A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

abbessiàda , nf Definition su abbessiare, su giare su bessu, forma, cumenciare sa cosa, faendhodha; fintzes su giare una regulada a su fàere, a su cumportamentu, a manera de èssere a bessu giustu Synonyms e antonyms arragnada, oridura, sbotzu, trassa / regulada Sentences de peràulas no ndh'ischint: a su limbazu li dant un'abbessiada e toca chi est fatu!… 2. su pisedhu s'at dadu un'abbessiada Etymon srd. Translations French ébauche English sketch Spanish esbozo, arranque Italian abbòzzo German Entwurf.

abbessiàdu , pps, agt, nm Definition de abbessiare 3. s'abbessiadu e s'assabiadu umpare ant sempre manigadu.

abbessiàre , vrb Definition fàere una cosa a sa bona, comente si arrennescet, su dha cumenciare; incarrerare a unu giaendhodhi s'educatzione / abbéssiadi! = dàedi una regulada, currèzedi! Synonyms e antonyms orire / annestrare, arragnare Sentences ojos istracos… lantados dae su fadu, abbàidant fitu fitu sa sinza de su bachidhu, abbéssiant disizos in brajas de foghile (G.Orgolesu)◊ sa lughe abbéssiat su surcu de sa bonora 2. ses delisciosa zona fentomada: paret chi sa natura abbessiada si siat pro ti fàghere a impignu! (A.Serra)◊ cussu est giòvanu abbessiadu ◊ su chi si abbéssiat no dispréssiat Translations French esquisser, ébaucher English to sketch Spanish esbozar Italian abbozzare German entwerfen.

abbéssiu , nm Definition su abbessiare, ma fintzes su èssere abbessiaos, capacidade de fàere / èssere de bonu o de malu a. = de bona o de mala volontade pro dare una manu de azudu a s'àteru Sentences fit una fémina calbada e pro cantu de malu abbéssiu ischiat comente cuntruire sa mere (G.Angeli) Etymon srd.

abbète, abbèti , nm: abbetu Definition genia de mata manna chi faet mescamente in is montes artos, bona po linna de òpera; in Sardigna, prus che àteru una calidade Scientific Terminology mtm, lno, abies alba Translations French sapin English fir Spanish abeto Italian abéte German Tanne.

abbétia , nf, nm: abbétiu, bétia Definition su istare abbetiandho, repicandho, sighindho a nàrrere una cosa mancari s'àteru niat chi nono o un'àtera cosa; su naturale de s'abbetiosu Synonyms e antonyms aputa, arraghèscia, arrepedhu, bicàcara, condierra, contumàcia, ghirta, profídia, reota, repitida, rochella, tostorrímine, tricata / abbogu / certu Sentences fiat nàscia un'abbétia tra issus po sciri chini fut su prus importanti ◊ sciat arrespundi a is abbétias de is Giudeus ◊ Pàulu iat fatu nasci un'abbétia manna tra is Fariseus e is Sadduceus (Atus)◊ totus, a s'abbétiu, allutànt is origas ◊ no fiat cumbintu de su chi dhi at nau e at sighiu s'abbétiu 2. sa libbertadi permitit a Pinóchiu de fai is contus cun is isbàglius, cun sa disubbidiéntzia, cun s'abbétia ◊ iat pigau s'abbétiu de narri ca fiat de aici Etymon srd. Translations French obstination, prise de bec English obstinacy, squabble Spanish testarudez, terquedad Italian caparbietà, ostinazióne, battibécco German Starrköpfigkeit, Wortstreit.

abbetiàdu , pps, agt Definition de abbetiare; coment'e agt. fintzes in su sensu fastidiau, infrascau 2. sa zente si est posta a ríere e su presidente abbetiadu at sonadu sa campanedha pro la fàghere callare.

abbetiàe, abbetiài, abbetiàre, abbetiàri , vrb: betiare, vetiare Definition arrespòndhere, foedhare ancora arrespondhendho contras a su chi narat s'àteru, sighire a foedhare torrandho a nàrrere sa cosa giai nada; prnl., pigaresidha a bétia, annervare Synonyms e antonyms aconchizare, acorrochinare, arrebbecae, atoliai, briare, certai, profidiai, reotare, rempicare, tencinare, tostoinare / achibberare, acroconai, collobbiare, contierrare, inchibberare, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Sentences dh'iat abbetiau: No, tui no mi as a isciacuai mai is peis! ◊ faint unu fillu unu fillastu e nemus porit abbetiai! ◊ no po abbetiai, ma cussus fiant malloredhus, no cruguxonis! ◊ cudhu Fulanu fadiat de sangunau "Marongio" e dèu a abbetiai: "Marongiu!" ◊ su mere de sa tanca abbétiat pro no lia tzèdere, ca cheret cussa puru ◊ e cudha a narri carei, abbetiendu torra: No dhu est! ◊ abbetiendi, sighiant a tzerriai "cafei" cudha cosa chi cafei no fiat ◊ sa filla abbetiàt, ma su babbu no dha creiat etotu 2. abbetiaus chi candu si fuedhant e s'iscriint duas línguas, sunt duas culturas chi si agatant faci apari ◊ ti bollu biri abbetiendidhu in faci! Translations French s'obstiner, s'entêter, objecter English to obstinate, to object Spanish empeñarse, reñir Italian incaponire, replicare, obiettare, altercare German streiten, sich versteifen, einwenden.

abbetiaxólu , agt Definition chi costumat a abbetiare, chi si arrennegat cun facilidade Synonyms e antonyms abbetiosu, arrennegaditu Etymon srd.

abbetiosidàde , nf Definition su èssere abbetiosu Synonyms e antonyms tostorrímine, tostorrudéntzia.

abbetiósu , agt, nm: abetiosu, betiosu Definition chi abbétiat, chi intrat in bétia a puntíllia, chi bolet fàere méngius de is àteros; chi o chie arrespondhet a prepoténtzia, faet s'atzudu, no iscurtat s'àteru Synonyms e antonyms acucosu, aputajolu, corriatu, legosu, perraliosu, pertiassu, pistilosu, puntigliosu, rebbéchinu, testarrudu / ogrianu 2. Micheli abbetiosu, lassa s'abbetiai! ◊ cussu est prus abbetiosu de su burricu! ◊ tui ca ses abbetiosu non ponis in menti Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French obstiné, envieux English stubborn, envious Spanish terco, puntilloso Italian capàrbio, puntiglióso, polèmico German starrköpfig, eigensinnig.

abbétiu abbétia

abbetòne , agt: betone Definition chi est mannu meda Synonyms e antonyms bete, beterone* Sentences faiat arrolliare sos sordaos in su cúcuru mannu a cara a sa tzitade po fàere crèere ca su suu fut abbetone esértzitu (C.Frau)◊ est un'abbetone de fémina.

abbétu abbète

abbetuàdu , pps, agt Definition de abbetuare; chi tenet o at fatu s'abbitúdine a calecuna cosa Synonyms e antonyms avesu, avesau 2. po m'iscúdere in palcu no mi pisto ca tantu già so meda abbetuadu ◊ abbetuadu già ses a ndhe dare: no ses abbetuadu a ndhe retzire! (Mura)◊ cussus non funt abbituaus a camminai a pei ◊ su chi abbetuadu est a pedire no bi torrat piús a trabagliare (Sozu).

abbetuàre , vrb: abbituai, abbituare Definition pònnere un'abbitúdine Synonyms e antonyms abesare, acomunai, acostumai, arranguai, imbisciare, ingustai | ctr. disabesare, disacostumai, irbitzare Sentences daghi mi fia abbetuadu, fintzas deo partitzipaia a cussas búglias e leadas in ziru ◊ is crabas dhas ant abbituadas a si arregolli me in su corratzu e a unas a unas nci mucant totus a ingui ◊ comente mi abbituei a s'iscuru e a su filighedhu de lughe chi nos poniat fatu comintzei a distínghere umbras ◊ po Billori su bestiolu fiat cument'e unu tzerachedhu, ca dh’iat abbituau a bandai a solu a bidba Etymon itl. Translations French habituer, accoutumer English to accustom Spanish acostumbrarse, habituarse Italian abituare, assuefare German gewöhnen.

abbevelàdu , pps, agt Definition de abbevelare; chi est coment'e incantau, meravigliau Synonyms e antonyms abbereladu, allampainadu, ammeravizadu, sustu 1 2. a murru a chelu abbeveladu e pistu su matzone ch'ingullit su caràsciu ◊ una còndoma de fizos a rodeu godiant ascurtendhe abbevelados ◊ iscrico e ti lu bido acucacuca, abbeveladu: Ite as allutu?!

abbevelàre , vrb Definition coment'e incantare (fintzes po no cumprèndhere) Synonyms e antonyms abbalaucare, abberelare.

abbévelu , nm Synonyms e antonyms abberelu, incantu Etymon srd.

abbía , prep: abbias, avia Definition a bia a = a cara a…, a bia de…, fache a… / èssere abbia a carrela = abbertu in campu, de unu totu Synonyms e antonyms cada 1 Sentences sos coros nostros sunt abbia a su Segnore ◊ sunt annenne abbias de sa domo ◊ isse si movet abbia de s'intrada e deo sigo ifatu ◊ benide a dresta, abbia de sa riba cun nois a su passu ue podet andhare zente bia Etymon srd. Translations French vers English towards Spanish hacia Italian vèrso German gegen, nach.