A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

iscadèssere , vrb: iscaèscere, iscaèssere, iscaresce, iscarèscere, iscaresci, iscarèsciri, iscarèssere, scadèsciri Definitzione essire o pèrdere una cosa de mente, no àere o pèrdere ammentu; fàere finta de no arregodare una cosa, a manera de no ndhe fàere prus contu / pps. iscaéssiu, iscarésciu / mi est iscarésciu, m'iscarescit = mi ndhe so irmentigadu, mi ndhe irméntigo Sinònimos e contràrios ilmentigare, obbriviri, olvidai, variai | ctr. ammentare, arregordai Frases oe cussa festa ch'est iscadéssia (A.Marceddu)◊ is ogos serraia iscaessenno annos, dies, oras ◊ apustis de duas dís si ndi fut bell'e iscarésciu ◊ apu sonnau de podi sonai iscarescendimia de cudhas dís de morti (G.Manconi)◊ no mi ndhe apo a iscaresce mai! ◊ a bortas m'iscarescit su chi seu narendu ◊ cudha cosa no t’iscarescit mai! ◊ Sambenados e Provèrbios prb: fae bene e iscaescetidhu, fae male e supenitidhu Ètimu spn. escaecer Tradutziones Frantzesu oublier Ingresu to forget Ispagnolu olvidar, descuidar Italianu dimenticare Tedescu vergessen.

iscàdha , nf, nm: iscadhu, scadhu Definitzione su ischedhare, s'abba chi si ponet a ischedhare su pane, s'ischedhadura; genia de imparu po àere provau unu male, unu dannu Sinònimos e contràrios iscadhada, iscadhura, iscalmentu, ischedhadura Maneras de nàrrere csn: fàghere in i. = ischedhare; pane de iscadha = pane ischedhadu; linna de i. = linnighedha fine pro ischedhare Frases si cheres unu tzichi, ndh'apo fatu in iscadha 2. ischis pro cale iscadhu ponent sa bríglia a su cadhu! ◊ cun sos iscadhos chi apo tentu so cuntentu su matessi ◊ prite no andhas a istudiare? iscadhu ti ant fatu, cantecante! ◊ no lu torrat a fàghere ca n'at leadu iscadhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûlé Ingresu price, scalding Ispagnolu agua para dar brillo al pan, pena Italianu scòtto Tedescu Zeche.

iscadhàda , nf Definitzione su iscadhare Sinònimos e contràrios iscadha, iscalmentu, ispràgiu Frases s'iscadhada chi at picau no est cosa de nudha: si l'at a ammentare a tempus meda! Ètimu srd.

iscadhàe, iscadhài , vrb: iscadhare, ischedhare, scadhai Definitzione fàere lúghidu che ischedhu, de ischedhu, genia de faina chi si faet a su pane grussu (ispianada, panischedhu, piu), prus che àteru po is festas: s'isciundhet, fintzes a ispergiadura, a un'ala, apustis cotu, e si torrat a su forru a dhi giare un'aparada a fogu crispu ca dhu faet lúghidu; currègere (o fàere currègere), imparare de unu male, de calecuna cosa chi est costada meda, de unu dannu, po dh'àere provau / iscadhare in conca anzena = cambiare ideas e fàgheres fintzas solu pro ischire chi unu dannu o male l'at proadu àtere, ca ant ischedhadu àteros Sinònimos e contràrios imbridare, làere / iscalmentare, ispreare Frases sa luna est luchente che pane de impinnu iscadhadu (G.Delogu)◊ su pane pro sas festas l'ischedhant ◊ aiat trimbadu e ischedhadu su pane comente fit s'usàntzia antiga 2. cane chi a s'abba calda est iscadhadu fuet a s'abba frisca a perdijinu ◊ pro los iscadhare aiat pessatu de los abbirgontzare in dainnantis de totucantos ◊ sa frunzita de su tempus mi at domau sa carena, ma dego sónnio galu: no b'iscadho! ◊ deo naro ch'ischedhas, si ti cojas! ◊ morzeit sa robba, canes e pastore: pro cussu in conca anzena iscadhat Dore! Sambenados e Provèrbios prb: chie ischedhat in conca sua resessit prus sàbiu ◊ su macu no iscadhat mancu in conca anzena Ètimu srd.

iscadhajonài , vrb Definitzione iscabbúllere (sa lana, is pilos) de sa làdhara, fintzes samunare, petenare is pilos betaos apare, laminare.

iscadhaméntu , nm Definitzione su iscadhare, iscrammentare Sinònimos e contràrios iscadhada, iscadhascione Ètimu srd.

iscadharàre , vrb Definitzione istacare su primu corgiolu de sa nughe, de sa méndhula (chi si tzacat, si aperit candho cumènciat a sicare); tròchere o ispicigare su corgiolu (a is linnas) Sinònimos e contràrios iscogliare 2. sunt sicas chei sos chercos chi iscàdharant sos rajos, candho falant.

iscadhàre iscadhàe

iscadhàre 1 , vrb: scadhiai 1 Definitzione betare, fàere orrúere a unu de su cuadhu; calare o pigare sa padedha de sa trébide Sinònimos e contràrios iscabadhicare, iscadhicare | ctr. acadhai Ètimu srd.

iscadhasciòne , nf Sinònimos e contràrios iscadhada, iscadhamentu Frases s'iscadhascione chi as fatu ti servat de lescione! Ètimu srd.

iscadhàu , pps, agt: ischedhadu, ischedhau Definitzione de iscadhare Sinònimos e contràrios scrammentau, spreau.

iscadhaxólu , nm Definitzione genia de istrégiu de terra Frases coghiat sa cótzula in sa fadhixa e in s'iscadhaxolu Ètimu srd.

iscadhérida , nf Definitzione crachidada, inartada de cúmburos a cropu comente faet a bortas su molente Sinònimos e contràrios cumburada, cumerada, incumerada.

iscadhicàre , vrb: iscadhigare Definitzione betare de cuadhu, calare de cuadhu / conchi iscadhigau = isagherau, chi no faet atentzione Sinònimos e contràrios iscabadhicare, iscadhare 1, iscadhighinare 2. chie rughet dae cadhu si fachet male e restat iscadhicatu! Ètimu srd.

iscadhigàda , nf Definitzione su iscadhigare Ètimu srd.

iscadhigàre iscadhicàre

iscadhighinàre , vrb Definitzione calare o betare de cuadhu; bogare un'arremu de s'annoigadórgiu Sinònimos e contràrios iscadhicare / innoigare | ctr. iscadhichinare Frases Felle, candho dh’at bisa intrandhe a cadhu, dh’at isetada po dh’azuare a iscadhighinare (C.Frau) 2. pro fàghere su saludu romanu, illonghiaiant su bratzu chi pagu bi mancaiat de si ndhe lu iscadhighinare! (U.Curcu) Ètimu srd.

iscàdhu iscàdha

iscadhúra , nf Definitzione su iscadhare, cambiare su cumportamentu po àere tentu dannu Sinònimos e contràrios iscadha, iscalmentu Frases si ndh'at bidu tropu malas de iscadhuras ◊ sas iscadhuras serbiant pacu e ant sichidu a zurare su fartzu ◊ comente cherides chi no tima bidendhe iscadhuras a fitianu?! Ètimu srd.

iscadíre , vrb: scairi Definitzione passare su tempus, bènnere su tempus istabbiliu po calecuna cosa / pps. iscadidu/iu, iscàditu Sinònimos e contràrios scadèssiri Frases cheret pagada sa bulleta de s'abba ca iscadit oe! ◊ est iscàditu su tempus: pérditu su dinare! 2. at codiau unu botedhu de sardina iscadia dae meda Tradutziones Frantzesu échoir, expirer Ingresu to expire Ispagnolu vencer, caducar Italianu scadére Tedescu fällig werden.