A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

lúnis , nm Definitzione prima die de sa chida: no càmbiat de sing. a pl. (su lunis, is/sos lunis) Frases custu mese agabbat in lunis ◊ faghimus custa faina totu sos lunis ◊ dónnia lunis andaus a Santuidu ◊ sa maista candho erribbàt, su lunis, is piciochedhos andhànt a dh’atobiae Terminologia iscientìfica tpc Ètimu ltn. (dies) Lunis Tradutziones Frantzesu lundi Ingresu monday Ispagnolu lunes Italianu lunedì Tedescu Montag.

lunitèdha , nf Definitzione min. de luna, nau de bubburuchedha de ària chi si faet in s'abba Sinònimos e contràrios burbuida Frases dae fundhu de sa funtana si fint pesadas tantas lunitedhas, sighíndhesi a tenea e creschindhe de númeru e mannària Tradutziones Frantzesu petite bulle Ingresu little bubble Ispagnolu gorgorita Italianu bollicina Tedescu Bläschen.

luntanànscia , nf Definitzione su èssere atesu de is cosas s'una de s'àtera Tradutziones Frantzesu distance Ingresu distance Ispagnolu lejanía Italianu lontananza Tedescu Entfernung.

luntànu lontànu

lúntu , pps, agt Definitzione de lúngiri; chi est untu, untinadu Sinònimos e contràrios lúngiu, untinadu, untu 2. cuss'arrogu de civraxu mi dh'apu papau che luntu de meli ◊ fragu de froris nodius losingant càrigas luntas de mucu malu (L.Porceddu)◊ su boscu luntu de línguas de fogu mostat un'arrogu fúmia fúmia ◊ dilicau de cantrexus… si at papau cudha cosa che pani luntu in mebi!

luntúra , nf Sinònimos e contràrios lungidura, ugnidura, untura Ètimu srd.

lúntza lòntza

luntzínu , agt: lunzinu Definitzione nau de ccn., chi no sentit làstima nudha, chi est chentza piedade nudha Sinònimos e contràrios bàrbaru, crueli, disapiadau, incaniadu, isferitzadu Frases fit incaniatu che luntzinu contra a sos animales Ètimu itl. longino Tradutziones Frantzesu inhumain Ingresu cruel Ispagnolu inhumano Italianu inumano Tedescu inhuman.

lúntzu , nm Sinònimos e contràrios foete Frases che a cuadhu chi bogat difetus costumamu de luntzu a ti tocai (Lai).

lunzàna lozàna

lunzínu luntzínu

lúo lú

luónzu , nm Sinònimos e contràrios alluadura, toscadura Ètimu srd.

luósu , agt Definitzione de lua, chi avelenat Sinònimos e contràrios toscosu Frases s'ódiu est una pesta luosa Ètimu srd.

lupàtzu , nm Definitzione aragna o lupu de mare, genia de pische chi podet fàere fintzes de unu metro, bonu meda Sinònimos e contràrios ispirrita, lobina, tràcina Terminologia iscientìfica psc.

lupía, lúpia lóbia

lupinèdha , nf Definitzione genia de erba chi si ponet a ferràina, a erbaju Terminologia iscientìfica rba, Onobrychis viciifolia.

lupínu , agt, nm Definitzione de is lupos, chi est coment'e lupu; basoledhu de aranas, genia de erba chi faet sa tega che a sa fae e sèmenant po che dh'arare in mesu de sa terra po ladamíngiu / l. grogu = creze de erba areste (Lupinus luteus) Sinònimos e contràrios basolugadhinu 1 Frases a candho in Roma sos fizos lupinos sos primos bator surcos ant sestadu s'aradu sardu aiat aradu nessi mill'annos e milli terrinos ◊ sos canes lupinos sunt de timire Sambenados e Provèrbios smb: Lupinu Terminologia iscientìfica rba, Lupinus albus Tradutziones Frantzesu de loup, lupin Ingresu lupin Ispagnolu altramuz Italianu lupino Tedescu weiße Lupine.

lupòni , nm Definitzione una genia de erba chi faet in mare Sinònimos e contràrios caulatzu, latiamarini Terminologia iscientìfica rba, Ulva lactuca.

lúpru , agt, nm Definitzione chi o chie papat meda, a s'airada, che unu lupu Sinònimos e contràrios allambridu, allupidu, inguglione, lurcu, mangiufoni, pasteri.