A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

nòda , nf: nota Definitzione sonu e sinnu po sa grussària o finesa chi podet tènnere su sonu, de unu a sete comente s'isterrent in s'erriga musicale (do, re, mi, fa, sol, la, si): segundhu sa 'figura' arrapresentant sa durada diferente de su sonu; su pl. fintzes is istampos de is launedhas / pigai is nodas de ccn. = chircare de assemizare a ccn. Frases unu càntigu prus surdu e prus addasiau si ammódhiat, s'istudat: sceti una noda tremit ancora ◊ lassàdemi a gosare sas notas de sa música chi illébiat s'ànima! ◊ a noda de mediana su sulitu in cuncórdiu sonasta Ètimu ltn. nota Tradutziones Frantzesu note Ingresu note Ispagnolu nota Italianu nota Tedescu Note.

nodadòre nadadòre

nodàgliu , nm Definitzione orrocas, logu de orrosa Sinònimos e contràrios nodale, nodera Frases a intunnu a unu nodàgliu bi aiat unu craticale de chessa (G.Porcu) Ètimu srd.

nodàle , nm Definitzione pedra manna, orroca, nodu Sinònimos e contràrios arroca, nodhule Frases sas puntas de sos nodales chi iscampiabant dae su nibe fint murinatas Ètimu srd.

nodàre , vrb Definitzione cricare su preugu in mesu de is pilos, in conca, limpiare de su preugu Sinònimos e contràrios labare 1 Ètimu ltn. notare.

nodèra , nf Definitzione logu totu nodos, totu arrocas Sinònimos e contràrios arrocaxa, arrochibi, marragiu, nodàgliu, rocàgliu, rocaria, rochedu Frases peri sas noderas paret chi si siant moendhe apustis de millénnios chi sos vulcanos che las ant bombitadas ◊ petzi che sunt restendhe sas noderas, a fortza de fogos ◊ a s'altza e fala, che candho passet in nodera mala, s'ómine sighit a su pesa e rue ◊ aiat fatu cuare su bestiàmene in sas noderas Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu endroit rocheux Ingresu rocky site Ispagnolu peñascal Italianu sito roccióso Tedescu felsiger Ort.

nodète , nm Sinònimos e contràrios ofedhu, nodichedhu Ètimu srd.

nodhúbe, nodhúe nedhúbe

nodhúle , nm Definitzione pedra manna, orroca, nodu de orroca Sinònimos e contràrios arroca, nodale Ètimu srd.

nodhulósu , agt Definitzione chi est totu nodos, nau de linnas Sinònimos e contràrios annuosu, nodosu Frases s'ozastru est una linna nodhulosa Ètimu srd.

nódia , nf Definitzione sa tauledha chi si arreschet in su nasu de is magiolos po dhos istitare.

nodichédhu , nm Definitzione min. de nodu, annoigadura pitichedha; genia de guronedhu chi si format in sa carre Sinònimos e contràrios nuixedhu, ofedhu / morótulu Tradutziones Frantzesu nodule Ingresu nodule Ispagnolu nódulo Italianu nòdulo Tedescu Knötchen.

nodidèsa , nf Definitzione totu su chi est prus ladinu, prus craru, chi risartat, de ccn. o de una cosa Sinònimos e contràrios nodidia Ètimu srd.

nodidía , nf Definitzione su èssere nódidu, connotu, nau de una cosa, de unu; cosa connota Sinònimos e contràrios nodidesa 2. proite nos devimos ismentigare de una nodidia chi nos faghet onore? (G.Chesseddu) Ètimu srd.

nodídu, nódidu , agt: nodiu, nódiu, nóidu, noriu, nótitu, notitu, nótiu, nudiu Definitzione chi est connotu, famau, chi s'ischit; chi est de calidades bonas; su chi praghet de prus, su preferiu, istimau meda Sinònimos e contràrios connotu, distintu, famadu, noditzau / fentomadu, nídidu, signaladu Maneras de nàrrere csn: die nódida = de festa; nodidu a totus = chi dhu scint totus; giúchere una cosa a nótitu = a notu, marcaresila, ammentàrela Frases ciai est nodiu ca est unu bravu giòvunu ◊ custas sunt cosas nódias e sinnaladas ◊ cantant tzivilidades nótias a sos mannos bénnias dae mare e pérdias in caminu (N.Trunfio) 2. no ti apo mai dadu unu fiore, mancu in die nodida pro ammentu ◊ sezis gasi acorrutadas pro calchi bonu maridu o calchi fizu nodidu? ◊ fut totu genti nodia ◊ prenda mia noria, chini ti at aciotau?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu connu, distingué, préféré Ingresu well-known, favourite, valuable, refined Ispagnolu conocido, preciado, distinguido, predilecto Italianu nòto, pregévole, distinto, predilètto Tedescu bekannt, berühmt, Lieblings…

nódinu , agt Definitzione chi est craru, connotu Sinònimos e contràrios ciaru, francu, ladinu, pàdriu Frases mi at a acumpanzare sa nódina lampizada de s'iscórria bostra (G.Delogu) Ètimu srd.

nodíri , vrb Sinònimos e contràrios bídere Frases si ndi fut andau e no si fiat nodiri ◊ osservada de innòi e de ingudheni, ma debbadas: sa domixedha no si nodiat ◊ si poniat a càstiu, po podi nodiri una barchixedha cun d-un'ominedhu in pitzus.

nodischédhu , nm Definitzione min. de nodu 1, orroca pitica Sinònimos e contràrios nodichedhu, noditolu, rochita Frases ti apo connotu fis un'ozastredhu ténneru e bellu in d-unu nodischedhu (L.Marteddu)◊ sa funtana est intro de unu nodischedhu Ètimu srd.

nodísu , nm Definitzione genia de maladia Frases sos porcos moriant de su tropeale, dae su nodisu e dae sa pigota, dae sa bucamala e su fogale (P.Zedda) Terminologia iscientìfica mld.

noditólu , nm Definitzione orroca pitica Sinònimos e contràrios nodischedhu, rochita Frases sa barraca fit imbarada a unu noditolu, mesu cubada dae unu tupale de rubu.