Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abburrúntu , nm Definitzione briga chi si giaet a unu, su abburruntare Sinònimos e contràrios afetuada, apoboretada, bria, certu, missamanu Frases su físsiu est prus malu de s'abburruntu e isse, perrigónchinu, sighit a bufare, paret chi sa fémina apat faedhadu a su muru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche Ingresu reproof Ispagnolu reproche Italianu rimpròvero, biàsimo Tedescu Vorwurf, Tadel.

aciociàda , nf Sinònimos e contràrios abbruncu, abbucamentu, aciocada, bria, certu, inzemu, ispórchidu, surra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche Ingresu rebuke Ispagnolu reproche Italianu rimbròtto Tedescu Verweis.

aciótu , nm: atzotu Definitzione aina po iscúdere fata totu a tiras longas de corria, ma prus che àteru su cropu de s'aciota, su aciotare; a logos, atzotu est sa candhelita de s'abrutzu e fintzes de su chibudhone; in cobertantza, sa briga o sa pena chi si giaet a unu / a. de pedhi, de cagnu, po cuadhus Sinònimos e contràrios aciota / aciotada / aciociada Frases cudha fémina cristiana dh'ant cundennada a is aciotus ◊ ndi essit de s'inserru e no timit aciotu ◊ chi ti cassant, a tui, un'aciotu no ti at a mancai! 2. atzotu lu narant a sa canna noa e modhe de s'almutzu ◊ su chibudhu mascru poltat s'atzotu Ètimu spn. azote Tradutziones Frantzesu reproche, punition Ingresu reproach, punishment Ispagnolu azote, castigo Italianu rimpròvero, castigo Tedescu Vorwurf, Strafe.

afetuàda , nf Definitzione su chi si narat a briga a un'àteru, o fintzes paribari, po cosa male fata, ma podet èssere fintzes su chi si narat a difesa de ccn. Sinònimos e contràrios abburruntu, atzúrridu, certu, murrúngiu Frases mi at istunigadu s'ortu cun sos fiados e li apo fatu s'afetuada (G.Ruju)◊ nonna mi at fatu s'afetuada ca no bi so andhada addaghi at lómpidu sos annos ◊ nos amus fatu s'afetuada pari pari e semus torrados a su sólitu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche, éclaircissement Ingresu rebuke, exclamation Ispagnolu reproche, aclaración Italianu rimpròvero, chiariménto Tedescu Vorwurf, Erklärung.

aféu , nm Definitzione cosa chi si narat o chi si faet coment'e brigandho o faendho a bregúngia a unu, o fintzes coment'e bregúngia o duritu chi si sentit; a logos est s’ingiúliu o paranúmene Sinònimos e contràrios afrenta, afrontu, aggràbiu, aggrau, innóriu, inzenza / annomíngiu Frases su piús crudele afeu sufro pro no ti lassare ◊ lu ponent in afeu: iscuru a chie est male afortunadu! ◊ cun tristura in custa badhe de afeu passat su cristianu 2. mi lasso s'oltu meu abbutinare: - a bi lu dennegare ndh'apo afeu (Zicconi Tanchis) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche, blâme Ingresu blame, reproach Ispagnolu reprensión Italianu rinfàccio, biàsimo Tedescu Vorwurf, Tadeln.

apoboretàda , nf: pabarotada Definitzione cosa chi si narat po avertimentu, comente e a briga a ccn. Sinònimos e contràrios abburruntu, atzúrridu, bria, missamanu, rimbicu Frases est meda fissiosa e isalimentada, no ti artzat mancu de cristas si tue la cuntristas cun s'apoboretada (G.Ruju) Tradutziones Frantzesu reproche Ingresu recall, reproach Ispagnolu reproche, reprensión Italianu rimpròvero, biàsimo, richiamo autorévole Tedescu Vorwurf, Verweis.

atzúrridu , nm Definitzione boghe o cosa chi si narat a briga Sinònimos e contràrios abburruntu, afetuada, apoboretada, rimbicu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cri, reproche Ingresu shout, reproach Ispagnolu grito, reproche Italianu grido, rimpròvero Tedescu Verweis.

ifachílliu , nm Definitzione su afachilare, totu su chi si narat brigandho e faendho a bregúngia a unu Sinònimos e contràrios ifachilliadura, isvàpiu Frases chi nemos apet de si ndhe rídere, de tene, e ne de ti fàchere ifachíllios! ◊ custu no l'at pótiu bajulare e rispondhet a tostu a s'ifachílliu de su maridu ◊ a cussos ifachíllios li rispondhet: Aggai s'isposu tuo est mezus de su meu?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche Ingresu reproof Ispagnolu reproche Italianu rinfàccio, rimpròvero Tedescu Vorwurf.

istrónciu , nm: istrúnchiu, istrúnciu, istrúntziu, strúnciu 1 Definitzione cosa chi si narat a s'àteru coment'e a briga, a murrúngiu, a iscontróriu; fintzes atzione chi si faet a malu crabbu / tirada a i. = a corpu Sinònimos e contràrios bria, certu, isvàpiu Frases a su pipiu dhi ammancant is istrúncius de su babbu ◊ no dhu pighit a istrónciu, su fillu, gei dhu bit ca est iscónciu! ◊ cussu est a istrúnchios, inchietu! ◊ poite mi arresponnes a istrúntzios? 2. una tirada a istrúnciu e adiosu a is butonis de is prantalonis! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche Ingresu reproach Ispagnolu reproche Italianu rimpròvero Tedescu Vorwurf.

rimbícu , nm: rumbicu Definitzione su rumbicare Sinònimos e contràrios afetuada, apoboretada, atzúrridu, missamanu, refàciu Frases su giòvanu fit contendhe de sos rimbicos de su diretore ca nachi fit istudiendhe pagu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu reproche Ingresu reproach Ispagnolu reproche Italianu rimpròvero, rinfàccio Tedescu Vorwurf.