abbicajòni , nm: apicajoni Definition cosa apicada, pendhe pendhe, e fintzes gànciu po apicare cosa; cambu de mata càrrigu de frutu Synonyms e antonyms apicone 2. is piciochedhus iscerànt s’abbicajoni prus cotu e papànt s'olioni sena nimmancu ispudai su seminedhu Etymon srd.
abbichèdha , nf: abbigedha,
abbighedha Definition
proja, proidura a lébiu, de abba paga, de pag'ora
Synonyms e antonyms
abbita,
arrosina,
lentina,
modhina,
proischina,
propixina,
tzibina
Sentences
est un'abbighedha serena serena ma ifundhet etotu ◊ abbigedha at betau, oe!…
Etymon
srd.
Translations
French
petite pluie fine
English
drizzle
Spanish
llovizna
Italian
pioggerèlla
German
Sprühregen.
abbíchidu , nm Synonyms e antonyms bicada, ispitzulata, pitulada Sentences sa carroga est addolimendi po is abbíchidus de is pavonis chi nci dh'ant istratallada de mesu intzoru! Etymon srd.
abbichizàda , nf Definition meledu, genia de idea fintzes pagu aderetzada / bènnere (de un'idea) a una a. = gai, totinduna Synonyms e antonyms bremmigorru, bidhídhiri, birbillitzu, crichivellu, muschinada.
abbicocài , vrb Definition su mòvere de sa bardúfola in terra, o fintzes de sa cometa o abbilone in s'ària; acropare o lassare unu singiale, una mància, in su frutuàriu Sentences cometa de paperi, abbicocasta liera e stocatzina in celus sèmpiri chen'e làcanas (S.Chiappori) 2. at landiredhau e mi at abbicocau totu sa fruta Etymon srd.
abbicónia , nf, nm: abbicóniu,
apicóniu,
bicónia,
picónia Definition
prus che àteru si narat in su sensu de calecuna cosa bona de papare, ma podet èssere fintzes bundhante, meda
Synonyms e antonyms
ispuntinu,
pichetada,
pranzete,
rebbota
Sentences
aiant fatu un'abbicóniu a petza arrustida ◊ amigos allevadores aiant ammaniadu un'abbicóniu cun porchedhos passados in sazu e in foghile ◊ sas mariposas sunt in apicóniu in su cagarantzu
Etymon
srd.
Translations
French
casse-croûte
English
snack
Spanish
tentempié
Italian
spuntino
German
Imbiß.
abbiconiàre , vrb Definition pigare un'abbicónia, unu móssigu / tantu po dh'a. = (fau calincuna cosa) tanti po dhi donai su cuntentu Etymon srd.
abbicóniu abbicónia
abbidamènte , avb: abbididamente,
abbididarmente Definition
coment’e biendho (craru) su chi s'est faendho o chi si bolet fàere, apostadamente, ischindho e bolendho su chi si faet (ctr. de malascigura)
Synonyms e antonyms
abbidentemente,
abbiduduidu,
apostadamente
Sentences
cussa fit mancàntzia fata abbididamente e la depiat pagare ◊ chi si fetat male in fadhina, pro no ischire, si podet cumprèndhere, ma abbididarmente nono! ◊ cussu est dannu fatu abbididarmente, no est irmarru!
Etymon
srd.
Translations
French
en connaissance de cause
English
after due consideration,
deliberately
Spanish
con conocimiento de causa
Italian
a ragion veduta,
deliberataménte
German
nach reiflicher Überlegung.
abbideàu , agt: aideau Definition chi portat idea de…, chi punnat a fàere calecuna cosa, chi tenet gana bona de fàere Synonyms e antonyms ideau, imbideadu, inganatzidu, intensionau, volontariosu Sentences s'abbideadu ponet coidadu ue si agatat, tenet abbrítiu ◊ cussu est pitzocu abbritiosu, abbideau a tribballare Etymon srd.
abbidentemènte , avb Synonyms e antonyms abbidamente, abbiduduidu, apostadamente Sentences su chi at fatu l'at fatu abbidentemente, chin malíssia puru.
abbídere , vrb rfl: abbíere Definition
coment'e bíere, su si acatare de sa cosa / pps. abbidu, abbistu
Synonyms e antonyms
abbillai,
abbitzare,
acatae,
saerare
Sentences
totu de incantu mi est boladu chena mi abbídere de cale manera ◊ sa morte nos ferit chi mancu nos ndhe abbidimus ◊ su tempus che est coladu chena mi ndhe abbíere
Etymon
srd.
Translations
French
s'apercevoir
English
to perceive
Spanish
darse cuenta,
advertir
Italian
accòrgersi
German
bemerken.
abbidhiài , vrb Definition
papare meda, agiummai coment'e bogare su bídhigu, s'imbíligu, de cantu est prena sa bentre
Synonyms e antonyms
abbentrare,
abbentruscare,
abbiscarzare,
abbrentosicare,
abbudagare,
abbuselcare,
abbuzare,
afraschedhare,
atatamacare,
imbrentai
Etymon
srd.
Translations
French
se rassasier
English
to shift oneself
Spanish
atiborrarse,
hartarse
Italian
satollarsi
German
sich sättigen.
abbidhiritzài, abbidhitzirài , vrb Definition
intostare, cancarare de su fritu
Synonyms e antonyms
abbadherigare,
acancarronae,
aggurjare,
ammarmurai,
apisidhiri,
ateterigare,
ingortigai,
inteterighedhare,
intostai
Sentences
su frius abbidhiritzat is manus ◊ su pani pagu axedau abbidhiritzat a lestu
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to numb
Spanish
entumecer
Italian
aggranchire
German
erstarren lassen.
abbidída , nf Definition
su èssere abbistos, ischidos, s'abbilidade de bíere e de cumprèndhere
Synonyms e antonyms
abbiléncia,
abbilesa,
abbilidade,
abbistesa,
abbristéntzia,
capacidade,
spertesa
Etymon
srd.
Translations
French
perspicacité
English
canniness
Spanish
prudencia,
acierto
Italian
avvedutézza
German
Umsicht.
abbididamènte, abbididarmènte abbidamènte
abbidràdu , pps, agt: afridadu Definition de abbidrare; fatu che imbidru, a imbidru Synonyms e antonyms imbidradu 2. sono rutos chene sole suta de sas pranetas afridadas.
abbidràre , vrb: afridare Definition
fàere a imbidru, coment'e imbidru
2.
candho unu est morindhe si li abbidrant sos ojos
Etymon
srd.
Translations
French
vitrifier
English
to vitrify
Spanish
vitrificar,
vidriar (cerámica)
Italian
vetrificare
German
verglasen.
abbídu , pps, agt Definition de abbídere; chi est abbistu Synonyms e antonyms abbizadu Sentences nara, no ti ses abbida chi totu ti ant coglionada? 2. s'abbida persone chi osservat su mundhu si meravizat (C.Sagheddu).
àbbidu , nm: àbbitu Definition
beste longa chi si ponent mescamente preedes, padres e mòngias; bestimentu de pònnere a su mortu in su baulu
Synonyms e antonyms
beltimenta
Idioms
csn:
frundhire sos àbbidos = essiresindhe de preíderu, de prade, de monza; bentulare sos àbbidos a unu (in suspu) = donai una surra
Sentences
su fillu iat incingiau s'àbbidu de predi ◊ como sos preíderos no ndhe ponent prus de àbbidu ◊ su para est cun s'àbbidu frunzuladu ◊ fradis e sorris de sa cunfraria funt bistius cun àbbidus biancus
2.
pro me sa limba sarda est una rosa e la besto cun àbbidos de fada (L.Mudadu)
3.
za bi los ant bentulados sos àbbidos a su padre!…◊ at frundhidu sos àbbidos e si est cojadu
Scientific Terminology
bst, prdc
Etymon
itl.
Translations
French
soutane (des prêtres),
froc (des moines)
English
frock
Spanish
túnica,
hábito
Italian
tònaca,
talare,
sàio
German
Kutte.