A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

sambràna , nf: cembrana*, sciambrana, tzembrana Definitzione su telàrgiu de linna in costaos e in pitzu de un'apertura; s'arcu in pitzu de is gennas Sinònimos e contràrios bastimentu 1, imbastimentu.

sambúcu sabúcu

samegnínu , agt Definitzione nau de colore, chi est bleu, druchesau, chi assimbígiat a su sàmbene (pistau) Sinònimos e contràrios biaitu, sambíngiu Ètimu srd.

samertzéi samartzéi

sammenàu sambanàu

sàmmene sàmbani

samméntu salméntu

sammesúghe sambesúca

sammúcu , nm, nf: sabucu*, samuca, samucu, semucu, sommucu Definitzione s. mascru, genia de linna chi faet a mata no tanti manna, bogat is cambos noàdiles deretos che canna, no tanti longos, a nodos atesu de calecunu prammu, a meudhu grussu meda e modhe de si ndhe pòdere bogare cun facilidade: faet su frore a bisura de apicone (a paracu apertu apicau), biancu e minudedhu, e cumprit unu frutighedhu a pibionedhos pitichedhedhos (freguledha), niedhu candho est cotu / àtera calidade de s.: s. fémina o burdu o berbechinu, de fragu púdidu = sanchedhu (Sambucus ebulus); s. de cogas = bulàdigu, sambíngiu (Euonymus europaeus); s. de arriu, de frúmene = píbiri sardu (Vitex agnus-castus) Sinònimos e contràrios biriboi Frases sa pértia de su samucu est nuosa, tuvura, a muedhu modhi e grussu, fàcili a dh'istuvionai ◊ tenet is cadenatzas in sa mata de samuca e sos coradhos a s’ispainada… Terminologia iscientìfica mt, Sambucus nigra.

sampunàre , vrb: sapunare Sinònimos e contràrios samunae* Frases cheret fémina nessi a li sapunare su vestire! ◊ s'abba nos at ifustu e sampunau ◊ sampunaiant sos pannos a manu.

samúca, samúcu sammúcu

samunàda , nf Definitzione su samunare Sinònimos e contràrios labada, sapunada, sciacuada Frases dadi una samunada, ca ses totu brutu! ◊ dogni samunada leat su pizu sou Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu passer à l'eau Ingresu wash Ispagnolu lavado Italianu lavata Tedescu Waschen.

samunadòlza, samunadólzu , nf, nm: samunadórgiu, samunadorzu, samunadroxu Definitzione logu ue si sàmunat o fatu adatu po samunare orrobba Sinònimos e contràrios fridadórgiu, labadógiu, sapunadorju, sciacuadroxu Frases preda de samunadolza ◊ est unu samunadolzu ue istant tota die sas féminas cun ispabolzu turmentendhe sos pannos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lavoir Ingresu washhouse Ispagnolu lavadero Italianu lavatóio Tedescu Waschküche, Waschwanne.

samunadòra sabunadòra

samunadòre , agt, nm Definitzione chi o chie sàmunat; istrégiu po ingòllere orrobba a samunare, o fintzes inue si ponet abba po si samunare is manos Sinònimos e contràrios samuneri, sciacuadori / bassina, cóncula 2. passaiat calchi pisedha cun sa broca o su samunadore in conca Ètimu srd.

samunadórgiu, samunadórzu, samunadróxu samunadòlza

samunadúra , nf Definitzione su samunare; fintzes sa cosa (sa malesa) samunada, arrefudu, coígiu / s. de su batu = nau de ccn., isciacuadura fata mali Sinònimos e contràrios illimpiadura, labadura, samunognu, sciacuadura 2. nisciunu iat a bolli cojai una samunadura! Ètimu srd.

samunàe, samunàere, samunài, samunàre, samunàri , vrb Definitzione illimpiare css. cosa cun abba o àteru chi faet sa cosa límpia Sinònimos e contràrios innetare, isciacuai, isciapunare, pulire, sampunare | ctr. allodrigai, imbrutai Maneras de nàrrere csn: samunare in terra = samunare su pamentu; samunàresi sa limba = nàrrere totugantu su chi unu teniat in gana de nàrrere, fintzas faedhendhe male, chentza rispetu; samunaresindhe sas manos (de una chistione) = lassaidha a pèrdiri, lassai de si interessai, lassai andai acomenti bollit andai; samunare in sete abbas, in noe abbas = meda (nau pruscatotu de sa menti, a manera de cambiai s'identidadi, is ideas de unu) Frases est samunendisí is peis ◊ in mesu de duos cambos de arriu bi fint sas perdas de samunae ◊ sàmunache cussu sàmbene dae terra! 2. za si la sàmunat, sa limba, nendhe male de s'unu e de s'àteru!…◊ Pilatu, pro acuntentare sa zente, lis at nadu de ndhe fàghere su chi cheriant e samunadu si ndhe at sas manos ◊ in sete abbas lis sàmunant sa mente chi siant in Sardinna furisteris! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu laver Ingresu to wash Ispagnolu lavar Italianu lavare Tedescu waschen.

samunéri , agt, nm Sinònimos e contràrios samunadore Frases at prugau, iscartandho su méngius fiore che s'undha samunera (I.Patta) Ètimu srd.

samunógnu, samunónzu , nm Definitzione su samunare Sinònimos e contràrios illimpiadura, labonzu, samunadura, sàpunu, sciacuadura / bocada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lavage Ingresu washing Ispagnolu lavado Italianu lavàggio Tedescu Waschen.