tzurríta, tzurrítu , nf, nm Definitzione min. de tzurra 1, sa trota pitichedha Sinònimos e contràrios groli, odhiolu, seju 1, sodhiscu, trotischedha Tradutziones Frantzesu alevin de la truite Ingresu alevin Ispagnolu alevín de la trucha Italianu avannòtto della tròta Tedescu Forellefischbrut.

ungiudu , agt, nm: ungrudu, ungudu Definitzione nau de ccn., chi portat ungas, nau in su sensu chi acostumat a pinnigare cosa angena, a furare Sinònimos e contràrios aungiadu, francudu / arpiadori, arrapiante, furànciu, mostrengheri, scabeciadori, ungrilongu / cdh. ugnutu Sambenados e Provèrbios smb: Ugnutu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu onglé Ingresu clawed Ispagnolu largo de uñas Italianu unghiuto Tedescu mit Nägeln ausgerüstet.

usciadína, usciadínu , nf, nm: usciadrina, uscradina, uscradinu, uscratina Definitzione erba, frore de Santa Maria o de Santu Zuvanne, genia de erba linnosa, fragosa meda (dhi narant fintzes nusca càssias ca no lassat pònnere sa tega a s'orrobba chistia): est fine, bona po allúere fogu, auscare porcos, e fintzes coment'e meighina po prus de unu male; linnighedha fine po auscare / uscradinu de porcu = billóteri, una calidade de cardu (Dipsacus fullonum); pingu de usciadinu = fragu de uscradura Sinònimos e contràrios abbruschiadinu, alchemissa, alluevogu, calecasu, mortidhus, muntedhos, murgueus, simu / cdh. usciatinu Frases betat manu a su porcu e mancu músciat, li fichit su puntzone, a s'usciadinu ponet fogu e in d-unu sinnu l'úsciat (Piras)◊ sos pitzinnos ghiravant s'usciadina pro usciare su porcu Terminologia iscientìfica rbl, rbc, Helichrysum italicum Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hélichryse, éternelle Ingresu everlasting flower, live-ever Ispagnolu sol de oro, siempreviva amarilla Italianu canapìcchia Tedescu Sonnengoldblume.

, nm: giú*, zubu, zuo, zuvu Definitzione loba de boes domaos chi si ponent imparre po tirare su carru, s'arau o àteru / min. zuvitu, pl. zuos Sinònimos e contràrios ciuntu Frases aiat imparatu deretu a cropare su zuvu a su zuvale ◊ sas campanas che las ant antziadas a campanile chin duos zubos totu galavera ◊ su sero est torradu su maridu cun d-unu carru de paza pro su zuo Tradutziones Frantzesu une paire de bœfs Ingresu yoke oxen Ispagnolu yunta de bueyes Italianu còppia di buoi Tedescu Ochsenpaar.

zúnta , nf: giunta* Definitzione is manos postas impare cun is pódhighes bene acostios apare coment'e a fàere una conchedha o cíchera a pigare cosa; sa cosa chi cabet in is manos postas deasi Sinònimos e contràrios farrancada Frases dàemi una zunta de méndhula, de olia, de cariasa ◊ leare sa cosa a zuntas ◊ in sa funtana at bufadu s'abba a zuntas ca no bi aiat isterzu a umprire Tradutziones Frantzesu creux de mains Ingresu double-handful Ispagnolu hueco de la mano, almorzada Italianu giumèlla Tedescu zwei Handvoll.

zúra , nf, nm: giua 2, zuru 1 Definitzione orrugu de terrenu cumonale giau a prènnere a ccn.; tretu de terrenu piticu, mescamente po fàere domo; tretu fintzes ananti de domo, in s'orruga, orruga etotu, e a logos fintzes leada, su logu / essire dae z. = (in cobertantza) esagerare Sinònimos e contràrios iscaparrone Frases fint brigandhe binti annos pro una zura 2. sa Comuna at dadu totu zuras de batoschentos metros pro si fraigare sa domo 3. donzunu si mundhat sa zura sua e gai sa carrela abbarrat neta ◊ su sero primu de mesaustu, sos ómines in bidha giughent a codhu in sos zuros piús antigos sos Tres Candhaleris 4. sont ridendhe pro sos istorodhos chi ant intesu, ma totu abbarrat intro de sas zuras de su rispetu Tradutziones Frantzesu lot de terrain Ingresu lot Ispagnolu parcela de terreno Italianu lòtto di terréno Tedescu Parzelle.

«« Torra a chircare