A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mamadína , nf Definitzione burdàmene, pigionatzos chi bogat sa bide o àtera linna, figighedhos chi no bogant frutu Ètimu srd.

mamadíta , nf: mamedita, mammadita Definitzione mama de late, mamma titedha, sa fémina chi giaet sa tita a súere, su late cosa sua, a unu pipiu angenu (fígiu de tita) Sinònimos e contràrios allatadora, allatarza, allatera, dhedha, dida, mamaditedha, tadàgia Frases sa Sardigna no siat che una mamedita chi is simingionis totus potzant suciai! (F.Locci) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nourrice Ingresu wet nurse Ispagnolu nodriza Italianu bàlia Tedescu Amme.

mamaditèdha , nf Sinònimos e contràrios mamadita.

mamaechèssa , nf Sinònimos e contràrios badàngiu 1, mamasilva, mammelinna Terminologia iscientìfica mt.

mamaesída , nf: mammesida Definitzione linna de ias, genia de linna chi faet a cannàile e si che artzat a is matas a imbodhigadura in su truncu (ma creschet fintzes a tupighedha in mesu de àteras tupas): portat is fògias, chi essint de su cambu a duas impare a bandhas contràrias, betadas a unu e a puntas atundhadas; a logos dhi narant erba cràbina, erba de cannedhus, de coronas, erba de pipas, o fintzas ocru malu Sinònimos e contràrios badàngiu 1, bidebbianca, erbagràbina, ligadorja 1, mammelinna, sfundhabingiadas Terminologia iscientìfica mt, Lonicera implexa Ètimu srd.

mamaesónnu , nf: mammesonnu Definitzione bobboi (mescamente calagasu, fintzes priorissa o segadidus), ingendrau ma ancora dormiu totu imbodhigau in sa napa / èssiri una m. (nadu de unu) = sonnigrosu Sinònimos e contràrios cacaracasu 1, drummiciolu, ghilípuru, mammesonnu, sonnighita Ètimu srd.

mamagàni , nm Definitzione dolore de conca forte chi leat a cucas, a un'ala e àtera de sa conca Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu migraine, hémicranie Ingresu headache Ispagnolu jaqueca, hemicránea Italianu emicrània Tedescu Migräne.

mamàgia , nf Definitzione is cambos noos chi bogat sa bide in beranu, mescamente nau de cussos in prus, de ndhe segare.

mamagiòla , nf Sinònimos e contràrios bellacasu, carravarina, lepilepi, maniposa, pabaritu, pabedha, seisei Terminologia iscientìfica crp.

mamàja , nf: mammaja Definitzione matéria, genia de cosa unu pagu bianca e cagiada chi si podet fàere in freaduras, segadas o tretu infiammau, fata de carre chi morit, mícrobbos, glóbbulos biancos e abbadúgia; tretu de ue s'isterret unu male Sinònimos e contràrios maltza, mammai 1, mammana, matéria, sagna 1 Frases at tripiadu su tzuellu pro ndhe fàghere essire sa mamaja 2. candho istemus siguros de ndhe lu àere moltu in donzi mamaja, su fogu, noche torremus a sa pinneta Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu foyer (d’infection) Ingresu hotbed Ispagnolu foco Italianu céncio, focolàio Tedescu Infektionsherd.

mamajúdos , nm, nf pl: mammajudas, mammazudas Definitzione boghes, gridas de chie tzérriat pedindho agiudu o fintzes po assíchidu; genia de abbrebos, peràulas fortes Sinònimos e contràrios agitóriu Frases sa zente, a s'isparu, si ponzeit a mammajudas: Acudide! Acudide! ◊ ancu ti tuches a fuire a mammazudas! ◊ che fut arruta de cadhu e sa note si che fut ischidada a mamajudos Ètimu srd.

mamàle , agt Definitzione nau de cosa de papare e pruschetotu de frutu, chi est cruo, cruo meda, crú pisai, crú viale; nau de sèmene, chi est naschindho, tzeurrau / si est irmalavidadu mamale = est bénnidu grave meda.

mamaràda , nf: mamarida Definitzione grida, boghe terriandho agiutóriu Maneras de nàrrere csn: mamaridas de bentu = nues fortes de bentu; pesàresi a m. = a boghes, ghetai tzérrius; betare una mamarada a ccn. = ghetai unu tzérriu, pigai a tzérrius Frases isetendhe su babbu, sas criaduras su note si ndhe ischidant a mamarida ◊ bijones malas mi bido in su sonnu: cun s'astrau in palas mi ndhe so ischidadu a mamaridas (Grolle)◊ ti ant a piànghere a làgrimas de fogu, a mamaridas.

mamarèdha , nf Definitzione min. de mama, ma nau prus che àteru tzerriandhodha, in cunfidàntzia e cun ternura.

mamarída mamaràda

mamaròsa , nf Definitzione genia de erba chi si frigat a is casidhos po che fàere intrare aintru s'ischissura de s'abe.

mamarrúju , nm Sinònimos e contràrios alassucru, marrófiu, marrúbiu* Terminologia iscientìfica rba, rbc, Marrubium vulgare.

mamarúcola , nf: mammarúgula Definitzione s'erruca; in cobertantza, su fedighedhu, is figighedhos Sinònimos e contràrios arruga, berruca, cucurra, mamaruga, ruda 1, rugaruga / edora, piciocalla, pitzinnàglia 2. in chéjia bi est tota sa mammarúgula ◊ ohi cussa mammarúgula de pisedhina comente imbrutat su logu!… Terminologia iscientìfica crp.

mamarúga , nf: mammaruga Definitzione s'erruca, genia de bobboi longhitu chi naschit de sa cria chi ponet su calagasu: a bortas pilosu, ponet mescamente a unas cantu erbas e che dhis papat sa fògia modhe (fintzes a is suèrgios faendho sa fògia noa) Sinònimos e contràrios arruga, berruca, cucurra, gremédhiche 1, mamarúcola, ruda 1, rugaruga Frases at dadu a sa mamaruga s'incunza issoro! Terminologia iscientìfica crp Tradutziones Frantzesu chenille Ingresu worm Ispagnolu larva Italianu bruco Tedescu Raupe.

mamasciòla , nf Sinònimos e contràrios cabagasu, carravarina, folacasu, lepilepi, maniposa, marialena, pabedha, seisei Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.