alchítu , nm Definitzione min. de alcu, arcu piticu Tradutziones Frantzesu petit arc Ingresu small arch Ispagnolu arco pequeño Italianu archétto Tedescu kleiner Bogen.

altarítu , nm: artaritu Definitzione min. de altare, artare minore, su chi faent inue si firmat sa crufessone, passandho passandho in is orrugas; logu adatu po arrimare cosa (es. is màrigas) 2. unu cassadori po s'ibasai iat postu in pissu de un'artaritu su sirboni mortu chi portàt a pala Tradutziones Frantzesu petit autel Ingresu small altar Ispagnolu altar menor Italianu altarino Tedescu kleiner Altar.

apítu 1 , nm Definitzione logu in sa domo, aintru o fora, a ue si essit Sinònimos e contràrios ciapitu, cortita, passadissu Frases su bachile, s'apitu e s'arzola fint s'iscàsciu de sa zente (B.Truddaju) Terminologia iscientìfica dmo Tradutziones Frantzesu cour Ingresu little yard Ispagnolu patio, corral Italianu cortilétto Tedescu kleiner Hof.

archète , nm: architu Definitzione arcu minore o cosa fata a bisura de arcu; aina po piscare coradhu / èssere de archete (nau de ccn.)= àere àlchida, àrchidos, fortza Sinònimos e contràrios archizone 2. apo sos annos mios ma so de archete! Sambenados e Provèrbios smb: Archittu, Architto Terminologia iscientìfica dmo, ans Ètimu ctl. arquet Tradutziones Frantzesu petit arc Ingresu small arch Ispagnolu arco pequeño Italianu archétto Tedescu kleiner Bogen.

arvurítu , nm Definitzione min. de àrvure, matighedha, mata pitica Sinònimos e contràrios arbulítzulu, arburedha, matixedha, piantone 1 Tradutziones Frantzesu petit arbre Ingresu sapling Ispagnolu arbolillo Italianu alberèllo Tedescu kleiner Baum.

assabédhu , nm Definitzione gancitu po cannacas, cadenas, asas, fintzes po limbatzu de is sonàgias Sinònimos e contràrios gantzitu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petite agrafe Ingresu small hook Ispagnolu ganchete, corchete Italianu gancétto Tedescu kleiner Haken.

assaédhu , nm: assedhu Definitzione tacita o turnu, genia de ferru (o àteru) tundhu e curtzu chi permitit a duas cosas intradas apare de girare, de fàere giogu (ma si ndhe ponet fintzes in su giuale po arrèschere is loros) Sinònimos e contràrios asciedha, ispículu / ossiedhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit pivot, petit tourillon Ingresu small pivot Ispagnolu pernio Italianu perniétto Tedescu kleiner Zapfen.

barríta 1 , nf Definitzione min. de barra 1: genia de ferru chi si faet iscúrrere aintru de lórigas o guidas po serrare un'apertura o parte de un'apertura Sinònimos e contràrios barcioni, passadore 1, passante 1 Tradutziones Frantzesu petite barre, câble Ingresu little bar Ispagnolu barrita Italianu spranghétta Tedescu kleiner Riegel.

bigaròne, bigaròni , nm Definitzione currente, biga prus pitica e prus fine chi si ponet de una biga a s'àtera in sa teulada; in su telàrgiu, donniunu de is duos tacheris Sinònimos e contràrios currente 2, listellu, tzivina 1 Frases sa trae maistra e sos bigarones Tradutziones Frantzesu soliveau Ingresu rafter Ispagnolu vigueta Italianu travicèllo Tedescu Deckenträger, kleiner Balken.

borrícu , nm: burricu, burrincu Definitzione animale mannu, de sa matessi genia de su cuadhu, ma de carena meda prus pitica, giua a pilos prus curtzos, a origas mannas, unga totu a unu, de naturale unu pagu tostorrudu, pesau e domau po si ndhe serbire a trebballare, cicire a cuadhu, carrare cosa: arratza distinta su b. sardu, de carena pitica (prus che àteru in colore de castàngia, ma agiummai biancu in bentre), e mescamente cussa de s'ísula de S'Asinara, areste e de intina biancu deunudotu; nau a befa, chie no atuat a sa cosa, no pentzat, e tocat sèmpere a si dha nàrrere Sinònimos e contràrios àinu, burràgliu, burriolu, cocinedhu, cocitu, cotzi, mobenti, poledhu, uncónchinu / pudhérigu Frases burrincu dhu tenit a víssiu a mossiai ◊ tue ti ndhe riaias, isconculendhe che a su burricu! ◊ su burricu pistincat sa coa e is ogus po istesiai sa musca ◊ insèdhadi su borricu e fala a bidha! 2. tui e sa burrica de gomai… duas! Sambenados e Provèrbios prb: a isciacuai sa conca a su burricu si nci perdit tempus e saboni Terminologia iscientìfica anar, anall, equus asinus Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu bourrique, ânon, bourricot Ingresu ass Ispagnolu borrico Italianu somaro, asinèllo Tedescu Esel, kleiner Esel.

bratzichédhu , nm Definitzione min. de bratzu, bratzu de pipiu Sinònimos e contràrios bratzitu Tradutziones Frantzesu bras Ingresu little arm Ispagnolu bracito Italianu braccino Tedescu kleiner Arm.

brughíta , nf Definitzione greme piticu Sinònimos e contràrios bermighedhu, bermizolu Sambenados e Provèrbios smb: Brughita, Brughitta Tradutziones Frantzesu vermisseau Ingresu small pretty worm Ispagnolu gusanillo Italianu vermiciàttolo Tedescu kleiner Wurm.

brúgula, brúgura , nf: búlgula, búrgula Definitzione genia de essidura pitichedha in sa pedhe (e fintzes neu); nau in cobertantza, neghe, difetu / no bi at, no bi at restadu una b. = nudha Sinònimos e contràrios buizola, burbuja, malcitu / ampístula, brussedha, caigioni, dolimazosa, frusca, fruscedha, pabedha 1, sembu 2. pro che leare s'errore e redímere sa zente mortu est subra sa rughe chena búrgula e neu ◊ su logu est netu che istedhu: no che at una búrgula! Ètimu itl. brùcola Tradutziones Frantzesu acné, bouton, furoncle Ingresu acne Ispagnolu acné, grano Italianu acne, foruncolétto Tedescu Akne, kleiner Furunkel.

brúscula , nf: búscula Definitzione pedrighedha pitica, arenighedha Sinònimos e contràrios bríscula, brusca* 1, pedrighina, pedrischedha, perdixedha Frases bètalis una brúscula a sas berbeghes, pro las furriare! Tradutziones Frantzesu caillou Ingresu pebble Ispagnolu piedrita Italianu sassolino Tedescu kleiner Stein.

bubbulíche, bubbulícu , nm Definitzione unu tantighedhu, pagu, crocoledhu, su tanti chi podet càbere in buca, nau de cosa a bufare; fintzes moida de cosa budhindho Sinònimos e contràrios bucada, gropu, ingullida, intullada, ticada, tichedhu, tirone, tumata 1 / cróculu, gurgúlliu Frases ndhe picat unu bubbulicu in buca, pro l'assazare ◊ bibíebbos unu bubbulicu de abbardente! Tradutziones Frantzesu petite gorgée Ingresu small sip Ispagnolu sorbo Italianu sorsettino Tedescu kleiner Schluck.

cadreèdha , nf Definitzione min. de cadrea, cadira pitichedha (sa de duas /e/, cussa de su sufissu, no s'intendhet e po cussu su foedhu est fintzes iscritu cun d-una sola)/ min. cadredhutza Sinònimos e contràrios cadreighedha, catriedha Frases intro a coghina e mi tratenzo solu cun d-una cadredhutza iscarrugada (P.Zenzero) Tradutziones Frantzesu petite chaise Ingresu small chair Ispagnolu sillita Italianu seggiolina Tedescu kleiner Sthul.

cadreighèdha , nf Definitzione min. de cadrea, cadira pitichedha Sinònimos e contràrios cadreedha Tradutziones Frantzesu petite chaise Ingresu small chair Ispagnolu sillita Italianu seggiolina Tedescu kleiner Stuhl.

cagazechínus , nm Definitzione si narat de ómine bàsciu e male fatu Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu trapu Ingresu short and badly formed man Ispagnolu achaparrado Italianu caramógio Tedescu kleiner und schlecht gewachsener Mann.

caistèdha , nf, nm: canestredha, canistedha, canistedhu, canistredha Definitzione de s'istrégiu de fenu (est fata de iscaria), est cussu a costaos bàscios e piticu (unos barantas centímetros de diàmetru) impreau a pònnere prus che àteru cosa de papare, fintzes in mesa (es. su pane) Sinònimos e contràrios cherrighedha, palinedha, palini, pobinu Frases pone duos orzatos in sa caistedha ca immurzamus! ◊ pitzinnu minore ma, si li bocas canistedha, sa parte sua si la fachet che pessone manna! ◊ assupreint sas féminas a ndhe acabidare in cólvulas e canistredhas piatos, istelzos, pane e dulches restados Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu corbeille, manne Ingresu small basket Ispagnolu panero Italianu canestrino Tedescu kleiner Korb.

callellédhu , nm Definitzione min. de callellu Sinònimos e contràrios cacedhedhu, calligionedhu, catedhutzu Tradutziones Frantzesu petit chien Ingresu doggy Ispagnolu cachorrito Italianu cagnolino Tedescu kleiner Hund.

«« Torra a chircare