A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbiabbía , avb Definitzione a bortas, a bias, a borta a borta, una borta deosi una borta deasi Frases ndi essiat unu filóngiu abbiabbia grussu e afinigau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu alternativement Ingresu alternately Ispagnolu una vez… y otra vez Italianu alternativaménte Tedescu abwechselnd.

abbiadài , vrb Definitzione nàrrere biau, alabare Frases cantat su divinu cànticu, su Magnificat, po dh’abbiadai.

abbiadòre , agt, nm Definitzione chie abbiat, chie aperit o aprontat s'istrada po passare calecuna cosa po dha fàere andhare Frases su collocadore cun su podestade, totas duos bestidos niedhos che titone in tricolore, abbiadores de sas furcas de su guvernu colonizadore! Ètimu srd.

abbiàdu! , iscl Definitzione pruschetotu nau candho unu est prexau de ccn. cosa chi podiat andhare male e a su contràriu est andhada bene: mancu male! Sinònimos e contràrios beadu, ibbiadu Frases e abbiadu chi est andhada gai! Ètimu srd.

abbiadúra , nf Definitzione su abbiare, pulimentu chi si faet po chi s'abba o àteru passet méngius, in sa cora mescamente Ètimu srd.

abbiàre , vrb Definitzione fàere bia, prus bia, prus forte una cosa Sinònimos e contràrios abbiorare, abbivare, avivai, priurire / agghegiare | ctr. ammoltighinare, ammortiare Frases sos fritos de s'ilgerru los batiat a malu puntu abbiàndhelis sas piaes ◊ su sole umpare a s'abba faghet abbiare s'erva ◊ sa terra si unfrat a s'abberta de su sèmene chi si abbiat ◊ li at porridu de s'ànima un'isticu a l'inferchire in cudha antiga branca pro chi abbiet su truncu mesu sicu ◊ su riu abbiat sa costera saltiendhe in matedos e istrampos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raviver Ingresu to revive Ispagnolu avivar, reavivar Italianu ravvivare Tedescu wiederbeleben.

abbiàre 1 , vrb Definitzione pònnere in sa bia, apèrrere sa bia po chi ccn. cosa passet bene Sinònimos e contràrios incarrebai, irvinghinzare, tocai 1 Maneras de nàrrere csn: abbiare s'abba in sa cora, in su surcu = incarrerai, agiudai s'àcua a passai arregollendindi sa malesa chi istrobbat; abbiare una cosa a unu = nàrriri o arregordai una cosa a unu po chi dhoi pentzit o dha fatzat Frases li cheret abbiadu a fàghere cudha cosa, a bortas chi si ndhe siat irmentigadu, o chi no bi apat pessadu! ◊ tantu za ndhe faghes de cosa, ti no ti l'abbiant sos àteros, a tie!… 2. comente podes sos súlcios abbia! ◊ s'abba in sa cora cheret abbiada si bi at malesa, ca sinono no colat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu acheminer Ingresu to direct, to start Ispagnolu encaminar Italianu avviare Tedescu leiten.

abbías abbía

abbiatzài, abbiatzàre , vrb Definitzione fàere prus biu, prus forte Sinònimos e contràrios abbibare, abbiorare, abiociai, alentai, allutae, imbiatzai, priurire | ctr. ammoltighinare, ammortiare Frases comente l'as abbada, sa prantaza si est torra abbiatzada ◊ a abbrebus e afumentus mi ant torrau a abbiatzai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vivifier Ingresu to enliven Ispagnolu vivificar Italianu vivificare Tedescu beleben.

abbiàtzu , avb Definitzione cantu prima Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu le plus tôt possible, au plus tôt Ingresu as soon as Ispagnolu cuanto antes, lo antes posible Italianu quanto prima Tedescu sobald wie möglich.

abbiaxài , vrb Definitzione portare cun su biaxi Sinònimos e contràrios acarrigiai, carrai Frases biu in pratza sa perda ammuntonada, is carrus abbiaxendi in s'arruga dereta (R.Porcu) Ètimu srd.

abbibàda , nf Definitzione su abbibare Sinònimos e contràrios abbivamentu Ètimu srd.

abbibadúra , nf Sinònimos e contràrios abbivamentu Ètimu srd.

abbibàre , vrb: abbivae, abbivai, abbivare, abbiviai Definitzione fàere biu, prus biu, prus biatzu (fintzes torrare apustis de unu mancamentu) Sinònimos e contràrios abbiare, abbiatzai, abbiorare, abiociai, alentai, priurire / allutae, ateneae, atzipare | ctr. ammoltighinare, ammortiare Frases abbiva su donu de Deus chi est in tecus! ◊ Signori, abbivai in mei sa fidi! ◊ benevénniu, inimicu onestu, veni: mi so preparau totu s'annu abbivandhe sa braja in sa chisina! (G.Chironi)◊ sa genti fiat allupada de su prantu e medas, intendendi s'atitadrixi, ndi sunt dépias essiri a pigai unu pagu de àiri po s'abbiviai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ranimer, raviver Ingresu to enliven Ispagnolu avivar Italianu ravvivare Tedescu wiederbeleben.

abbibbillonài , vrb Sinònimos e contràrios abbibbirinai, aciunciulire, acuconare, acuculiedhare, aculigionai.

abbibbiniàu , agt Definitzione imbasciau postu cun is cambas piegadas ciciu in carrones Sinònimos e contràrios abbibbirinau, apatau, apispirinadu Ètimu srd.

abbibbirinài, abbibbirinàre , vrb Definitzione abbasciare piegandho is cambas, coment’e cicindhosi in pitzu de is carrones Sinònimos e contràrios abribidhai, abribidhincare, apatai, apibiredhare, apimpirinare, aprapiedhai, sterriedhai 2. abbibbirinau fura: dh'at a isciri cussu ita fut fendi! ◊ gioghendi a pingiadedhas si poniaus abbibbirinadas cun is manus in chintzu e is cuidus a inforas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se blottir Ingresu to crouch Ispagnolu agazaparse Italianu accovacciarsi Tedescu sich zusammenkauern.

abbibiàre , vrb Sinònimos e contràrios annotare, bídere, sapire.

abbicadòri , agt Definitzione chi bicat, chi costumat a bicare Ètimu srd.

abbicài , vrb: bicai* Definitzione pigare su papare cun su bicu, iscúdere, fèrrere cun su bicu; istare a su tasta tasta is cosas de papare Sinònimos e contràrios bichitare, isbicare, ispirtzulare, pitulicare / ispilucare, spribillonai Frases is duas piciocas ant cumentzau a bodhiri méndula de terra, pariant pudhas abbichendi trigu.