abborrigàda , nf: abburricada,
burrigada* Definitzione
brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo
Sinònimos e contràrios
ghelea,
molentada,
tontesa
Frases
fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori)
Tradutziones
Frantzesu
sottise,
bêtise
Ingresu
bad joke
Ispagnolu
borricada
Italianu
brutto schérzo,
spropòsito
Tedescu
schlechter Scherz,
großer Fehler,
Dummheit.
brúglia , nf: brulla,
búrula Definitzione
cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu; cosa nada chentza èssere, ma po cullonare, a giogu / min. brulleta, brullita, brullighedha
Sinònimos e contràrios
badalocu,
bischíglia,
búglia,
ciacota,
ciasca,
cistu,
coglionella,
tzigota
/
cdh. búrrula
Maneras de nàrrere
csn:
brulla bíschida = grai, chi ofendit puru; poderai, agguantare sa b. = lassàresi fàghere sa brulla chentza si ofèndhere; leare a unu a brullas = a manera de dhu ingioghitai, de dhu fai a arriri; leare una cosa a b. = chentza bi crere, chentza li dare importu; intrai in b. = istare a sas brullas, baliare sas brullas e fàgherendhe puru; nàrrere sa veridade in brulla = brullare ma nendhe sa veridade etotu a manera chi s'àteru no si ofendhat; fàghere cosa a brulla = brullendhe, cherindhe brullare (ctr. abberu)
Frases
issa puru ciai est tropu chíschina, no poderat mancu una brulla! ◊ arratza de brulla chi l'at zogadu, su sonnu!…◊ cun sas brullas tuas mi ch'est colada s'ora! ◊ bae chi no est abberu, cussu, ti l'ant nadu a brulla! ◊ chini non bàliat brulla no intrit in giogu!
2.
no ti la les a brulla ca est cosa grave! ◊ brullighedha, gai, chi l'ant fatu…, azummai l'aiant mortu! ◊ brulla lu cres, tue, su dannu chi ant fatu!…◊ una brulla ti fatzu e un'ogu ti ndi bogu
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie
Ingresu
joke
Ispagnolu
broma
Italianu
schérzo
Tedescu
Spaß.
bufónu , nm Definitzione
su bufonare; unu chi totugantos pigant a befa
Sinònimos e contràrios
bufonadura,
befa,
ciasconu,
cionfra,
mofa
Frases
nos at nadu una fàula e como narat chi fit pro bufonu!
2.
prima fit unu de sos menzus, ma como est su bufonu de totu su logu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie,
badinage
Ingresu
jest
Ispagnolu
broma
Italianu
schérzo,
cèlia
Tedescu
Scherz.
búglia , nf: búlia Definitzione
cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu; cosas chi narant chentza chi siant berus / min. buglita
Sinònimos e contràrios
badalocu,
bischíglia,
brúglia,
ciacota,
ciasca,
cistu,
coglionella,
tzigota
Maneras de nàrrere
csn:
búglia cana, bíschida = brulla manna, mala, giogu de martzocu, ghelea; ómine de búglia = brullanu
Frases
no mi at a fàghere una búglia de padre chircante, no?! ◊ su molinu betzu no fit ebbia logu de fadiga, ma de rotólliu ue pro búglia innotzente si riiat isetendhe a maghinare ◊ mai si est annuzadu pro sa búglia, isse
Ètimu
ctl.
bulla
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie,
raillerie
Ingresu
joke
Ispagnolu
broma
Italianu
schérzo,
corbellatura
Tedescu
Scherz.
ciacòta , nf, nm: ciacotu,
giocotu,
tzacota Definitzione
grandhe ispàssiu, befa de erríere meda, bregúngia, cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, po dhu ibregungire; papada manna / fàghere a unu a ciacota = pistàrelu faghíndhelu a befe, abbirgonzare
Sinònimos e contràrios
allera,
arréula,
atrecu,
befa,
ciasconu,
cionfra,
deleu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
mofa,
siera
/
badalocu,
bischíglia,
brúglia,
ciasca,
cistu,
inciascu,
tzigota
/
rebbota
Frases
de tue si faghent ciacota ◊ oh fiza, cumportada ti ses che alivesa in vista a totu: ti esseras retirada pro no dare unu símile ciacotu!
2.
custos giòvanos gighent s'ànima a tzacota e cantant solu candho sunt bufados
Ètimu
spn.
chacota
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie
Ingresu
joke
Ispagnolu
mofa
Italianu
bèffa,
schérzo
Tedescu
Streich,
Scherz.
ciascónu , nm Definitzione
su ciasconare
Sinònimos e contràrios
bufonadura,
bufonu,
ciacota,
ciasca,
ciaschiamentu,
ciasconella,
inciascu
Frases
totu su chi ti at nadu babbu tou l'as leadu a ciasconu: est tempus chi càmbies! ◊ est passadu su tempus aspru e duru subra de su mundhu pienu de ciasconu ◊ issos ant cumpresu su ciasconu e no ndhe tenent zelosia si ti apo nadu bellu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dérision,
plaisanterie
Ingresu
derision
Ispagnolu
escarnio,
mofa,
broma
Italianu
diléggio,
derisióne,
schérzo
Tedescu
Verspottung.
coglionèlla , nf Definitzione
cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, a giogu
Sinònimos e contràrios
badalocu,
bischíglia,
brúglia,
brullaria,
ciacota,
ciasca,
cistu,
tzigota
/
cdh. cugliunella
Frases
sos cumpanzos mi naraiant gai pro coglionella
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie
Ingresu
joke
Ispagnolu
broma
Italianu
corbellatura,
burla,
schérzo
Tedescu
Spott,
Scherz.
cogliónu , nm: collonu,
collunu Definitzione
cosa (fàula) chi si narat o chi si faet po pigare in giru, po fàere una brulla, ma fintzes ingannandho s'àteru po su malu / sa die de su collonu = prima die de abrile, candho si narant fàulas a brulla
Sinònimos e contràrios
coglionadura,
coglionella
/
cdh. cugliunu
/
ingannia,
trampa
Frases
ti portant a risu e coglionu ◊ no est abberu cussa cosa: ti lu tent àere nadu in collonu
2.
mi l'ant fata in collonu a mi fàghere frimmare cudhu pabilu, ca nachi fit una cosa e fit un'àtera, e deo chentza ndhe cumprèndhere!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie,
moquerie
Ingresu
mockery
Ispagnolu
broma,
mofa
Italianu
fregatura,
burla,
schérzo
Tedescu
Betrug,
Scherz.
ghelèa , nf Definitzione
brulla mala, befa, giogu de martzocu; su burdellu chi si faet in logu de festa; genia de trumentu po ccn. cosa / a ghelea = in ziru
Sinònimos e contràrios
befa,
belea,
bergugna,
gherda 1,
isfrorígiu
/
carralzu
/
matratamentu
Frases
ant fatu sa ghelea de lu bèndhere a sa zustíssia, su bandhiu ◊ si, comente tzapadu ant sa manta, tzapadu aiant sa pessone mea, za mi l'aiant fata sa ghelea! (A.G.Solinas)◊ fit una ghelea chi li fint fachendhe pro illudratzare su lumen suo ◊ sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade ◊ li apo cumbinau una ghelea chi si ndh'at a ammentare pro cantu durat!
3.
Elias si l'intendhiat cun sa connada, ma custa ghelea no podiat istare sèmpere cubada
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie de mauvais goût
Ingresu
bad joke
Ispagnolu
broma pesada
Italianu
brutto schérzo
Tedescu
schlechter Scherz.
trèta , nf Definitzione
brulla, funtzione mala, fata chi ofendhet, dannu, unu pagu coment'e traitoria chi s'àteru no si podet ibertare
Sinònimos e contràrios
estremagiogu,
ingànniu,
trampa,
trastamèngia
/
abborrigada
Frases
su santu est istrammancau po treta de cussus ◊ sa treta de s'incasada pitzigada si dh'iat una fémmia chi dhui aiat me in cussa cambarada ◊ cumandendimí a dedí e a denoti sentza de mi giai mancu unu giantésimu, própiu a imi depiat fai custa treta?! ◊ bollu connosci sa treta cuada chi ndi furat su pani a is fradis mius ◊ mischina, ge no nd'at a fai calincuna treta maba?! ◊ arratza de treta de dhi fai, tui puru, agiummai no torrat in trassa de s'atzíchidu!
2.
cun totu custu chi apo tentu de fàghere no apo àpidu sa treta de essire mancu a sa gianna!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
embûche,
plaisanterie de mauvais goût
Ingresu
ambush,
bad joke
Ispagnolu
treta
Italianu
insìdia,
brutto schérzo
Tedescu
Hinterlist.