A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

indepidài , vrb: indepidare, ingepidai, inghepidare Definitzione pònnere dépidu, fàere bufos, pigare sa cosa de pagare apustis Sinònimos e contràrios | ctr. irdepidare Frases e ita mi depemu, indepidai po ti acuntentai?! ◊ si est indepidau cun fusteti cun totu su dinai chi teniat! ◊ po fai custa domu mi seu ingepidau ◊ ant fatu sas cosas in mannu e si sunt indepidados ◊ is pòberos a bortas s'inghépidant po fàere sa festa (I.Patta) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'endetter Ingresu to run into debt Ispagnolu endeudarse Italianu indebitarsi Tedescu Schulden machen.

indepidaméntu , nm Definitzione su s'indepidare Ètimu srd.

indepidàre indepidài

inderbíe , vrb Definitzione foedhandho de su logu, naschire, pònnere, crèschere s'erba Sinònimos e contràrios erbire.

inderbíu , pps, agt Definitzione de inderbie; nau de logu, de terrenu, chi dhue at erba, chi est bonu de erba Sinònimos e contràrios erbosu, ervoridu, ervudu, imbrebiu Frases sa terra si est totu inderbia.

inderetàre , vrb Definitzione fàere o pònnere a deretu, bene Sinònimos e contràrios adaretzai, acampaniare, acodomai, aconciai, aggheretzare, assantai, assetiai.

inderetúra , avb: adderetura, indiritura Definitzione chentza si firmare in logu e ne pèrdere tempus; si narat puru cun su sensu de ispantu, meravígia Sinònimos e contràrios daretu Frases ge no est bénnia inderetura anch'e mammai! ◊ ligendu is fuedhus "pitiedhedhu, bellixedha, gatixedhu" pentzaus inderetura a "pitiu, bella, gatu": funt difatis diminutivus de custus ◊ a su fogu funt suncurtus inderetura is vígilis ◊ candu arribbat a bidha bèngiat inderetura a domu 2. candu biu unu cani mi morint inderetura is cambas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu directement Ingresu directly Ispagnolu directamente Italianu direttaménte Tedescu unmittelbar.

indéscu , nm Definitzione cosighedha a papare chi si betat a is pigiones po dhos atirare Sinònimos e contràrios esca.

indestràre , vrb Definitzione imparare, giare imparu, abbituare Sinònimos e contràrios addestrare*, imparai Frases si regogliant sos soldados pro los indestrare ca sa gherra no fit agabbada (P.Gajas)◊ sos fizos de su frailalzu fint totu bene indestrados e àbbiles tribagliendhe ◊ cun passiéntzia e amore l'indestrat puru in s'amministrassione de sa domo (Bg.Sini).

indetàre , vrb: inditae, inditai, inditare Definitzione ammostare, fàere a bíere, connòschere, nàrrere comente una cosa est o inue si agatat, fintzes ordinare / i. a ligi = imparare a lèzere (a unu) Sinònimos e contràrios addinnae, ammustrare, assintzare, ingitai Frases a nosu si at inditau sa bia ◊ sos mannos ant ischidu inditare sas régulas pro vívere istimados ◊ bah, inditau a innòi dh'ant! ◊ mi ant inditau unu grustu de murgones ◊ dh'at acumpangiau unu tretu inditendudedhi sa prassigedha 2. su dotori dhi at inditau cussas mexinas ◊ no mi ndi arragodu comenti est inditau su libburedhu Ètimu ltn. indictare Tradutziones Frantzesu indiquer, conseiller, proposer Ingresu to suggest Ispagnolu indicar, enseñar Italianu indicare, suggerire Tedescu zeigen, empfehlen.

indetzísu indecísu

indevinàre indeinàre

indevínzu , nm Definitzione cosa de intzertare, giogu chi si faet, a chie intzertat ite est una cosa, unu contu nau in cobertantza Sinònimos e contràrios abbisabbisa, divinzu, incertu, intzertintzerta, istevíngiu, istinzu, ordivinzu Frases s’indevinzu faghet marghinare sos tzelembros in s’intentu de iscobèrrere sa risposta giusta (Z.Zazzu) Terminologia iscientìfica ggs Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu devinette Ingresu riddle Ispagnolu adivinanza Italianu indovinèllo Tedescu Rätsel.

indevucàre , vrb: irdevucare Definitzione istuvionare, fàere prus tuvuda una cosa coment'e pigandho o bogandho de su fundu, abbasciandho su fundhu Sinònimos e contràrios afungurai, aprofundai, aprofundhire, devucare, irfungudare, istuvucare, stuvonai, stuvulai, tuvucare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu approfondir, creuser, caver Ingresu to hollow out Ispagnolu ahuecar Italianu approfondire, incavare Tedescu tiefer machen, aushöhlen.

índhe , avb, prn: indi Definitzione inditat logu (avb.) pentzau sèmpere coment'e de ue unu o una cosa s'istésiat, cun númene de cosa nada o prus a totu de nàrrere (e chi duncas sighit in sa fràsia): est a dónnia modu raru e agiummai s'impreat solu ndhe, ndi, ne 2, nci Sinònimos e contràrios ndhe 2. indhe dh'iant ispérdia sa púlige Ètimu ltn. inde.

indhèdha , avb: innedha Definitzione logu atesu (pagu o meda) de chie est foedhandho e de chie est iscurtandho, impreau po su istare, abarrare, èssere / pristinnedha! = prestu a un'ala! (peràula pro chitzire su cane) Sinònimos e contràrios abedha, adhadhai, adhae, annedha, atesu, cudhae, cudhàniche, cudhei, inella, inello, inidha, nedha | ctr. acanta, innoce Frases nch'est in cudha bidha innedha ◊ su de èssere indhedha no podet secare s'impinnu de s'amore! 2. si manteniant indhedha dae sos malàvios e dae sas cosas issoro Ètimu ltn. inde illac Tradutziones Frantzesu là, loin Ingresu over there Ispagnolu allá, allí Italianu là, colà, lontano Tedescu dort, weit.

indhenèla , avb Definitzione logu acanta a chie est iscurtandho Sinònimos e contràrios acue, cube, icui, inello, inèlondhe, inguna, inincuni.

indhenòngi , avb Sinònimos e contràrios inongi, innoce.

índi índhe

indiaminàdu , agt Definitzione chi portat dimónios Sinònimos e contràrios indemoniadu*, indiaulau.