altzòla , nf: atzola Definition sa lana filada fata a lobos mannos totu cantepare cun s’ixorbidórgiu, pronta po dha tínghere: s'atzola o madassa si ponet in s’ixorbedrama po dha fàere a lòmboros (sòrbere s'atzola) e sighire a preparare po tèssere; min. de atza Synonyms e antonyms ferrada 1, madassa / cdh. aciola, ttrs. atzora Idioms csn: bogare o fàchere atzola = arrennèsciri a fai una cosa, ispodhiai; èssere un'atzola sorigada = èssiri bellu a fai nudha 2. a contos fatos, inue leant su sórighe pro batu no ndhe bogas atzola, de nudha! ◊ sa chistione no mezoràt e no che podiat bogare altzolas ◊ de cussa chistione no ndhe bogheint atzola mancu sos avocados Surnames and Proverbs smb: Azzola (e Zola) Etymon itl.t azzola Translations French écheveau English hank Spanish madeja, ovillo Italian matassa German Strähne.
àltzu , nm Definition àbiu de santu Giuanni, genia de linna chi faet a mata manna Synonyms e antonyms àbiu, àlinu, murabburda Surnames and Proverbs smb: Alzu Scientific Terminology mtm, alnus glutinosa Translations French aune, aulne English alder Spanish aliso Italian ontano German Erle.
àltzu 1 àlciu
altzudhídu , pps, agt Definition de altzudhire Synonyms e antonyms artudhau / cdh. atzultzudhatu.
altzudhíre altudhíre
alúdu , agt Definition chi portat is alas Synonyms e antonyms aladu Translations French ailé English winged Spanish alado Italian alato German geflügelt.
alumàncu allumàncu
alunéssi allunéssi
alúnna , nf Definition piciochedha, fémina imparandho, istudiandho cun calecunu maistu Synonyms e antonyms dischente.
alúnnu , nm Definition piciochedhu, ómine imparandho, istudiandho cun calecunu maistu Synonyms e antonyms dischente.
alúsara, alússara , nf: aúciara, aússara Definition duas calidades de una genia de linna chi faet a cannàile longu longu e fine e si che artzat a pitzu de is matas; aússara est fintzes un'àtera calidade de sa matessi linna Synonyms e antonyms bentitzu, bidighignu, bintirinzu, elighinzu, filichinzu, intretzu, mussòrgia, ortéssiu, pidighinzu, reti, tintiritzu, tretzu / bentzígliu, úrtzula / aussara Scientific Terminology mt, Clematis cirrhosa, C. flammula, C. vitalba Translations French clématite English clematis Spanish clemátide, vidarra Italian clemàtide German Waldrebe.
àlva , nf: alba, arva, balva*, varva Definition su pilu grussu chi creschet a s'ómine in cara, de is trempas a is murros e a su gúturu; su tretu a punta de sa cara, in sa barra de fundhu, ananti; foedhandho de erbas e matas, arraighinas fines e longas / s'arba de sa baca, de su boe = sa pedhi chi portant pendibendi in su gúturu; fàghere s'arba (nau de aina) = segai meda Synonyms e antonyms radichina Sentences giughet sos pilos de s'arva che ispidos 2. ite mi tantat chi ti ndhe bogo sa limba suta s'alva! ◊ fróbbidi s'arba, ca zughes cosa de comente fis manighendhe! 3. dae tentu cun cussa lepa, no ti seghes: s'arba faghet, mih! Surnames and Proverbs smb: Arba Scientific Terminology crn Translations French barbe, menton English beard, chin Spanish barba, barbilla Italian barba, ménto German Bart, Kinn.
alvàda abràda
alvadàre , vrb Definition pònnere sas alvadas (is abradas) a is araos.
alvarantzéli albaranzéliu
alvatadòre , nm Definition chie brabatat, chie arat una prima borta sa terra aprontandhodha Synonyms e antonyms aradore Etymon srd.
alvatadúra , nf Definition su alvatare Synonyms e antonyms alvatu / manígiu, scorriadura Etymon srd. Translations French défrichement English tillage Spanish roturación Italian dissodaménto German Urbarmachung.
alvatàre abbalvatàre
alvàtu , nm: balbatu* Definition est una prima aradura, prus che àteru in terra annigrina, a manera chi candho si depet semenare, sa terra siat prus fàcile a dha trebballare, apat pigau sole e crescat méngius sa cosa Synonyms e antonyms alvatadura, barbatada, manígiu Translations French jachère English fallow land Spanish barbecho Italian maggése German Brache.