A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

indiànu , agt Definitzione chi est de s'Índia (o fintzes de s'América).

indiaulàre , vrb: intiaulai Sinònimos e contràrios assurvilare, incoglire, ispiridare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rendre démoniaque Ingresu to fly into a fury Ispagnolu endiablar Italianu indiavolare Tedescu ärgern.

indiaulàu , pps, agt: intiobau Definitzione de indiaulare; chi che dhi at intrau dimónios, chi giughet dimónios Sinònimos e contràrios abbundhoradu, acrabinadu, assurviladu, foraldómine, incóglidu, indemoniadu, spiridau 2. ita est custa pena, fémina chi andas a passu intiobau?! (G.P.Salaris) Tradutziones Frantzesu démoniaque Ingresu furious Ispagnolu endemoniado Italianu indiavolato Tedescu besessen.

indibbíri , vrb Sinònimos e contràrios istibbire*.

indicadòre , agt Definitzione chi serbit o est postu po inditare, chi inditat.

indicài, indicàre , vrb Definitzione giare un'indítziu, ammostare calecuna cosa Sinònimos e contràrios inditai, signalai.

indicatívu , agt, nm Definitzione chi serbit a inditare, a fàere bíere, ammostare; modu de su vrb. chi signíficat sa seguresa, su èssere berus de unu fatu o de una cosa o fintzes pentzada e pigada coment’e chi siat.

indicatziòne, indicatziòni , nf Sinònimos e contràrios indicu, indíscia, inditu.

índice , nm: índixi Definitzione tàula de is trataos de is libbros, lista de is argumentos e capítulos cun s'inditu de sa pàgina chi si agatant.

indícu , nm Definitzione cosa chi si narat o chi si giaet a ischire a ccn.; in is libbros, sa lista de is allegas o argumentos cun su númeru de pàgina inue si agatant o cumènciant Sinònimos e contràrios indíscia, inditu, significu Frases sos indicos chi at dadu sunt pretzisos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu indication Ingresu sign Ispagnolu índice Italianu indicazióne Tedescu Angabe.

indidài , vrb Sinònimos e contràrios indetare, indicai.

indídia , nf Definitzione genia de erba prantada po insalada, unu pagu marigosa, a fògias totu bichedhadas Sinònimos e contràrios indívia / ttrs. indíria Terminologia iscientìfica rbzc, Cichorium endivia Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu endive Ingresu endive Ispagnolu escarola Italianu indìvia Tedescu Endivie.

índidu , agt: bínnidu, ínnidu, ínnitu Definitzione nau de logu a pàsculu, chi est chentza pàschiu nudha; nau de bestiàmene, chi est chentza marcau, chentza sinnau nudha o fintzes (si est animale fémina) chi no at mai angiau; nau de un'àtera css. cosa, chi est chentza tocada, chi no ndhe mancat nudha (nau de fémina, chi no at tastau ómine = itl. vérgine); si narat fintzes in su sensu de biancu nidu Sinònimos e contràrios intregu, sintzillu / nidu | ctr. tocadu Maneras de nàrrere csn: anzone biancu ínnidu, pudha ínnida in pumas = biancu nidu, de totunu colore; àrvere í. = àrbure nébida, fintzas chentza tocada a bistrale; baju í. = baju pèrpere Frases sa cussolza est ínnida ◊ piús no truvat como, in sos beranos, su masone a sa ínnida pastura ◊ su crabitu est ancora ínnidu ◊ su mardiedu dh’iant betau a s'ebra índida ◊ is dus cungiaus fuant abarraus índidus finas a tandu ◊ custa síndria est índida, is carrogas no dh'ant ispitzuada 2. cudhu lizu ínnidu Ètimu ltn. nitidus Tradutziones Frantzesu intact Ingresu intact Ispagnolu intacto Italianu intatto Tedescu unberührt.

indienànti indainànti

indiferènte, indiferènti , agt Definitzione chi no faet o no dhue at diferéntzia; nau de su cumportamentu de unu, chi paret de no dh'importare nudha, chi abbarrat fridu fridu.

indifésu , agt: isdifessu Definitzione chi est deasi e bastat, po sèmpere Sinònimos e contràrios assolutu Ètimu itl. indifeso.

indígenu , agt: indízenu Definitzione chi est de su logu, chi dhu'est naschiu.

indígnu , agt: indínniu, indinnu Definitzione chi no est dignu, chi no méritat; si narat fintzes po légiu, feu, e mescamente pagu praghillosu, chi tenet unu naturale pagu ispàstigu, chi no praghet, fintzes traitore Sinònimos e contràrios | ctr. meneschidore Frases deghe o dóighi familias si ant partidu sa Sardigna, de una manera indigna si ndhe sunt fatas pobidhas (F.I.Mannu) Tradutziones Frantzesu indigne Ingresu unworthy Ispagnolu indigno Italianu indégno Tedescu unwürdig.

índigu índagu

indilicàre , vrb Definitzione fàere prus delicau, abbrandhare Frases Geo so Diaulemmesu! - aiat natu indilicanne sa boche Ètimu srd.