abbiabbía , avb Definizione
a bortas, a bias, a borta a borta, una borta deosi una borta deasi
Frasi
ndi essiat unu filóngiu abbiabbia grussu e afinigau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
alternativement
Inglese
alternately
Spagnolo
una vez… y otra vez
Italiano
alternativaménte
Tedesco
abwechselnd.
abbiadài , vrb Definizione nàrrere biau, alabare Frasi cantat su divinu cànticu, su Magnificat, po dh’abbiadai.
abbiadòre , agt, nm Definizione chie abbiat, chie aperit o aprontat s'istrada po passare calecuna cosa po dha fàere andhare Frasi su collocadore cun su podestade, totas duos bestidos niedhos che titone in tricolore, abbiadores de sas furcas de su guvernu colonizadore! Etimo srd.
abbiàdu! , iscl Definizione pruschetotu nau candho unu est prexau de ccn. cosa chi podiat andhare male e a su contràriu est andhada bene: mancu male! Sinonimi e contrari beadu, ibbiadu Frasi e abbiadu chi est andhada gai! Etimo srd.
abbiadúra , nf Definizione su abbiare, pulimentu chi si faet po chi s'abba o àteru passet méngius, in sa cora mescamente Etimo srd.
abbiàre , vrb Definizione
fàere bia, prus bia, prus forte una cosa
Sinonimi e contrari
abbiorare,
abbivare,
avivai,
priurire
/
agghegiare
| ctr.
ammoltighinare,
ammortiare
Frasi
sos fritos de s'ilgerru los batiat a malu puntu abbiàndhelis sas piaes ◊ su sole umpare a s'abba faghet abbiare s'erva ◊ sa terra si unfrat a s'abberta de su sèmene chi si abbiat ◊ li at porridu de s'ànima un'isticu a l'inferchire in cudha antiga branca pro chi abbiet su truncu mesu sicu ◊ su riu abbiat sa costera saltiendhe in matedos e istrampos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
raviver
Inglese
to revive
Spagnolo
avivar,
reavivar
Italiano
ravvivare
Tedesco
wiederbeleben.
abbiàre 1 , vrb Definizione
pònnere in sa bia, apèrrere sa bia po chi ccn. cosa passet bene
Sinonimi e contrari
incarrebai,
irvinghinzare,
tocai 1
Modi di dire
csn:
abbiare s'abba in sa cora, in su surcu = incarrerai, agiudai s'àcua a passai arregollendindi sa malesa chi istrobbat; abbiare una cosa a unu = nàrriri o arregordai una cosa a unu po chi dhoi pentzit o dha fatzat
Frasi
li cheret abbiadu a fàghere cudha cosa, a bortas chi si ndhe siat irmentigadu, o chi no bi apat pessadu! ◊ tantu za ndhe faghes de cosa, ti no ti l'abbiant sos àteros, a tie!…
2.
comente podes sos súlcios abbia! ◊ s'abba in sa cora cheret abbiada si bi at malesa, ca sinono no colat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
acheminer
Inglese
to direct,
to start
Spagnolo
encaminar
Italiano
avviare
Tedesco
leiten.
abbías abbía
abbiatzài, abbiatzàre , vrb Definizione
fàere prus biu, prus forte
Sinonimi e contrari
abbibare,
abbiorare,
abiociai,
alentai,
allutae,
imbiatzai,
priurire
| ctr.
ammoltighinare,
ammortiare
Frasi
comente l'as abbada, sa prantaza si est torra abbiatzada ◊ a abbrebus e afumentus mi ant torrau a abbiatzai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vivifier
Inglese
to enliven
Spagnolo
vivificar
Italiano
vivificare
Tedesco
beleben.
abbiàtzu , avb Definizione
cantu prima
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
le plus tôt possible,
au plus tôt
Inglese
as soon as
Spagnolo
cuanto antes,
lo antes posible
Italiano
quanto prima
Tedesco
sobald wie möglich.
abbiaxài , vrb Definizione portare cun su biaxi Sinonimi e contrari acarrigiai, carrai Frasi biu in pratza sa perda ammuntonada, is carrus abbiaxendi in s'arruga dereta (R.Porcu) Etimo srd.
abbibàda , nf Definizione su abbibare Sinonimi e contrari abbivamentu Etimo srd.
abbibadúra , nf Sinonimi e contrari abbivamentu Etimo srd.
abbibàre , vrb: abbivae,
abbivai,
abbivare,
abbiviai Definizione
fàere biu, prus biu, prus biatzu (fintzes torrare apustis de unu mancamentu)
Sinonimi e contrari
abbiare,
abbiatzai,
abbiorare,
abiociai,
alentai,
priurire
/
allutae,
ateneae,
atzipare
| ctr.
ammoltighinare,
ammortiare
Frasi
abbiva su donu de Deus chi est in tecus! ◊ Signori, abbivai in mei sa fidi! ◊ benevénniu, inimicu onestu, veni: mi so preparau totu s'annu abbivandhe sa braja in sa chisina! (G.Chironi)◊ sa genti fiat allupada de su prantu e medas, intendendi s'atitadrixi, ndi sunt dépias essiri a pigai unu pagu de àiri po s'abbiviai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ranimer,
raviver
Inglese
to enliven
Spagnolo
avivar
Italiano
ravvivare
Tedesco
wiederbeleben.
abbibbillonài , vrb Sinonimi e contrari abbibbirinai, aciunciulire, acuconare, acuculiedhare, aculigionai.
abbibbiniàu , agt Definizione imbasciau postu cun is cambas piegadas ciciu in carrones Sinonimi e contrari abbibbirinau, apatau, apispirinadu Etimo srd.
abbibbirinài, abbibbirinàre , vrb Definizione
abbasciare piegandho is cambas, coment’e cicindhosi in pitzu de is carrones
Sinonimi e contrari
abribidhai,
abribidhincare,
apatai,
apibiredhare,
apimpirinare,
aprapiedhai,
sterriedhai
2.
abbibbirinau fura: dh'at a isciri cussu ita fut fendi! ◊ gioghendi a pingiadedhas si poniaus abbibbirinadas cun is manus in chintzu e is cuidus a inforas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se blottir
Inglese
to crouch
Spagnolo
agazaparse
Italiano
accovacciarsi
Tedesco
sich zusammenkauern.
abbicadòri , agt Definizione chi bicat, chi costumat a bicare Etimo srd.
abbicài , vrb: bicai* Definizione pigare su papare cun su bicu, iscúdere, fèrrere cun su bicu; istare a su tasta tasta is cosas de papare Sinonimi e contrari bichitare, isbicare, ispirtzulare, pitulicare / ispilucare, spribillonai Frasi is duas piciocas ant cumentzau a bodhiri méndula de terra, pariant pudhas abbichendi trigu.