A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbicajòni , nm: apicajoni Definitzione cosa apicada, pendhe pendhe, e fintzes gànciu po apicare cosa; cambu de mata càrrigu de frutu Sinònimos e contràrios apicone 2. is piciochedhus iscerànt s’abbicajoni prus cotu e papànt s'olioni sena nimmancu ispudai su seminedhu Ètimu srd.

abbichèdha , nf: abbigedha, abbighedha Definitzione proja, proidura a lébiu, de abba paga, de pag'ora Sinònimos e contràrios abbita, arrosina, lentina, modhina, proischina, propixina, tzibina Frases est un'abbighedha serena serena ma ifundhet etotu ◊ abbigedha at betau, oe!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petite pluie fine Ingresu drizzle Ispagnolu llovizna Italianu pioggerèlla Tedescu Sprühregen.

abbíchidu , nm Sinònimos e contràrios bicada, ispitzulata, pitulada Frases sa carroga est addolimendi po is abbíchidus de is pavonis chi nci dh'ant istratallada de mesu intzoru! Ètimu srd.

abbichizàda , nf Definitzione meledu, genia de idea fintzes pagu aderetzada / bènnere (de un'idea) a una a. = gai, totinduna Sinònimos e contràrios bremmigorru, bidhídhiri, birbillitzu, crichivellu, muschinada.

abbicocài , vrb Definitzione su mòvere de sa bardúfola in terra, o fintzes de sa cometa o abbilone in s'ària; acropare o lassare unu singiale, una mància, in su frutuàriu Frases cometa de paperi, abbicocasta liera e stocatzina in celus sèmpiri chen'e làcanas (S.Chiappori) 2. at landiredhau e mi at abbicocau totu sa fruta Ètimu srd.

abbicónia , nf, nm: abbicóniu, apicóniu, bicónia, picónia Definitzione prus che àteru si narat in su sensu de calecuna cosa bona de papare, ma podet èssere fintzes bundhante, meda Sinònimos e contràrios ispuntinu, pichetada, pranzete, rebbota Frases aiant fatu un'abbicóniu a petza arrustida ◊ amigos allevadores aiant ammaniadu un'abbicóniu cun porchedhos passados in sazu e in foghile ◊ sas mariposas sunt in apicóniu in su cagarantzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu casse-croûte Ingresu snack Ispagnolu tentempié Italianu spuntino Tedescu Imbiß.

abbiconiàre , vrb Definitzione pigare un'abbicónia, unu móssigu / tantu po dh'a. = (fau calincuna cosa) tanti po dhi donai su cuntentu Ètimu srd.

abbicóniu abbicónia

abbidamènte , avb: abbididamente, abbididarmente Definitzione coment’e biendho (craru) su chi s'est faendho o chi si bolet fàere, apostadamente, ischindho e bolendho su chi si faet (ctr. de malascigura) Sinònimos e contràrios abbidentemente, abbiduduidu, apostadamente Frases cussa fit mancàntzia fata abbididamente e la depiat pagare ◊ chi si fetat male in fadhina, pro no ischire, si podet cumprèndhere, ma abbididarmente nono! ◊ cussu est dannu fatu abbididarmente, no est irmarru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu en connaissance de cause Ingresu after due consideration, deliberately Ispagnolu con conocimiento de causa Italianu a ragion veduta, deliberataménte Tedescu nach reiflicher Überlegung.

abbideàu , agt: aideau Definitzione chi portat idea de…, chi punnat a fàere calecuna cosa, chi tenet gana bona de fàere Sinònimos e contràrios ideau, imbideadu, inganatzidu, intensionau, volontariosu Frases s'abbideadu ponet coidadu ue si agatat, tenet abbrítiu ◊ cussu est pitzocu abbritiosu, abbideau a tribballare Ètimu srd.

abbidentemènte , avb Sinònimos e contràrios abbidamente, abbiduduidu, apostadamente Frases su chi at fatu l'at fatu abbidentemente, chin malíssia puru.

abbídere , vrb rfl: abbíere Definitzione coment'e bíere, su si acatare de sa cosa / pps. abbidu, abbistu Sinònimos e contràrios abbillai, abbitzare, acatae, saerare Frases totu de incantu mi est boladu chena mi abbídere de cale manera ◊ sa morte nos ferit chi mancu nos ndhe abbidimus ◊ su tempus che est coladu chena mi ndhe abbíere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'apercevoir Ingresu to perceive Ispagnolu darse cuenta, advertir Italianu accòrgersi Tedescu bemerken.

abbidhiài , vrb Definitzione papare meda, agiummai coment'e bogare su bídhigu, s'imbíligu, de cantu est prena sa bentre Sinònimos e contràrios abbentrare, abbentruscare, abbiscarzare, abbrentosicare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, afraschedhare, atatamacare, imbrentai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se rassasier Ingresu to shift oneself Ispagnolu atiborrarse, hartarse Italianu satollarsi Tedescu sich sättigen.

abbidhiritzài, abbidhitzirài , vrb Definitzione intostare, cancarare de su fritu Sinònimos e contràrios abbadherigare, acancarronae, aggurjare, ammarmurai, apisidhiri, ateterigare, ingortigai, inteterighedhare, intostai Frases su frius abbidhiritzat is manus ◊ su pani pagu axedau abbidhiritzat a lestu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu engourdir Ingresu to numb Ispagnolu entumecer Italianu aggranchire Tedescu erstarren lassen.

abbidída , nf Definitzione su èssere abbistos, ischidos, s'abbilidade de bíere e de cumprèndhere Sinònimos e contràrios abbiléncia, abbilesa, abbilidade, abbistesa, abbristéntzia, capacidade, spertesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu perspicacité Ingresu canniness Ispagnolu prudencia, acierto Italianu avvedutézza Tedescu Umsicht.

abbididamènte, abbididarmènte abbidamènte

abbidràdu , pps, agt: afridadu Definitzione de abbidrare; fatu che imbidru, a imbidru Sinònimos e contràrios imbidradu 2. sono rutos chene sole suta de sas pranetas afridadas.

abbidràre , vrb: afridare Definitzione fàere a imbidru, coment'e imbidru 2. candho unu est morindhe si li abbidrant sos ojos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vitrifier Ingresu to vitrify Ispagnolu vitrificar, vidriar (cerámica) Italianu vetrificare Tedescu verglasen.

abbídu , pps, agt Definitzione de abbídere; chi est abbistu Sinònimos e contràrios abbizadu Frases nara, no ti ses abbida chi totu ti ant coglionada? 2. s'abbida persone chi osservat su mundhu si meravizat (C.Sagheddu).

àbbidu , nm: àbbitu Definitzione beste longa chi si ponent mescamente preedes, padres e mòngias; bestimentu de pònnere a su mortu in su baulu Sinònimos e contràrios beltimenta Maneras de nàrrere csn: frundhire sos àbbidos = essiresindhe de preíderu, de prade, de monza; bentulare sos àbbidos a unu (in suspu) = donai una surra Frases su fillu iat incingiau s'àbbidu de predi ◊ como sos preíderos no ndhe ponent prus de àbbidu ◊ su para est cun s'àbbidu frunzuladu ◊ fradis e sorris de sa cunfraria funt bistius cun àbbidus biancus 2. pro me sa limba sarda est una rosa e la besto cun àbbidos de fada (L.Mudadu) 3. za bi los ant bentulados sos àbbidos a su padre!…◊ at frundhidu sos àbbidos e si est cojadu Terminologia iscientìfica bst, prdc Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu soutane (des prêtres), froc (des moines) Ingresu frock Ispagnolu túnica, hábito Italianu tònaca, talare, sàio Tedescu Kutte.