italianu
argilla
Tedescu
Ton.
gliúscu , agt, nm: (gli-u-scu)
liuscu Definitzione
chi o chie no biet bene
Sinònimos e contràrios
bisticurtzu,
gréciu,
inchércio,
ocrimodhe
Frases
dieta Semprónia est gliusca, simplota e bova
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
ctl.
llusc
Tradutziones
Frantzesu
myope,
bigle
Ingresu
squint (er),
shortsighed (person)
Ispagnolu
miope,
tuerto
Italianu
mìope,
guèrcio
Tedescu
kurzsichtig,
myop.
glòbbu , nm Definitzione genia de cosa tundha, a bòcia, nau mescamente de sa Terra (mundhu) o de sa figura chi dhu rapresentat.
glória , nf: glória,
lória Definitzione
gosu mannu, prus che àteru cussu de is biaos de s'àteru mundhu; una parte de sa Missa, una pregadoria; genia de buteghinu portàtile inue si portat a bèndhere cosa de papare o bufare in is festas fora de bidha
Sinònimos e contràrios
allegria,
gosa
Maneras de nàrrere
csn:
sonare a g. = sonu de campana allegru; fàghere carchi cosa in g., a g. de ccn. (mortu)= pro su gosu de s'ànima sua; pigare figura de glória = èssere, cumpàrrere gloriosu
Frases
a che lu connòschere in sa santa glória! ◊ siat grória a su Babbu, a su Fizu e a s'Ispíridu Santu! ◊ in su monte Tabor Cristos at pigau figura de glória
2.
po sos pipios mortos sonant a grória poita ca sunt ànzelos de chelu
Tradutziones
Frantzesu
gloire
Ingresu
glory
Ispagnolu
gloria
Italianu
glòria
Tedescu
Seligkeit,
Gloria.
gloriài, gloriàre , vrb rfl: aggloriai*,
groriare Definitzione
giàresi bàntidos, làudes; gosare meda de calecuna cosa, àere soddisfatzione
Sinònimos e contràrios
abantai
/
gosae,
isgloriare
Frases
cussu est bellu isceti a si gloriai!
2.
za si ndhe gróriat, no timas, cun totu sos benes chi li sunt tocados! ◊ ch'est pigadu a s'àrbure de sa cariasa… za si ndh'est groriadu! ◊ su bene chi mi at fatu lu glóriet in paradisu!
Tradutziones
Frantzesu
exalter,
glorifier
Ingresu
to exalt,
to glorify,
to boast
Ispagnolu
exaltar,
glorificar
Italianu
glorificare,
esaltare
Tedescu
verherrlichen,
sich rühmen.
glorièdha , nf Definitzione min. de glória: genia de barraca, in is festas, inue si ponet sa cosa a bèndhere Sinònimos e contràrios parada.
glorificàre , vrb Definitzione giare glória, fàere onore, connòschere dignu e meritosu de glória.
gloriósu , agt: groriosu Definitzione chi gosat sa glória, o fintzes chi dha meressit Frases Segnore Deus, dignu de làude e gloriosu est su númene tuo pro sèmpere!◊ unu pópulu est mannu e groriosu candu ammostat istima e atentzioni séria po s'istória sua (G.Zunchedhu)◊ in su celu gloriosu t’eus a agatai ◊ andho a su santuàriu pro lis mustrare cudh'immàgine gloriosa ◊ tèngiat bona sorte de intrare in chelu gloriosa!
glossàriu , nm Definitzione lista de foedhos cun calecuna cosa de ispiegatzione, prus che àteru a s'acabbada de unu libbru a manera chi serbat po dhu cumprèndhere méngius (ma a bortas fatu a libbru) Sinònimos e contràrios bocabbolàriu.
glútinu , nm Definitzione
genia de lícuidu chi dhue at in mesu de is annoigadòrgios e dhos faet giogare méngius
Tradutziones
Frantzesu
synovie
Ingresu
synovial fluid
Ispagnolu
líquido sinovial
Italianu
liquido sinoviale
Tedescu
Gelenkschmiere,
Gelenkflüssigkeit.
gnagnería, gnegnería , nf: ignagnaria,
nennaria* Definitzione
cositedha de perunu contu, de nudha
Sinònimos e contràrios
chedhéculu,
cridhichiu,
fiolera,
innennériu,
minudàntzia,
pachitate,
repisu
/
ttrs. gnugnaria
Frases
già mi faghet a ríere pro cosas de gnagneria! ◊ arrogantat totu sena frenu e puntígliat pro dogni gnagneria ◊ s'ispilint e si pistant, pro dogni gnegneria un'arrennegu!
Tradutziones
Frantzesu
bagatelle
Ingresu
trifle
Ispagnolu
fruslería
Italianu
inèzia,
quisquìlia
Tedescu
Kleinigkeit.
gnóculu , nm: nióculu Definitzione cropu chi si giaet cun s'annoigadórgiu de unu pódhighe serrau Ètimu spn. ñoclos.
gnògna , nf Definitzione genia de gana, arretúmene / tènnere sa o èssere in gnogna = èssiri insuaus, in more, èssere in tzotza Sinònimos e contràrios calore, mota, spétzia Ètimu srd.
gòbba , nf, nm: gobbo Definitzione css. cosa chi no siat in paris ca essit in calecunu tretu prus de in àteru, nau mescamente de sa parte de apalas de sa carena chi in s'ischina si incrubat a denanti Sinònimos e contràrios rumba, tzumba, tzúmburu, tzurumba Frases pones subra s'incódine su mundhu e cun sa matza sas gobbas li sanas ◊ sas gobbas in su caminu che cherent bogadas ca si colat male 2. aiat bidu unu betzu chin su gobbo camminandhe abbellu ◊ cudha fémina zuchiat unu gobbo in dainnantis e unu in daesecus Ètimu itl. gobba.
gobbanèlla gabbanèlla