Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

atabàzu , nm: atamàzidu, atamazu Definitzione avolotu e moida, sonos a meda Sinònimos e contràrios atacazu, carralzu, chimentu, mamudinu, tifitanu Frases sa bama est in atamazu, recuindhe ◊ s'atamazu de su bentu indrughet sos ozastros muilanne ◊ candho si pesaiat s'atamazu fint órulos, colpos, tichírrios e piantos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tapage Ingresu uproar Ispagnolu estrépito, jaleo Italianu strèpito, chiasso Tedescu Lärm.

atàviu , nm Definitzione boghes, tzarra, movimentu Sinònimos e contràrios abbalàviu, atrúdhulu, fazellu, pedighinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitation, affairement Ingresu uneasiness, fuss Ispagnolu jaleo, ajetreo Italianu irrequietézza, affaccendìo Tedescu Ruhelosigkeit, Überbeschäftigung.

bacànu , nm Definitzione moida meda o avolotu chi faet gente chi foedhat a tzérrios, e si movet, e faet isciorrocu Sinònimos e contràrios biuldu, carralzu, intrígliu, strebessu, tréulu / cdh. intirruzu | ctr. assébiu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu vacarme, tapage, chahut Ingresu row Ispagnolu alboroto, jaleo Italianu baccano Tedescu Lärm.

biliúldu, biliúrdu , nm: buliurdu Sinònimos e contràrios biuldu, carralzu, strebessu Frases a fortza de rustaza, istrale e picu cun tota calma o forte buliurdu s'ortu s'est fatu de frútules ricu (S.Casu)◊ ant postu su boliurdu in sas pijas de s'ànimu pro nàrrere a sos àteros sa grandhesa chi s'ómine costoit in su coro Tradutziones Frantzesu vacarme, tapage, chaos Ingresu uproar Ispagnolu estrépito, jaleo, alboroto Italianu strèpito, caos Tedescu Lärm, Wirrwarr.

biúldu , nm: biurdu Definitzione burdellu mannu de tzérrios e sonos Sinònimos e contràrios biliuldu, carralzu, chichígliu, intrígliu, strebessu Frases est unu veru biurdu, una Babbele! ◊ cagliados istent sos cantadores, sentza pònnere tantos biurdos ◊ sas mérulas sont assuconatas dae su biurdu de sa tzente ◊ intendho biurdu de proja Tradutziones Frantzesu vacarme, tapage, chahut, fracas Ingresu uproar Ispagnolu alboroto, jaleo Italianu baccano, strèpito Tedescu Heidenlärm.

cífiri , nm: tzífiri Definitzione su chimentu o burdellu chi si faet divertindho; dannu chi si faet chentza giare atentzione Sinònimos e contràrios bodas, falóldia / desacatu, desatinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bombance, dégât Ingresu good fun Ispagnolu jaleo, parranda, desatino Italianu baldòria, malèstro Tedescu Lustigkeit.

pilísa , nf, nm: pilisi, pilissu, pilisu Definitzione genia de aina po murigare su late cagiau po dhu fàere a casu; in cobertantza, avolotu, burdellu chi si ponet po calecuna chistione Sinònimos e contràrios mórica / abbatúliu, abbolotu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu, tzirilotu Frases cun su pilisi si mórigat su lati in su cadhàrgiu ◊ preparabat istèrgios pro múrghere e pilisos pro pilisare su late cracau ◊ teniat unu grandhe pilissu de illione ◊ bi at abbarrau intro de sa murghiola unu pilisu de gheníperu 2. in mesu de su pilisu de sa festa, issa si che intrabat a crésia a precare ◊ candho beniat s'isetore, unu tempus, fit pilisu malu pro sa zente, balla! ◊ fint totu in pilisu, candho s'intendhent sas boches: Sunt arribbandhe sos isposos! ◊ sa domo est in pilisu ca no bi at it'e manicare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émoi, tumulte Ingresu turmoil Ispagnolu alboroto, jaleo Italianu subbùglio, tumulto Tedescu Aufruhr, Tumult, Getümmel.

tifitànu , nm Definitzione faghevaghe, fragassu, moida, genia de sonu a meda, a carraxu Sinònimos e contràrios abbatúliu, abbolotu, atabazu, atutina, mamudinu, pilissu, sciumbullu, stragambullu, trambullu, tremutu Frases a tantu tifitanu e abbolotu su mortu abberit s'oju, dat su túnciu ◊ est gustu meu bídere sos pitzinnos cúrrermi fatu a giogu e a pelea, a tifitanu dai chea in chea, pro sa bellesa mia cantendhe innos (P.Casu)◊ iscuadríglias de aeroplanos sunt a s'andhalitorra a tifitanu postu Ètimu cdh. tifitanu Tradutziones Frantzesu vacarme Ingresu uproar Ispagnolu estrépito, jaleo Italianu strèpito, tumulto Tedescu Lärm.

tzibidómine , nm Definitzione avolotu, tréulu mannu de gente meda Sinònimos e contràrios abbolotu, trepógliu, trobbuscàmene Frases bi aiat unu tzibidómine chi a mie aiant agabbatu de m’iscorriolare sa túnica chi giuchia (A.Pau) Tradutziones Frantzesu cohue Ingresu turmoil, confusion Ispagnolu jaleo Italianu parapìglia Tedescu Durcheinander.