àlza àglia
àlzebra àlgebra
alzenína , nf: arzinina Definition
sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu
Synonyms e antonyms
arenúgiu,
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
coatzu,
culischedhu,
enina,
genina,
ghinina,
ischivozu,
pealinu
Sentences
bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas
Translations
French
grenaille
English
refuse
Spanish
mondadura
Italian
mondìglia
German
Spreu.
alzòla agliòla
alzolàdu , pps, agt Definition de alzolare / cari alzoladu = chi at passau sa pigota Synonyms e antonyms afitulau, pabedhosu, picotosu.
alzolàre , vrb: argiolai 1, arjolare, arxoai, arzolare, orgiolai Definition fàere is trebballos de s'argiola po treulare e incungiare su laore; istare girandho a inghíriu, a rodeu Synonyms e antonyms basolare, trauai / bandhulare, garronai, inghirare Sentences bestidu de piore e bolasina, oe tota sa die apo arzoladu ◊ antigamente si arzolaiat su trigu cun cadhos o cun boes ◊ in s’argiola su lori beniat istérriu a arrólliu po dhu fai arridai e tenni prontu po dh’argiolai ◊ mi paret de ti bíere arjolandhe ispicas de impudos! 2. sos ómines fint semper sétios e arjolaos in sos caminos ◊ cudhu puzone arzolendhe in s'aera est su falche ◊ ita circat sèmpiri arxoendu in bidha nosta? Etymon srd.
alzòlas , nm: argiolas,
orgiolas,
arxou Definition
su de sete meses de s'annu (sing. cun totu chi est in "-s")
Synonyms e antonyms
trébua
Sentences
si ch'est barigadu su mese de làmpadas e si ch'est barighendhe alzolas puru
Translations
French
juillet
English
July
Spanish
julio
Italian
lùglio
German
Juli.
alzólu algiólu
amacarinadúra , nf Definition su ammacarinare?
amàdu , pps Definition de amare Surnames and Proverbs smb: Amadu.
amadúra , nf Synonyms e antonyms incànsciu, incasciadura Sentences s'amadura de sas pedras de unu muru Etymon srd.
amagadítu , agt Definition chi si ammagat, timendho, chi timet totugantu Synonyms e antonyms aumbraditu, bergungiosu, cocode Etymon ctl. amagadet.
amài , vrb: amare Definition
betare o tènnere istima, bòllere bene
Synonyms e antonyms
iltimare
| ctr.
odiai
Etymon
itl
Translations
French
aimer
English
to love
Spanish
amar,
querer
Italian
amare
German
lieben.
amaledàu , agt Definition chi est iscónciu, malàidu, arrimau Sentences a babbai custa borta dhu tèngiu amaledau, ca est arrutu.
amalgúra , nf: amargura,
malgura Definition
su sabore marigosu de totu su chi acontesset a unu de male, de dannu, de su chi dhi andhat in contràriu, su dispraxere chi sentit
Synonyms e antonyms
amaresa,
amargori,
dispiachere,
rancura,
tragu
/
maricosore
| ctr.
prégiu,
cuntentesa
Sentences
tue invitas a olvidare s'amargura de sa vida ◊ si no giompo a sos primos onores no mi ndhe pigo annuzu e ne amargura! ◊ sos desizos sunt boltados in fastizos, tribbulia e amargura (G.Contieri)
Etymon
spn.
Translations
French
amertume,
chagrin
English
bitterness,
affliction
Spanish
amargura
Italian
amarézza,
afflizióne
German
Betrübnis.
amaméli , nm Definition
genia de matighedha po bellesa, bona fintzes po cura
Scientific Terminology
mt, Hamamelis virginiana
Translations
French
hamamélis
English
pistachio
Spanish
hamamelis
Italian
pistàcchio della Virginia
German
Hamamelis.
amansciàre , vrb Definition prnl., tènnere amànsciu cun s'àteru.
amansciósu , agt Definition
chi tenet sentidos de istima e unu fàere delicau, atentu a is àteros
Synonyms e antonyms
amanscívile,
amorosu,
istimosu,
ternurosu
Sentences
como li naraiant chi raida fit piús bella de cara e amansciosa (A.Langiu)◊ niunu at àpidu babbu meravizosu che a su sou, amparadore meda e amansciosu
Translations
French
tendre
English
loving
Spanish
amoroso
Italian
amorévole
German
liebevoll.
amànsciu , nm Definition
manera de fàere cun s'àteru, delicadesa, crabbu
Synonyms e antonyms
delicadesa,
garbu,
garbosidadi
Translations
French
amabilité
English
courtesy
Spanish
amabilidad
Italian
garbatézza
German
Liebenswürdigkeit.
amanscívile , agt Definition chi si amànsciat, chi tenet amànsciu Synonyms e antonyms afàbbile, amistantziosu, amorosu.